W czasie stosunku pracy, zarówno pracownika jak i pracodawcę, obowiązują zasady zamieszczone w kodeksie pracy. Mowa tam np. o czasie pracy i sprawach związanych z osiągnięciem wieku emerytalnego. Czy pracownikowi przysługuje ochrona przedemerytalna?
Z artykułu dowiesz się:
- Czym jest ochrona przedemerytalna?
- Ile lat trzeba mieć, by móc skorzystać z ochrony?
- Kto może skorzystać z wcześniejszej emerytury?
- Jak wygląda wysokość pensji przy ochronie przedemerytalnej?
Czym jest ochrona przedemerytalna?
W momencie podpisania umowy o pracę pracownik objęty jest ochroną przez ustawy zapisane w kodeksie pracy. Znajduje się tam m.in. zapis, że okres ochronny przedemerytalny wynosi w Polsce 4 lata. To oznacza, że jeśli pracodawca nie ma wyraźnego powodu, aby zwolnić pracownika, któremu brakuje 4 lat do osiągnięcia wieku emerytalnego – nie może tego zrobić.
Takie działanie ma chronić starszych pracowników przed zwolnieniem, zwłaszcza że w tym czasie mogą mieć trudności z podpisaniem nowej umowy o pracę. Pracodawcy niechętnie dają ją pracownikowi w wieku przedemerytalnym, dlatego ustawodawca ustalił wytyczne, które mają chronić ich w przypadku prób rozwiązania stosunku pracy.
Ochrona przedemerytalna – ile lat trzeba mieć?
Zgodnie z prawem, które obowiązuje w Polsce, taka ochrona przedemerytalna pracownika, obejmuje kobiety w wieku 56 lat i mężczyzn w wieku 61 lat. Uzyskanie prawa do ochrony przedemerytalnej jest możliwe w przypadku posiadania umowy o pracę na czas nieokreślony. Taka ochrona również obowiązuje pracowników zatrudnionych na umowy o pracę na czas określony, ale tylko wówczas, gdy w tym okresie, mieści się termin uzyskania przez pracownika prawa do emerytury.
Ważny jest staż pracy, przed osiągnięciem wieku emerytalnego
Jeśli chodzi o okres ochronny pracownika przed emeryturą, to sam okres 4 lat przed osiągnięciem przez pracownika wieku emerytalnego, to nie wszystko. Istotny będzie również całkowity okres zatrudnienia. Dotyczy to stażu pracy, który uzyskany został w różnych firmach. Zbliżasz się do wieku, w którym powinien Cię obowiązywać okres ochronny, ale do tego czasu nie będziesz miał przepracowanej odpowiedniej ilości lat (kobiety 20, a mężczyźni 25)? W tym przypadku ochrona przedemerytalna nie będzie Ci przysługiwała.
Istotny w tym wszystkim jest fakt, że ochrona przed wypowiedzeniem umowy o pracę pracownikowi, który za chwilę osiągnie wiek emerytalny, dotyczy zarówno tych, którzy przechodzą na emeryturę zgodnie z powszechnym wiekiem emerytalnym, jak i tych, u których wiązać się będzie ona z osiągnięciem obniżonego wieku emerytalnego. Do takich osób zaliczyć można np. górników, którym przysługuje skorzystanie z wcześniejszej emerytury.
Likwidacja stanowiska pracy a ochrona przedemerytalna pracownika
Możesz się zastanawiać, czy ochrona przed osiągnięciem wieku emerytalnego, jest zabezpieczeniem, które obowiązuje w każdym momencie i oznacza, że nie będziesz mógł mieć wręczonego przez pracodawcę wypowiedzenia umowy. Niestety, są takie sytuacje, które nie podlegają ochronie i wówczas będzie mogło być Ci wręczone wypowiedzenie umowy. Do takich sytuacjach zalicza się m.in.:
- Uzyskanie prawa do renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy. Nie ma znaczenia, czy taka niezdolność pracownika do pracy nastąpiła w czasie trwania okresu ochronnego, czy jeszcze przed rozpoczęciem okresu ochronnego,
- Wypowiedzenie umowy pracownikowi możliwe będzie również w momencie ogłoszenia przez firmę upadłości, postępowania sanacyjnego lub likwidacji pracodawcy,
- Okres ochronny nie będzie również obowiązywał w momencie, w którym zwolnienie wynika z winy pracownika, w efekcie rażącego złamania warunków umowy i zwolnienia dyscyplinarnego. Wówczas możliwe będzie zwolnienie u danego pracodawcy.
Ochrona przedemerytalna a wysokość pensji
Zgodnie z kodeksem pracy ochrona przedemerytalna polega na zabezpieczeniu pracownika przed nagłym zwolnieniem, jednak obejmuje ona również warunki pracy i zagadnienia z tytułu wynagrodzenia. Jednak tak, jak są określone zasady, odnośnie tego, komu przysługuje okres ochronny przed emeryturą, tak też w pewnych okolicznościach możliwe są zmiany w wynagrodzeniach czy warunkach pracy.
Będą one możliwe, gdy dotyczą wszystkich osób zatrudnionych, albo pewnej grupy pracowników zatrudnionych na danym stanowisku, w tym też tych, objętych ochroną przedemerytalną. Dobrze, abyś wiedział, w jakich momentach kodeks pracy zakazuje wypowiedzenia umowy osobom, które osiągną wiek emerytalny w przeciągu najbliższych 4 lat, a w jakich momentach można takim osobom wypowiedzieć umowę o pracę.
Kiedy osiągniesz wiek emerytalny?
Jak wspominaliśmy wyżej, w niektórych zawodach okres ochronny przed emeryturą zaczyna się wcześniej. Jeśli nie jesteś pewny, czy zaliczasz się do osób, które mogą skorzystać z wcześniejszej emerytury, warto, abyś wiedział, kto może skorzystać z prawa do wcześniejszej emerytury. Dowiesz się nie tylko tego, czy Twój okres zatrudnienia umożliwia przejście na wcześniejszą emeryturę, ale również sprawdzisz, z czym będzie się wiązało uzyskanie prawa do emerytury we wcześniejszym czasie. Może się wówczas okazać, że będzie ona niższa, niż w przypadku uzyskania emerytury przez osoby, które pracowały do powszechnego wieku emerytalnego.
