Dodatek i zasiłek pielęgnacyjny — zasady przyznawania

Dodatek a zasiłek pielęgnacyjny to dwa różne świadczenia, których otrzymanie poprzedzone jest spełnieniem określonych wymogów. Inne są również osoby, które decydują o jego przyznaniu, a także płaceniu dodatku lub zasiłku. Sprawdźmy, ile wynosi zasiłek pielęgnacyjny w 2024 roku, a ile dodatek oraz jak je otrzymać.

Co to jest dodatek pielęgnacyjny?

Dodatek pielęgnacyjny jest świadczeniem pieniężnym realizowanym z budżetu państwa i wypłacanym comiesięcznie łącznie z emeryturą lub rentą. Zgodnie z obowiązującym prawem, dodatek pielęgnacyjny jest przyznawany osobom z niezdolnością lub częściowo ograniczonymi zdolnościami do samodzielnego wykonywania podstawowych czynności życia codziennego z powodu niepełnosprawności, choroby lub starości. Ponadto, ich sytuacja finansowa utrudnia zapewnienie sobie odpowiedniej opieki zdrowotnej i wsparcia.

Dodatek pielęgnacyjny ma zatem na celu udzielenie wsparcia w postaci pokrycia kosztów związanych z opieką nad osobami wymagającymi pomocy. Wysokość dodatku pielęgnacyjnego oraz warunki jego przyznania są ściśle określone w przepisach prawa, o których powiemy poniżej.

Kto może otrzymać dodatek pielęgnacyjny?

Dodatek pielęgnacyjny przysługuje:

  • osobom całkowicie niezdolnym do pracy oraz do samodzielnej egzystencji,
  • osobom, które ukończyły 75 lat.

Komu nie przysługuje dodatek pielęgnacyjny?

Osobie, która przebywa w zakładzie opiekuńczo-leczniczym lub w zakładzie pielęgnacyjno-opiekuńczym powyżej 2 tygodni w miesiącu nie przysługuje dodatek pielęgnacyjny.

Uwaga!  Prawo do zasiłku pielęgnacyjnego – przyznanego przez wójta, burmistrza lub prezydenta miasta – nie przysługuje jeśli masz ustalone prawo do dodatku pielęgnacyjnego z ZUS. Należy wtedy ten fakt niezwłocznie zgłosić.

Kto wypłaca dodatek pielęgnacyjny i jakie dokumenty należy przedstawić? 

Dodatek pielęgnacyjny jest przyznawany przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych (ZUS). Na podstawie przeprowadzonego wywiadu lekarz orzecznik podejmuje decyzję o przyznaniu świadczenia.

Osoby, które posiadają orzeczenie stwierdzające całkowitą niezdolność do pracy i samodzielnej egzystencji, muszą złożyć poniższe dokumenty w placówce ZUS (przyporządkowanej do miejsca zamieszkania osoby składającej dokumenty) osobiście lub za pośrednictwem poczty.

Aby, otrzymać dodatek pielęgnacyjny potrzebujesz:

  • zaświadczenia o stanie zdrowia - druk OL-9 (nie wcześniej niż miesiąc przed złożeniem wniosku),
  • dokumentację medyczną oraz inne dokumenty mające znaczenie dla wydania orzeczenia o całkowitej niezdolności do pracy oraz do samodzielnej egzystencji,
  • wniosku o przyznanie prawa do dodatku pielęgnacyjnego.

Zakład Ubezpieczeń Społecznych w ciągu 30 dni wyda decyzję o przyznaniu dodatku oraz poinformuje o tym wnioskodawcę.

Kwota dodatku pielęgnacyjnego w 2024 roku

Dodatek pielęgnacyjny podlega corocznej waloryzacji (1 marca każdego roku) podobnie jak świadczenia emerytalne, dzięki czemu jego wysokość regularnie wzrasta.

Wysokość dodatku pielęgnacyjnego:

  • od 1 marca 2023 roku do 29 lutego 2024 roku - 294,39 zł,
  • od 1 marca 2024 roku - 324,39 zł. 

Warto zaznaczyć, że dodatek pielęgnacyjny jest wolny od podatku dochodowego i nie podlega ani egzekucji sądowej ani administracyjnej.

Co to jest zasiłek pielęgnacyjny?

Zgodnie z ustawą z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych, zasiłek pielęgnacyjny to świadczenie, które ma na celu pokryć część wydatków na zapewnienie opieki oraz pomocy osobie niezdolnej do samodzielnej egzystencji.

Jakie warunki trzeba spełnić, aby otrzymać zasiłek pielęgnacyjny?

Jak już wiemy, zasiłek pielęgnacyjny obejmuje określone osoby potrzebujące wsparcia ze względu na stan zdrowia utrudniający lub uniemożliwiający samodzielne funkcjonowanie. 

