Pobieranie zwolnienia lekarskiego - znanego powszechnie też jako L4 jest bardzo pomocne przy wyjściu z choroby i przy nagłych sytuacjach, które uniemożliwiają podjęcie obowiązków pracowniczych. Zdarza się niestety, że pracownicy nadużywają dni chorobowych dla dłuższego urlopu lub decydują się na pracę podczas takiego zwolnienia.
W poniższym artykule przedstawimy kwestie związane z wykonywaniem pracy podczas L4, oraz odpowiemy na główne pytanie, czy w ogóle takie rozwiązanie jest prawnie dozwolone? Jakie konsekwencje grożą za nieprzestrzeganie prawa?
Praca na L4 - elektroniczne zwolnienia
Od 1 grudnia 2018 r. zwolnienia lekarskie (w skrócie e-ZLA) są wystawiane wyłącznie elektroniczne i automatycznie wysyłane na profil znajdujący się na Platformie Usług Elektronicznych płatnika składek i systemu ZUS.
To duże ułatwienie dla pacjentów, którzy nie muszą martwić się o informowanie pracodawcy i noszeniu dokumentów do firmy. Jest to równie wygodna opcja dla zatrudniającego, który ma dostęp do wszelkich informacji na temat osoby przebywającej na zwolnieniu, są nimi między innymi: dane pacjenta, okres choroby, zalecenia lekarza, informacje dotyczące zwolnienia (kogo dotyczą) oraz kodu literowego.
Zwolnienie lekarskie a praca - czy to legalne?
Zwolnienie lekarskie powinno być realizowane wyłącznie w celu poprawienia kondycji zdrowia pracownika, a więc powstrzymania się od wszelkich prac, czynności, które mogłyby pogorszyć stan chorego i w efekcie przedłużyć okres chorobowy.
W związku z wyrokiem Sądu Najwyższego z dn.16 listopada 2000 r., zarówno wykonywanie pracy zarobkowej, jak i podjęcie innych czynności wpływających niekorzystnie na zdrowie pracownika, stoi w sprzeczności z powyższym założeniem i świadczy o naruszeniu pracowniczego obowiązku troski o dobro pracodawcy (sygn. akt: I PKN 44/00). W przypadku złamania powyższych zasad, pracownik traci prawo do zasiłku chorobowego za cały okres zwolnienia.
Odpowiadając więc na pytanie - czy praca na zwolnieniu lekarskim u swojego pracodawcy jest dozwolona? Przepisy mówią jasno - nie jest ona dopuszczalna.
Według Rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 15 maja 1996 r. w sprawie sposobu usprawiedliwiania nieobecności w pracy wskutek choroby - pracownik powinien sam niezwłocznie powiadomić pracodawcę o przyczynie nieobecności w pracy i długości jej trwania. Samemu natomiast nie może zadecydować o terminie powrotu do wykonywania obowiązków pracowniczych, gdyż to ustala lekarz, wystawiając odpowiednie zaświadczenie.
Czy na L4 można pracować u innego pracodawcy?
W przypadku podejmowania pracy w czasie trwania L4 pracownik ryzykuje pogorszenie swojego stanu zdrowia. Ponadto, jeśli pracownik nielegalnie podejmie pracę w czasie L4 u innego pracodawcy, może prowadzić do konsekwencji prawnych i finansowych, takich jak odebranie prawa do zasiłku chorobowego czy kary finansowej za oszustwo. Wykonywanie pracy na zwolnieniu lekarskim może być również potraktowane przez szefa jako ciężkie naruszenie obowiązków pracowniczych i być powodem do zwolnienia dyscyplinarnego.
Wyjątki dopuszczające do pracy na zwolnieniu lekarskim
Dopuszczenie do pracy jest jednak możliwe przy skróceniu okresu zwolnienia za wcześniejszą zgodą lekarza. Może to nastąpić jeśli przyjmiemy dwa przypadki:
- Jeśli zwolnienie zostało wystawione na okres poniżej 30 dni.
Pracownik może wrócić do wykonywania pracy, jeśli tylko lekarz medycyny pracy wyda mu odpowiednie zaświadczenie, w którym oświadczy, że pracownik odzyskał zdolność do pracy, i poprawi okres zwolnienia lekarskiego. Wtedy pracodawca ma prawo dopuścić pracownika do wykonywania obowiązków pracowniczych. W takiej sytuacji nie ma też konieczności wykonywania przez pracownika dodatkowych, kontrolnych badań lekarskich, a za przepracowane dni wypłaca się normalne wynagrodzenie.
- Jeśli zwolnienie zostało wystawione na okres powyżej 30 dni.
W przypadku dłuższego zwolnienia (powyżej 30-dni), pracownik, który chce wrócić do pracy, musi najpierw umówić się na wizytę do lekarza medycyny pracy. W tym przypadku samo zaświadczenie nie będzie wystarczające. Lekarz powinien ponownie określić stan zdrowia pacjenta i wystawić nowy dokument potwierdzający zdolność do pracy.
Gdy pracownik przebywający na zwolnieniu lekarskim samowolnie postanowi wrócić do pracy, może utracić prawo do zasiłku chorobowego za cały okres pobranego zwolnienia.
Praca podczas zwolnienia L4 a kontrole ZUS-u
Zgodnie z prawem, w trakcie trwającego zwolnienia lekarskiego możemy zostać skontrolowani przez ZUS w swoim miejscu zamieszkania. Wizyty tego rodzaju, mają na celu potwierdzenie należytego odbywania zwolnienia i wykluczenie nadużyć z nim związanych. Ponadto, pracownik co do zasady powinien udzielić pracodawcy wyjaśnień, czy w okresie niezdolności do pracy stosował się do zaleceń lekarza oraz w jaki sposób (sygn. akt: I PKN 376/00).
Kontrolę może przeprowadzić również płatnik składek (pracodawca), który zatrudnia powyżej 20 osób lub złożyć samodzielnie wniosek z prośbą do instytucji ZUS, aby ta przeprowadziła kontrolę.
Każda zmiana lokalizacji odbywania choroby, powinna być zatem zgłoszona do obu podmiotów - pracodawcy oraz do ZUS-u, w ciągu 3 dni od przemieszczenia się chorego. W przeciwnym wypadku, nieobecność podczas kontroli może zostać odczytana jako celowe nadużycie.
Sprawdź też artykuły na Firmove.pl:
1) Zasady korzystania z samochodu prywatnego w firmie
2) Limit dla ryczałtu 2024 – co musisz wiedzieć jako przedsiębiorca?
3) Kalkulator stawek ryczałtu
