Posiadanie samochodu, maszyn produkcyjnych czy sprzętu elektronicznego np. laptopów, jest nieodzownym elementem niejednej działalności gospodarczej. Tego rodzaju aktywa z czasem podlegają zużyciu, dlatego ważne jest wybranie odpowiedniej metody amortyzacji. Jedną z najpopularniejszych jest amortyzacja jednorazowa.
W poniższym artykule dowiesz się między innymi:
- Czym jest amortyzacja środków trwałych?
- Na czym polega amortyzacja jednorazowa?
- Jaki obowiązuje limit jednorazowej amortyzacji?
Czym są środki trwałe?
W celu wyjaśnienia charakterystyki amortyzacji, zacznijmy od podstawowej definicji środków trwałych. A więc, środkiem trwałym jest rzeczowy składnik majątku, który jest wykorzystywany do celów związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą. Taki środek trwały stanowić musi własność lub współwłasność podatnika, poprzez nabycie lub wytworzenie we własnym zakresie. Dodatkowo, jego przewidywany okres używania musi przekraczać co najmniej rok.
Do środków trwałych zalicza się przede wszystkim:
- budowle,
- budynki,
- lokale (użytkowane, bądź w posiadaniu na mocy umowy najmu lub dzierżawy),
- maszyny energetyczne,
- urządzenia,
- środki transportu.
Na czym polega amortyzacja środków trwałych?
Na wskutek użytkowania aktywów, zmniejsza się ich wartość, w związku z tym środki trwałe poddaje się amortyzacji. Proces ten polega na regularnym wpisywaniu części wydatków w koszty, poprzez odpis amortyzacyjny.
To jaka część zostanie odprowadzona, zależy od rodzaju środka trwałego i przypisanej do niego stawki amortyzacyjnej, a także od sposobu amortyzacji.
Amortyzacji podlegają środki trwałe - należące do Klasyfikacji Środków Trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych. Te drugie natomiast ogranicza wartość początkowa, która nie może być wyższa niż 10 000 złotych. Wartość początkową odpisów amortyzacyjnych ustala się na podstawie ceny nabycia lub kosztu wytworzenia, uwzględniając przy tym ewentualne późniejsze ulepszenia.
Należy pamiętać, że odpisy amortyzacyjne stanowią koszt uzyskania przychodu, przez co ich wysokość ma wpływ na należny podatek dochodowy. Na szczęście rozliczanie kosztów poprzez amortyzację wpływa pozytywnie na zmniejszenie wysokości należnego podatku.
Ważne - amortyzacja uznawana jest za zakończoną w momencie wyrównania się początkowej wartości środka trwałego z dokonanymi odpisami amortyzacyjnymi.
Klasyfikacja Środków Trwałych (KŚT)
Klasyfikacja Środków Trwałych została określona w rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 3 października 2016 r. w sprawie Klasyfikacji Środków Trwałych (KŚT). Jest to usystematyzowany zbiór obiektów majątku trwałego służący m.in. do celów ewidencyjnych, statystycznych i odpisów amortyzacyjnych.
W składzie poszczególnych grup 3–8 KŚT znajdują się:
- grupa 3 – kotły i maszyny energetyczne,
- grupa 4 – maszyny, urządzenia i aparaty ogólnego zastosowania,
- grupa 5 – maszyny, urządzenia i aparaty specjalistyczne,
- grupa 6 – urządzenia techniczne,
- grupa 7 – środki transportu,
- grupa 8 – narzędzia, przyrządy, ruchomości i wyposażenie, gdzie indziej niesklasyfikowane.
Jednorazowa amortyzacja środków trwałych w ramach pomocy de minimis
Amortyzacja jednorazowa, jak sama nazwa mówi jest wyjątkiem reguły rozkładania środków trwałych w czasie. W związku z powyższym podatnicy mogą dokonywać jednorazowo odpisów amortyzacyjnych. Jest to jednorazowe zaliczenie wydatków na nabycie (wytworzenie) składnika majątku do kosztów uzyskania przychodu.
Z metody amortyzacji jednorazowej, skorzystać mogą jedynie małe przedsiębiorstwa (tzw. mali podatnicy PIT lub CIT) lub nowo założone firmy, rozpoczynające dopiero prowadzenie działalności gospodarczej.
W roku 2023 limit dla małych podatników CIT i PIT pozostanie bez zmian. Małym podatnikiem określa się więc przedsiębiorcę, którego przychody ze sprzedaży brutto nie przekroczyły w poprzednim roku podatkowym równowartości w złotych 2 000 000 EUR.
W 2023 roku limit ten wynosi dokładnie 9.654.000 zł.
