Od 1 stycznia 2019 roku w Polsce obowiązuje nowy podatek solidarnościowy, który dotyka najbardziej zamożnych obywateli. Podstawę obliczenia daniny solidarnościowej stanowi dochód przekraczający 1 mln zł dochodów opodatkowanych zgodnie z treścią ustawy o PIT. Sprawdźmy, kto jest zobowiązany uiścić daninę solidarnościową, w jakiej wysokości i jak ją obliczyć.
W poniższym artykule dowiesz się między innymi:
- Kto zapłaci podatek solidarnościowy?
- Jakie są podstawy do obliczenia daniny solidarnościowej?
- Danina solidarnościowa - do kiedy należy zapłacić?
Danina solidarnościowa - co to?
Danina solidarnościowa, zwana także podatkiem solidarnościowym, to specjalny rodzaj opodatkowania wprowadzony w 1 stycznia 2019 roku. Opodatkowuje ona uzyskany przez najbogatszych podatników dochód powyżej 1 mln złotych, a zebrany podatek przekazuje na Solidarnościowy Fundusz Wsparcia Osób Niepełnosprawnych (zgodnie z podjętą uchwałą z dnia 23 października 2018 roku o Solidarnościowym Funduszu Wsparcia Osób Niepełnosprawnych (Dz. U. poz. 2192).
Danina solidarnościowa jest świadczeniem uregulowanym w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych. W związku z tym, opłata solidarnościowa jest niezależnym i obowiązkowym obciążeniem każdej osoby fizycznej, w tym również osoby prowadzącej działalność gospodarczą, tj. opodatkowanych według skali podatkowej lub metody liniowej.
Kto płaci daninę solidarnościową?
Podatek solidarnościowy 2024 musi zapłacić podatnik, którego suma dochodów przekroczyła w danym roku podatkowym kwotę 1 000 000 zł. Należy również podkreślić, że daninę solidarnościową oblicza się wyłącznie od nadwyżki ponad tę kwotę.
Co więcej, w myśl obowiązujących przepisów opłata solidarnościowa będzie pobierana od osób, które:
- uzyskiwały dochody objęte stawką 19% z tytułu działalności gospodarczej i działów specjalnych produkcji rolnej,
- sprzedają instrumenty finansowe, takie jak akcje lub udziały,
- uzyskały dochody osiągnięte za granicą objęte metodą proporcjonalnego odliczenia (na przykład zarobki z Holandii, Wielkiej Brytanii czy Austrii).
Danina solidarnościowa 2024 - termin
Podatek solidarnościowy opłacany jest jednorazowo, a więc nie należy wpłacać zaliczek w trakcie roku, po przekroczeniu limitu 1 mln zł. Termin zapłaty podatku to 30 kwietnia roku następującego po rozliczanym roku kalendarzowym. W rozliczeniu za 2023 rok termin zapłaty daniny solidarnościowej wypada więc dokładnie 30.04.2024 roku.
Złożone zeznania obejmują okres od 01.05.2023 do 30.04.2024 r. W praktyce będą to więc, zeznania złożone za rok 2023.
Od jakich dochodów zapłacisz podatek solidarnościowy?
Do podstawy opodatkowania daniną solidarnościową osoba fizyczna powinna wliczyć:
- dochody opodatkowane według skali podatkowej, m.in. dochody z pracy, działalności gospodarczej, emerytur, rent, wynagrodzenia z umów zlecenia i o dzieło, praw autorskich itp.;
- dochody z odpłatnego zbycia papierów wartościowych lub pochodnych instrumentów finansowych, z odpłatnego zbycia udziałów i akcji oraz z tytułu objęcia udziałów i akcji za aport;
- dochody z działalności gospodarczej lub działów specjalnych produkcji rolnej uzyskane w razie wyboru stawki liniowej w wysokości 19%;
- składki zapłacone w roku podatkowym na obowiązkowe ubezpieczenie społeczne podatnika lub osób z nim współpracujących w kraju UE, EOG lub w Konfederacji Szwajcarskiej;
- dochody zagranicznej jednostki kontrolowanej.
Dochody wyłączone z daniny solidarnościowej
Nie wszystkie dochody osiągane przez osoby fizyczne uwzględniane są w podstawie do wyliczenia daniny solidarnościowej. Przy wyliczeniu daniny solidarnościowej nie należy uwzględniać:
- dochodów ze sprzedaży nieruchomości (poza działalnością gospodarczą);
- dochodów pasywnych odsetki od pożyczek czy od obligacji lub z tytułu dywidend i innych dochodów z udziału w zyskach osób prawnych.
Co więcej, podatnik, który rozlicza się wspólnie z małżonkiem daninę solidarnościową, płaci od całości swojego dochodu. Dochód każdego z małżonków rozpatrywany jest odrębnie dla potrzeb ustalenia daniny solidarnościowej. Daniny nie muszą opłacać również wspólnicy spółek komandytowych oraz spółek jawnych objętych podatkiem CIT.
Danina solidarnościowa a ryczałt
Podatek solidarnościowy nie obejmuje osób, które uzyskały dochód z najmu lub dzierżawy objętych ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych, sprzedaży nieruchomości przeprowadzonej poza działalnością gospodarczą, pasywnych odsetek od pożyczek, obligacji, tytułu dywidend lub innych dochodów z udziału w zyskach osób prawnych.
