Odprawa emerytalna – kiedy i komu przysługuje?

Odprawa emerytalna to ważne świadczenie dla osób przechodzących na emeryturę. Przy końcu aktywności zawodowej jest ona formą wsparcia finansowego. Sprawdź, kiedy i komu dokładnie przysługuje odprawa emerytalna.

Odprawa emerytalna – Kodeks Pracy. Ogólne zasady

Według przepisów odprawa emerytalna to świadczenie wypłacane pracownikowi po przejściu na emeryturę. Jeśli osiągnął on wiek emerytalny lub spełnił inne warunki umożliwiające przejście na emeryturę, przysługuje mu odprawa emerytalna. Kodeks Pracy informuje również o wysokości emerytury. Zależy ona głównie od przeciętnego wynagrodzenia pracownika przed przejściem na emeryturę oraz liczy się też staż pracy.

Wysokość odprawy emerytalnej i związane z nią zasady wypłaty mogą się różnić. Pracodawca ma jednak obowiązek wypłacić ją pracownikowi nie później niż w dniu, kiedy pracownik przechodzi na emeryturę. Odprawa po przejściu na emeryturę jest ważnym wsparciem finansowym dla pracowników odchodzących z pracy. To specjalny moment w życiu, gdy nadchodzi emerytura. Odprawa ma wówczas szczególne znaczenie. Byli pracownicy, mają prawo otrzymać określone świadczenie, związane z końcem ich aktywności zawodowej.

Determinujące czynniki – wysokość odprawy emerytalnej

Dla pracowników kończących aktywność zawodową bardzo ważna jest odprawa emerytalna. Wysokość, jak przedstawia to Kodeks Pracy, determinowana jest przez kilka kluczowych czynników:

  • wysokość odprawy emerytalnej stanowi przeciętne wynagrodzenie, jakie pracownik otrzymywał podczas stażu pracy, zanim przeszedł na emeryturę;
  • na wysokość odprawy wpływa również okres zatrudnienia, a więc staż pracy. Im dłużej trwała praca, tym wyższa zwykle przysługuje odprawa pieniężna;
  • ważnym czynnikiem determinującym kwotę odprawy jest wiek pracownika, ale też inne warunki określone m.in. w umowie indywidualnej czy zbiorowej.

Dla kogo odprawa emerytalna jest przyznawana? Otóż przysługuje głównie osobom odchodzącym na emeryturę, które spełniły określone wymagania. Jeśli spełniają kryteria, odprawa emerytalna po stażu pracy będzie im się należeć.

Różnice między emeryturą a odprawą emerytalną

Emerytura i odprawa emerytalna to dwie różne koncepcje świadczeń, które związane są z zakończeniem aktywności zawodowej. Zgodnie z Kodeksem Pracy odprawa emerytalna to jednorazowe świadczenie, które wypłaca się pracownikowi po przejściu na emeryturę. Wysokość odprawy określa się, biorąc pod uwagę m.in. staż pracy pracownika i wysokość jego przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia. To swego rodzaju odszkodowanie, które pracownik otrzymuje jako rekompensatę za lata pracy, gdy przechodzi na emeryturę.

Jeśli chodzi o emeryturę, jest to regularne comiesięczne świadczenie wypłacane każdemu pracownikowi po przejściu na emeryturę. Wysokość emerytury ustala się na podstawie wypłacanych składek emerytalnych oraz długości okresu, gdy pracownika obejmowało ubezpieczenie społeczne. 

Jak widzisz, emerytura to zupełnie co innego niż odprawa emerytalna. Kiedy wypłacić emeryturę? Zwykle robi się to co miesiąc, dzięki czemu emerytura jest stabilnym źródłem dochodu dla emerytów. Podstawowa różnica między odprawą emerytalną a emeryturą to cykliczność – pierwsza stanowi jednorazowe świadczenie, a druga wypłacana jest regularnie co miesiąc.

Dla kogo odprawa przy przejściu na emeryturę została przewidziana?

Odprawę emerytalną mogą otrzymać wszyscy pracownicy, którzy uzyskali prawo do emerytury w trakcie zatrudnienia. Zgodnie z zapisami Kodeksu Pracy, osoby, które zdecydowały się na rozwiązanie umowy o pracę z powodu przejścia na emeryturę lub rentę z tytułu niezdolności do pracy, uprawnione są do otrzymania emerytury. Na odprawę emerytalną nie mogą z kolei liczyć osoby, które mają zawartą:

  • umowę cywilnoprawną,
  • umowę zlecenie,
  • umowę o dzieło.

Przyznanie odprawy emerytalnej nie jest uzależnione od wymiaru etatu. Bez względu na to, czy pracowałeś na pełen etat, pół etatu czy w innym wymiarze czasu, należy Ci się odprawa emerytalna. Kwestią sporną pozostaje prawo do odprawy po zwolnieniu dyscyplinarnym. Wciąż nie jest jasne, czy pracownik może zachować prawo do odprawy emerytalnej przy każdym zwolnieniu dyscyplinarnym. Wiadomo jednak, że jeśli kogoś zwolniono, bo naruszał zasady społeczno-gospodarcze, pracownik nie otrzyma odprawy emerytalnej.

Aktualne zmiany w przepisach Kodeksu Pracy dotyczących odprawy emerytalnej

Prawo reguluje zagadnienia związane z prawami pracowniczymi – a dokładniej art. §92(1). Według niego, jeśli pracownik spełnia warunki uprawniające, przysługuje mu pieniężna odprawa emerytalna w określonej wysokości. Gdy już raz otrzyma odprawę emerytalną, nie może jednak dostać jej ponownie. To, jaka będzie kwota odprawy, zależy m.in. od zasad panujących w miejscu pracy. W prywatnej firmie może być większa niż w wysokości jednomiesięcznego wynagrodzenia i nie jest to niezgodne z prawem.

Odprawę powinno się dostać w dniu zakończenia umowy u danego pracodawcy. Jeśli jednak pracujesz np. na kilka etatów, możesz otrzymać dodatkowe pieniądze. Co w przypadku, gdy pracodawca odwleka w czasie wypłacenie odprawy emerytalnej? Wówczas może zostać ukarany grzywną (od 1 tys. zł do 30 tys. zł). Każda osoba zatrudniona na warunkach umowy o pracę ma prawo do odprawy emerytalnej – niezależnie od pracy w danym wymiarze czasu. Znaczenia nie ma również wielkość firmy. W kameralnej firmie do 20 osób wysokość emerytalnej odprawy pieniężnej będzie taka sama jak w korporacji.

Ile więc wynosi odprawa emerytalna? Stanowi ona jednorazowe świadczenie, które wypłaca się pracownikowi spełniającemu warunki uprawniające do otrzymania odprawy, przy okazji przejścia na emeryturę. Robi się to zgodnie z Kodeksem Pracy. To swego rodzaju rekompensata za lata pracy, którą ustala się na podstawie m.in. stażu pracy i przeciętnego wynagrodzenia pracownika. To ważne wsparcie finansowe dla pracowników kończących pracę zawodową. Jeśli szukasz pomocy prawnej w związku z przejściem na emeryturę bądź związanej z odprawą emerytalną, skorzystaj z ALEO. W wyszukiwarce odnajdziesz specjalistów oferujących profesjonalne usługi związane z doradztwem prawnym.

Czytaj także