Ponadto jednorazowa amortyzacja może być dokonywana od wartości początkowej środków trwałych zaliczonych do grup 3-8 klasyfikacji środków trwałych, z wyłączeniem samochodów osobowych. Należy ją wykonać w roku podatkowym, w którym dane środki zostały wprowadzone do ewidencji środków trwałych firmy.
Limit jednorazowej amortyzacji 2023
Według ustawy o CIT (art. 16k) i PIT (art. 22k) limit jednorazowej amortyzacji wynosi 50 000 EURO, a więc suma jednorazowych odpisów amortyzacyjnych w danym roku nie może przekroczyć powyższej kwoty.
W celu przełożenia tej kwoty na złotówki należy posłużyć się średnim kursem EURO, ogłoszonym przez Narodowy Bank Polski. Patrzymy zatem na kurs z dnia 3 października 2022 roku (Kurs obowiązujący w pierwszym dniu roboczym października poprzedniego roku). Następnie, podejmujemy się prostego działania, w celu przeliczenia limitu amortyzacji jednorazowej: 50 000 € × 4.8272 = 241 000 zł
Z powyższego obliczenia wynika, że górny limit jednorazowych odpisów amortyzacyjnych od wartości początkowej nie może przekroczyć w 2023 roku - 241 000 zł.
Jednorazowa amortyzacja 2023 - środki trwałe oraz wartości niematerialne i prawne
W przypadku, gdy wartość środka trwałego lub wartości niematerialnej i prawnej w dniu przyjęcia do użytkowania jest równa lub niższa niż 10 000 złotych to nie ma obowiązku, aby wprowadzać ją do ewidencji środków trwałych i dokonywać odpisów amortyzacyjnych. Zakup ten ujmuje się w kosztach uzyskania przychodu w miesiącu oddania przedmiotu do użytkowania. Można je jednak poddać jednorazowej amortyzacji.
Limit jednorazowej amortyzacji dla nowych fabrycznie środków trwałych
Z jednorazowej amortyzacji tego rodzaju, uprawnieni są wszyscy podatnicy podatku dochodowego od osób fizycznych prowadzący działalność gospodarczą. Czym są zatem fabrycznie nowe środki trwałe?
Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych (art. 22 ust. 1s) daje możliwość zastosowania jednorazowej amortyzacji dla fabrycznie nowych środków trwałych. Musi być to jednak sprzęt, który nie był nigdy wcześniej użytkowany. Kolejnym warunkiem jest zaliczenie go do grupy 3-6 oraz 8 KŚT.
W obecnym roku podatkowym, limit jednorazowej amortyzacji wynosi 100 000 zł, a prawo do jednorazowej amortyzacji przy zakupie nowych fabrycznie środków, przysługuje pod warunkiem spełnienia poniższych warunków:
- Wartość początkowa jednego środka trwałego, nabytego w roku podatkowym, wynosi co najmniej 10.000 zł.
- Łączna wartość początkowa co najmniej dwóch środków trwałych, nabytych w roku podatkowym, wynosi co najmniej 10.000 zł, a wartość początkowa każdego z nich przekracza 3.500 zł.
Jednorazowa amortyzacja w ramach pomocy de minimis - czy wymagany jest wniosek?
Przystąpienie do jednorazowej amortyzacji w ramach pomocy de minimis jest indywidualną decyzją każdego podatnika, która nie wymaga zgody organów administracyjnych. Jednakże istnieje obowiązek poinformowania urzędu skarbowego o fakcie zastosowania tego rodzaju amortyzacji. W tym celu należy złożyć wniosek o odpowiednie zaświadczenie, w którym znajdować się będzie informacja o dokładnej kwocie poddanej amortyzacji. Organ podatkowy po otrzymaniu wniosku, przystępuje do weryfikacji czy wszystkie warunki niezbędne do skorzystania z pomocy zostały spełnione.
Oprócz wniosku, podatnik jest zobowiązany złożyć do urzędu dokumenty takie jak:
- faktura lub inny dokument potwierdzający zakup środka trwałego wraz z dowodem zapłaty,
- dowód potwierdzający dokonanie odpisów amortyzacyjnych (np. kopia KPiR),
- ewidencja środków trwałych,
- oświadczenie o metodzie amortyzacji, gdyby nie zastosowano jednorazowej amortyzacji,
- kopie zaświadczeń o uzyskanej pomocy de minimis w okresie bieżącego roku kalendarzowego oraz dwóch poprzedzających go lat kalendarzowych albo oświadczenie o wielkości pomocy de minimis otrzymanej w tym okresie albo oświadczenie o nieotrzymaniu pomocy de minimis w tym okresie,
- informacje dotyczące wnioskodawcy i prowadzonej przez niego działalności gospodarczej oraz wysokości i przeznaczenia pomocy de minimis.
Ważne - w ciągu 3 lat łączna kwota pomocy de minimis nie może przekroczyć 200.000 euro, a dla firm transportowych to limit 100.000 euro.