Komu przysługuje zasiłek pielęgnacyjny?

  • niepełnosprawnemu dziecku;
  • osobie niepełnosprawnej w wieku powyżej 16 roku życia, jeżeli legitymuje się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności;
  • osobie niepełnosprawnej w wieku powyżej 16 roku życia legitymującej się orzeczeniem o umiarkowanym stopniu niepełnosprawności, jeżeli niepełnosprawność powstała w wieku do ukończenia 21 roku życia;
  • osobie, która ukończyła 75 lat.

Komu nie przysługuje zasiłek pielęgnacyjny?

  • osobie uprawnionej do dodatku pielęgnacyjnego;
  • osobie umieszczonej w instytucji zapewniającej nieodpłatnie całodobowe utrzymanie;
  • jeżeli członkowi rodziny przysługuje za granicą świadczenie na pokrycie wydatków związanych z pielęgnacją tej osoby, chyba że przepisy o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego lub dwustronne umowy o zabezpieczeniu społecznym stanowią inaczej.

Jakie dokumenty są wymagane do otrzymania zasiłku?

Aby otrzymać zasiłek pielęgnacyjny należy oczywiście złożyć odpowiedni wniosek. Jeśli jest to osoba pełnoletnia niepełnosprawna, do wniosku dołącza się orzeczenie lekarza. Instytucją odpowiedzialną za wydawanie orzeczeń o stopniu niepełnosprawności jest Miejski Zespół ds. Orzekania o Niepełnosprawności, dlatego też tam należy kierować wniosek.

Podobnie jak w przypadku dodatku, decyzja o przyznaniu zasiłku pielęgnacyjnego zapada w terminie 30 dni od złożenia wszystkich koniecznych dokumentów. Sama informacja o decyzji zazwyczaj jest przekazywana listownie.

Kwota zasiłku pielęgnacyjnego w 2024 roku

Wysokość zasiłku pielęgnacyjnego wynosi 215,84 zł miesięcznie. Niestety nie jest to kwota corocznie waloryzowana tak jak w przypadku dodatku pielęgnacyjnego. Według obowiązujących przepisów, wysokość wypłaty świadczenia podlega zmianie co 3 lata. W związku z tym w 2024 roku można spodziewać się zwiększenia zasiłku pielęgnacyjnego.

Zasiłek pielęgnacyjny a dodatek — kluczowe różnice

Pomimo tego, że oba świadczenia wydają się podobne, stanowią odrębne dodatki na rzecz osób wyłączonych z możliwości podjęcia się pracy oraz samodzielnej egzystencji. Różnice pomiędzy dodatkiem pielęgnacyjnym a zasiłkiem przedstawiamy w tabeli poniżej:

Rodzaj świadczenia

Dodatek pielęgnacyjny

Zasiłek pielęgnacyjny

Kto odpowiada za przyznanie i wypłatę świadczenia?

Zakład Ubezpieczeń Społecznych (ZUS).

Organ prowadzony przez gminę, np. Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej (MOPS).

Jakie są okoliczności przyznawania świadczenia?

Przyznaje się go wyłącznie na podstawie orzeczenia sporządzonego przez ZUS.

Przyznaje się go na podstawie orzeczenia wydanego przez Komisję ds. Orzekania o Niepełnosprawności bądź lekarza orzecznika ZUS.

Kto może otrzymać świadczenie?

Osoby powyżej 75-tego roku życia a w pozostałych przypadkach tylko na wniosek.

Przyznaje się go wyłącznie po złożeniu wniosku przez uprawnionego.

Jaka jest wysokość świadczenia?

Do 29 lutego 2024 roku - 294,39 zł,

od 1 marca 2024 roku - 324,39 zł. 

Od 2019 roku wynosi 215,84 zł.

Jaka jest podstawa prawna świadczenia?

Ustawa z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu ubezpieczeń Społecznych.

Ustawa z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych.

Jaki jest warunek otrzymania świadczenia?

Trzeba być uprawnionym do pobierania renty bądź emerytury z ZUS lub KRUS

Nie ma konieczności posiadania prawa do posiadania innego świadczenia.

Podsumowanie

Podsumowując, dodatek pielęgnacyjny jest świadczeniem wypłacanym przez ZUS i należy się seniorom, którzy pobierają emeryturę lub rentę i mają ukończony 75 rok życia. Dodatek ten przyznawany jest automatycznie, w związku z czym nie trzeba dopełnić dodatkowych formalności. Zasiłek pielęgnacyjny natomiast jest przyznawany na konkretny wniosek, a jego wysokość nie podlega corocznej waloryzacji. W 2024 roku ma jednak nastąpić podwyższenie tego świadczenia.

Czytaj także