O sukcesie każdego przedsiębiorstwa decyduje kilka czynników. Jednym z najważniejszych, o ile nie najważniejszym, są jego pracownicy. Kompetentne i zaangażowane osoby potrafią stworzyć doskonałą atmosferę pracy, która przekłada się na wyniki firmy i jej pozycję na rynku. Dopóki firma jest mała, wiele procesów wewnątrz, odbywa się do pewnego stopnia automatycznie. Co innego, gdy mamy do czynienia z firmą zatrudniającą 50-100 i więcej osób. Wówczas w naturalny sposób pomiędzy szefostwem a załogą tworzy się dystans. Jak sobie z nim radzić? Dowiesz się z naszego artykułu.
Z artykułu dowiesz się między innymi:
✔ czym jest rada pracowników;
✔ jakie kompetencje ma rada pracowników;
✔ kto wchodzi w skład rady pracowników;
✔ jakie są obowiązki rady pracowników;
Duże organizacje z założenia wymagają stworzenia profesjonalnej struktury, która znacznie usprawni komunikację w przedsiębiorstwie. W tym miejscu pojawia się przestrzeń dla powstania rady pracowników, którą można spotkać w wielu przedsiębiorstwach, szczególnie tych większych. Czym jest owa rada i jakie ma kompetencje? O tym poniżej.
Rada pracowników — co to takiego?
Rada pracowników to organ wewnątrzzakładowy, któremu początek istnienia dała Ustawa z 7 kwietnia 2006 roku o informowaniu pracowników i przeprowadzaniu z nimi konsultacji. Wymieniony akt prawny służy wdrożeniu wytycznych Parlamentu Europejskiego: 200/14/WE z dnia 11 marca 2002 roku.
Sporo niedomówień wzbudza nazewnictwo. I tak: rada pracowników a rada pracownicza — pomimo że obie nazwy brzmią niemal identycznie — nie są tożsame. Rada pracowników powoływana jest w firmach prywatnych, pracownicza natomiast w państwowych.
Pamiętaj też o tym, że rada pracowników a związki zawodowe to dwa odrębne organy, przy czym rada pracownicza posiada dużo szersze uprawnienia: np. ma prawo wglądu do informacji o sytuacji ekonomicznej firmy, a także może realnie wpływać na jej plany i kolejne działania na rynku.
Rada pracowników i ochrona praw pracowniczych
Prawa pracownicze, wynikające z Kodeksu Pracy gwarantują pracownikowi pozostającemu w stosunku pracy ochronę jego interesów. Mowa tu przede wszystkim o postępowaniach rozpatrywanych przez:
- Sądy Pracy,
- inspektorów pracy,
- komisje pojednawcze.
Prawodawca uwzględnił również możliwość powoływania rady pracowników, której rola sprowadza się do ochrony praw załogi. Dzięki temu zatrudnione tam osoby mogą dbać o swoje interesy indywidualnie, bądź też grupowo, będąc reprezentowanymi przez powołaną w firmie radę.
Jakie kompetencje ma rada pracowników?
Do głównych kompetencji rady pracowników należy szeroko rozumiane pośredniczenie w kontaktach na linii pracodawca – zatrudnieni. Są to więc różnego rodzaju konsultacje i ustalenia. Mogą one dotyczyć:
- trybu przekazywania informacji i przeprowadzania samych konsultacji,
- trybu rozstrzygania kwestii spornych,
- zasad określających sposób ponoszenia kosztów związanych z wyborem i działalnością rady,
- ustalenia liczebności rady pracowników innej, niż wynika to z ustawy, nie mniejszej jednak niż składającej się z 3 przedstawicieli,
- zasad zwalniania od pracy członków rady (zależy od liczby pracowników danej firmy).
Jedną z kluczowych kompetencji rady jest pozyskiwanie informacji (pracodawca jest obowiązany ich udzielić) na tak wrażliwe tematy jak:
- kondycja finansowa przedsiębiorstwa oraz ewentualne zmiany w tym zakresie,
- struktura zatrudnienia, planowane zmiany, działania mające na celu zachowanie aktualnego stanu osobowego w firmie,
- plany ewentualnych zmian w organizacji lub podstawach zatrudnienia.
Do obowiązków pracodawcy należy przygotowanie informacji w odpowiedzi na złożony przez radę wniosek. Powinien je przedstawić w odpowiedniej formie i z wyprzedzeniem czasowym tak, aby przedstawiciele rady mieli czas na ich analizę i przygotowanie się do konsultacji.
Obowiązki rady pracowniczej
Przyjrzyjmy się teraz radzie pracowniczej. Jej powstanie nakłada na członków zarówno wiele uprawnień, jak i obowiązków. Daje im również wymierne korzyści. Przykładowo, członkowie rady są chronieni przed wypowiedzeniem, jak również rozwiązaniem umowy o pracę, czy też wypowiedzeniem zmieniającym warunki pracy na niekorzystne dla pracownika.
Rada pracowników a obowiązki pracodawcy — na co warto zwrócić tutaj szczególną uwagę? Przede wszystkim, taki organ zyskuje również duże uprawnienia, jeśli chodzi o decydowanie w takich sprawach jak:
- utworzenie lub przystąpienie do spółki prawa handlowego,
- nabywanie lub zbywanie udziałów albo akcji,
- występowanie z takich podmiotów lub ich rozwiązywanie.
Co więcej, członkowie rady podejmują uchwały dotyczące:
- podziału lub łączenia przedsiębiorstwa,
- zmiany kierunku bieżącej działalności,
- powoływania lub odwoływania dyrektora oraz innych osób z funkcji kierowniczych,
- przeprowadzania referendum.
Skład rady pracowników
Wiemy już, jaką rolę ma do spełnienia w przedsiębiorstwie rada pracowników. Pora poznać więcej szczegółów dotyczących ilości osób, które mogą tworzyć taką jednostkę w przedsiębiorstwie.
Przede wszystkim, liczebność rady zależy bezpośrednio od tego z jak dużą firmą mamy do czynienia. Przepisy określają wyraźnie, że im więcej pracowników zatrudnia przedsiębiorstwo, tym więcej osób może w niej zasiadać.
I tak dla firm zatrudniających:
- od 50 do 250 pracowników – rada składa się z 3 pracowników,
- od 251 do 500 pracowników – ich liczba rośnie do 5,
- powyżej 500 zatrudnionych — może liczyć 7 osób.
Kadencja rady pracowników trwa 4 lata, licząc od dnia jej wyboru. Pierwsze zebranie rady pracodawca zwołuje w terminie 30 dni od jej powołania.
Podsumowując
Rady pracownicze, pomimo że mogą powstawać w każdym zakładzie pracy, nie są obowiązkowe. Jeśli jednak zostają założone, dzieje się to na wniosek samych pracowników. Co ważne, jeśli taki wniosek się pojawi, pracodawca nie może go odrzucić.
Mimo tego, że części pracodawców towarzyszą pewne obawy, to w długiej perspektywie działalność takiego organu w przedsiębiorstwie może przynieść wiele wymiernych korzyści! W wielu podmiotach gospodarczych, porozumienia, jakie negocjuje rada pracowników, są w mocy przez wiele długich lat.
Adres URL grafiki: https://unsplash.com/photos/GWe0dlVD9e0
Sprawdź usługi oferowane przez ING księgowość:
1) Samodzielna księgowość
2) Konsultacje księgowe
3) Biuro rachunkowe
4) Windykacja