Przychody uzyskane za granicą a danina solidarnościowa
Przy ustalaniu wysokości podstawy obliczenia daniny solidarnościowej nie będą brane pod uwagę dochody osiągnięte za granicą, zwolnione od podatku na podstawie umów o unikaniu podwójnego opodatkowania lub innych umów międzynarodowych, o których mowa w art. 27 ust. 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (tzw. metoda wyłączenia).
Jak obliczyć podstawę opodatkowania?
Jak już wiemy, do zapłaty daniny solidarnościowej zobowiązane są osoby fizyczne, których dochód przekracza 1.000.000 zł i podlegają opodatkowaniu na zasadach określonych w ustawie o PIT.
Dochody te stanowią III próg podatkowy, w którym zawiera się podatek w wysokości 32% oraz dodatkowe 4% od nadwyżki. Poniższa tabela przedstawia zakres skali podatkowej I, II i III progu.
Aby w prosty sposób obliczyć podstawę wyliczenia daniny solidarnościowej można zastosować poniższy wzór:
suma dochodów – kwoty pomniejszające – 1 000 000 zł = podstawa obliczenia daniny solidarnościowej.
Warto pamiętać, że podstawę obliczenia daniny solidarnościowej zaokrągla się do pełnych złotych (końcówki kwot wynoszące mniej niż 50 groszy pomija się, a końcówki kwot wynoszące 50 i więcej groszy zaokrągla się do pełnych złotych).
Danina solidarnościowa 2024, jak obliczyć krok po kroku?
Pierwszym krokiem, jaki należy wykonać w celu obliczenia podatku solidarnościowego, jest zsumowanie wszystkich dochodów. Jeżeli kwota ta przekracza 1 000 000 zł, wówczas od nadwyżki należy obliczyć opłatę solidarnościową.
Drugim krokiem jest odliczenie od tej sumy kwoty zapłaconych składek na ubezpieczenie zdrowotne oraz dodatkowych płatności w przypadku zagranicznych spółek kontrolowanych.
Trzecim krokiem jest obliczenie daniny solidarnościowej od nadwyżki sumy dochodów pomniejszonej o powyższe wydatki.
Przykład 1. Dochody z różnych źródeł opodatkowane według skali podatkowej Osoba jest programistą komputerowym, osiągającym dochód z tytułu umowy o pracę w wysokości 25.000 zł netto miesięcznie, co daje roczny dochód w wysokości 300.000 zł. Ponadto, w ciągu roku zarobił 150.000 zł jako honorarium za udział w konferencji jako prelegent oraz 400.000 zł z tytułu projektu programistycznego, który opracował jako freelancer. Wszystkie te dochody podlegają opodatkowaniu według skali podatkowej. Od nadwyżki ponad 120.000 zł podatek wynosi 32%. Łącznie dochód wyniósł 850.000 zł. Podatek za 2023 rok, obliczony według skali, wynosi 220.800 zł. Ponadto, od nadwyżki ponad 1 mln zł dolicza się dodatkowe 4%, co daje 20.000 zł * 4% = 800 zł. Łącznie podatek wyniesie 221.600 zł.
Przykład 2. Przychody opodatkowane według skali oraz podatkiem liniowym Podatnik zarobił 4.500 zł miesięcznie (54.000 zł rocznie) pracując na etacie jako programista. Ponadto, prowadził własną działalność gospodarczą w branży IT, gdzie uzyskał dochód w wysokości 300.000 zł. Z tytułu pracy na etacie, podatnik płaci podatek według skali (I próg 17%) - 9.180 zł, a z tytułu działalności gospodarczej płaci podatek liniowy (19%) - 57.000 zł. Łączny dochód podatnika wynosi 354.000 zł, z czego od nadwyżki ponad 85.528 zł płaci podatek według III progu – 7.244 zł. Łączny podatek wynosi 73.424 zł.
Przykład 3. Przychody opodatkowane poza skalą podatkową Podatnik wybrał opodatkowanie działalności gospodarczej podatkiem liniowym 19%. Uzyskał przychód 3.000.000 zł i koszty 1.550.000 zł. Dochód wyniósł 1.450.000 zł płaci podatek liniowy 19% - 275.500 zł plus 4% od nadwyżki ponad 1 mln zł – 18.000 zł. Łącznie podatek wynosi 293.500 zł.
DSF-1 Deklaracja na podatek w 2024 roku - danina solidarnościowa
Podatnik jest zobowiązany do 30 kwietnia złożyć deklarację o wysokości daniny solidarnościowej do urzędu skarbowego, w którym rozliczany jest podatek dochodowy tzn. właściwego ze względu zamieszkania.
Danina solidarnościowa będzie rozliczana na specjalnym formularzu DSF-1, który będzie dostępny w programie e-pity. Należy pamiętać, że przy ustalaniu wysokości podstawy obliczenia daniny solidarnościowej płatnej w tym terminie uwzględnia się dochody uzyskane od 1 stycznia rozliczanego roku i kwoty pomniejszające te dochody, wykazywane w PIT-36, PIT-36L, PIT-37, PIT-38, PIT-CFC oraz PIT-40A.
W formularzu DSF-1 należy uwzględnić zarówno dochody, jak i kwoty zmniejszające ich wysokość. W przypadku błędu podatnik powinien złożyć korektę dokumentu.
Deklaracja o wysokości daniny solidarnościowej powinna zostać złożona przez osobę fizyczną zarówno w formie papierowej, jak i elektronicznej. Dokument może złożyć, także pełnomocnik za wcześniejszym złożeniem pełnomocnictwa.
