Czym jest rabat, upust, bonifikata i skonto?

Pojęcie rabatu jest na tyle powszechne w życiu codziennym, że zna je chyba niemal każdy. Co jednak różni rabat od upustu, bonifikaty lub skonta? Tego dowiesz się z naszego artykułu.

Z artykułu dowiesz się między innymi:
✔ czym jest rabat
✔ czym jest upust
✔ czym jest bonifikata
✔ czym jest skonto
✔ jak rozliczać obniżki w księgach rachunkowych

Pojęcia rabatu, upustu, bonifikaty i skonta odnajdziemy w przepisach podatkowych. Rabat i upust występuje w ustawie o podatku od towarów i usług (VAT), natomiast bonifikata i skonto w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych (PIT).

Czym jest Rabat?

Rabat to obniżenie ceny towaru lub usługi o określoną kwotę. Wyróżniamy dwa główne rodzaje rabatu:

  • finansowy – polega na obniżeniu ceny nabywanego towaru. Może być naliczony w chwili zakupu lub też przy kolejnej transakcji.
  • towarowy – polega na dodaniu do zakupionego towaru kilku dodatkowych sztuk. W praktyce oznacza to obniżkę ceny, gdyż klient dostaje większą ilość towaru za tą samą cenę. Aby taką transakcję traktować jako rabat, dodatkowe sztuki towaru muszą być tego samego rodzaju co zakupiony przez klienta.

Sprzedający może także zaoferować rabat ze względu na formę płatności – na przykład przy płatności BLIK. Rabat może zależeć od ilości zakupionego towaru, na przykład przy zakupie powyżej 100 sztuk rabat wynosi 5%, powyżej 500 sztuk 10%. Sprzedający może obniżyć cenę przedmiotów danego producenta lub dany typ towaru – na przykład ekologiczna żywność z rabatem za dbanie o środowisko.

Rabaty mogą się łączyć, a o kolejności ich naliczania decydujemy sami.

Rabat a księgi rachunkowe

Udzielając klientowi rabatu można automatycznie pomniejszyć o tą kwotę podstawę opodatkowania podatkiem dochodowym – w praktyce oznacza to, że nie musimy płacić podatku od różnicy między ceną wyjściową, a końcową znajdującą się na paragonie lub fakturze sprzedażowej.

Zapisywanie rabatu w księgach rachunkowych zależne jest od moment jego udzielenia. Jeśli ma to miejsce przy sprzedaży i obniżka udokumentowana jest na paragonie czy też fakturze – nie jest konieczne jego oddzielne ewidencjonowanie. Jeśli natomiast klient otrzymuje rabat roczny, po zakończeniu roku, to dotyczy on roku poprzedniego i należy go zapisać w księgach z tego okresu, którego dotyczy transakcja.

Czym jest upust?

Upust to obniżenie ceny towaru lub usługi, mające na celu zachęcenie klienta do skorzystania z oferty. Upust zazwyczaj jest udzielany stałym klientom lub klientom hurtowym. Tak jak w przypadku rabatu, pojęcie upustu reguluje ustawa o podatku od towarów i usług (VAT).

Podobnie jak w przypadku rabatu, kwota upustu jest wyłączona z podstawy opodatkowania.

Rabat/upust po dokonaniu płatności

Czasami zdarza się tak, że obniżka udzielona jest już po dokonaniu sprzedaży. Co wtedy? Przedsiębiorca musi wystawić fakturę korygująca do wystawionego już dokumentu, a na dokumencie powinny znaleźć się następujące informacje:

  • informacja iż jest to Faktura Korygująca lub Korekta
  • numer dokumentu i data wystawienia
  • dane z faktury, której dotyczy korekta
  • przyczyny korekty, czyli rabat lub upust
  • kwota korekty podstawy opodatkowania lub podatku należnego z podziałem na kwoty dotyczące poszczególnych stawek podatku i sprzedaży zwolnionej – jeśli korekta wpłynęła na zmianę podstawy opodatkowania

Czym jest bonifikata?

Bonifikata to rodzaj obniżki ceny, która naliczana jest w momencie sprzedaży, zwłaszcza jako forma odszkodowania za poniesioną stratę.

Zmniejszenie ceny bonifikatą powoduje zmniejszenie przychodu. A co jeśli na zakupiony towar wcześniej został udzielony rabat? Może on zostać dopiero naliczony po realizacji bonifikaty.

Czym jest skonto?

Skonto to procentowe lub kwotowe zmniejszenie sumy należności. Udzielane jest nabywcy przez dostawcę towaru, jeżeli odbiorca reguluje zapłatę należności gotówką przed umówionym terminem.
Jak to wygląda w praktyce? Klient nabywa towar i ustala z dostawcą termin płatności na 30 dni, a płatności dokonuje po 10 dniach – suma należności pomniejszana jest o 5%.

Rozliczenie skonta powinno odbyć się w okresie rozliczeniowym, w którym miała miejsce transakcja (miesiąc albo kwartał). Jeśli w chwili składania deklaracji sprzedawca nie ma pewności czy warunki skonta zostały spełnione, musi złożyć deklarację wykazujące pełne kwoty. Jeśli skonto zostanie uznane, należy złożyć korektę.

Podsumowanie

Choć omawiane w artykule pojęcia różnią się od siebie regulacjami prawnymi i sposobami rozliczeń, jedno jest pewne – stanowią one obniżkę cen dla klienta. Dla sprzedającego może być to narzędzie do zachęcania klientów do zakupu.

Adres URL grafiki tytułowej: https://unsplash.com/photos/kTd2PvtqE_o

Sprawdź usługi oferowane przez ING księgowość:
1) Zwolnienie lekarskie w czasie dnia pracy - rozliczenie
2) Zmiana nazwiska a zeznanie roczne
3) Krajowy System e-Faktur przyjęty przez Sejm – co to oznacza dla firm?

Czytaj także