Wizerunek firmy można budować na kilka sposobów, na przykład poprzez sponsoring, ale także działalność charytatywną. Coraz więcej firm, nie tylko dużych marek, przekazuje znaczne sumy na cele dobroczynne, umożliwiając jednocześnie swoim klientom włączenie się do akcji charytatywnej.
Myślałeś o wspomaganiu działalności charytatywnej przez Twoją firmę, ale nie wiesz od czego zacząć? Przeczytaj nasz artykuł i zacznij pomagać.
Z artykułu dowiesz się:
✔ czym są organizacje non – profit i organizacje pożytku publicznego,
✔ jakie trudności stają przed tymi organizacjami,
✔ jak przekazać darowiznę lub 1% podatku.
Czym są organizacje non-profit?
Są to organizacje nienastawione na zysk. Co to oznacza? Mogą prowadzić działalność gospodarczą, ale wszystkie jej środki finansowe są przeznaczane na realizację celów określonych w statucie. Mogą osiągać zysk – nie jest on jednak celem samym w sobie, lecz służy polepszeniu funkcjonowania instytucji.
Ich funkcjonowanie regulują przepisy ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 roku o działalności pożytku publicznego i wolontariacie, która wprowadza między innymi definicję organizacji pozarządowej. Do tego grona wlicza się: stowarzyszenia, fundacje, a także związki zawodowe i organizacje społeczne, takie jak komitety społeczne, rodzicielskie czy łowieckie.
Organizacje non-profit (zwane inaczej NGO) są bardzo popularne na zachodzie Europy i w Ameryce Północnej, a coraz większą rolę odgrywają również w Polsce. Tak zwany trzeci sektor wspomaga sektor prywatny i publiczny w zaspokajaniu potrzeb społeczeństwa. Wspiera państwo w rozwiązywaniu problemów na rynku pracy czy w systemie edukacji.
Do najsłynniejszych zagranicznych NGO należy zaliczyć: Amnesty International, Czerwony Krzyż, Greenpeace czy Unicef.
Listę polskich organizacji pozarządowych znajdziemy pod adresem: https://spis.ngo.pl/.
Organizacje pożytku publicznego – definicja i przywileje
Specjalnym typem organizacji pozarządowych są organizacje pożytku publicznego (OPP). Pojęcie to wprowadziła ustawa o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie. Dzięki temu statusowi organizacje OPP uzyskują następujące przywileje:
– możliwość otrzymania 1% podatku dochodowego od osób fizycznych
– zwolnienie z podatku dochodowego od osób prawnych, od nieruchomości, od czynności cywilnoprawnych
– prawo do nieodpłatnego informowania o ich działalności przez jednostki publicznej radiofonii i telewizji.
Dowolną organizację pożytku publicznego możemy znaleźć za pomocą wyszukiwarki udostępnionej przez Ministerstwo Finansów pod adresem: https://www.finanse.mf.gov.pl/pl/pp/wyszukiwarki/wyszukiwarka-opp.
Sektor non-profit w Polsce
Jak wynika z raportu ”Sektor non-profit w 2016 roku”1 przygotowanego przez Główny Urząd Statystyczny w 2016 roku aktywną działalność w Polsce prowadziło 91,8 tysięcy rejestrowych NGO. Najliczniejszą grupę stanowiły stowarzyszenia i podobne organizacje społeczne – 73,4 tysiąca podmiotów (79,9% całego sektora), a następnie fundacje – 13,6 tysiąca (14,8%).
Instytucje tego typu charakteryzuje różnorodność prowadzonej działalności statutowej. W 2016 roku najwięcej podmiotów jako główną dziedzinę działalności wskazało:
– sport, turystykę, rekreację i hobby (26,7 tys. podmiotów – 29,1% całości), aż 71,8% z nich stanowiły stowarzyszenia sportowe
– ratownictwo (15,2 tys. podmiotów – 16,5% wszystkich), czyli ochotnicze straże pożarne i inne ochotnicze jednostki ratownicze (WOPR, GOPR)
– pomoc społeczną i humanitarną (6,8 tys. podmiotów – 7,4% całości).
Najwięcej organizacji non – profit funkcjonowało w 2016 roku w województwach: mazowieckim, wielkopolskim i małopolskim. W samej Warszawie działało aż 9,6 tys. tego typu instytucji, czyli więcej niż w każdym z pozostałych województw.
Problemy w funkcjonowaniu organizacji non – profit
Według danych Głównego Urzędu Statystycznego w 2016 roku aż 70,2 % rejestrowych organizacji pozarządowych zadeklarowało, że napotkało bariery w działalności. Zdecydowanie największym problemem utrudniającym ich funkcjonowanie były trudności w pozyskiwaniu środków finansowych na działalność (barierę tę wskazało 43,5% badanych). Inne wymienione niedogodności to:
– niewystarczająca liczba chętnych do pracy społecznej (28,6%),
– problemy wynikające z przepisów i procedur prawnych (24,5%),
– problemy w kontaktach z administracją publiczną (18,5%),
– niewystarczające wsparcie społeczne (14,0%).
Pozyskiwanie środków finansowych stanowiło przeszkodę dla ponad połowy aktywnych organizacji pożytku publicznego. Problem ten wskazała podobna liczba fundacji, ale dopiero co czwarte kółko rolnicze czy społeczny podmiot wyznaniowy. Niewystarczająca liczba osób chętnych do pracy społecznej stanowiła największy problem w działalności kółek rolniczych (35,0%), ochotniczych straży pożarnych (34,2%) i OPP (34,1%).
Współpraca organizacji non-profit z innymi podmiotami
Wymienione wyżej przeszkody pojawiające się w codziennym funkcjonowaniu organizacji non-profit często prowadziły do nawiązywania współpracy z innymi podmiotami. W 2017 roku 81,1 tys. spośród 92,7 tys. (87,5%) aktywnych organizacji pozarządowych współpracowało z innymi podmiotami. Głównym partnerem współpracy dla podmiotów trzeciego sektora były instytucje publiczne: administracja rządowa, samorządowa lub podległe jej jednostki. Taką formę kooperacji zadeklarowało 80,4% organizacji. Drugą grupą podmiotów, z którymi najczęściej współpracowały instytucje pozarządowe, były inne organizacje z sektora non-profit. Najrzadziej podejmowano współpracę z podmiotami komercyjnymi (32,5%).
Organizacje NGO współpracujące z partnerami z sektora publicznego najczęściej jako cel współpracy wskazywały pozyskiwanie środków finansowych (64,5%). Nieco ponad połowa organizacji współpracujących z instytucjami publicznymi mogło liczyć na wsparcie w zakresie między innymi nieodpłatnego lub na preferencyjnych zasadach korzystanie z lokalu. Podobna płaszczyzna współpracy miała miejsce w przypadku kooperacji na linii organizacje pozarządowe – przedsiębiorstwa.
Z kolei głównym celem współpracy wewnątrzsektorowej była integracja środowiska lokalnego oraz poszerzanie kontaktów (66,9% ankietowanych) oraz korzystanie z wiedzy i doświadczenia członków, pracowników lub wolontariuszy organizacji partnerskich (51,5%)2.
Jak mogę pomagać?
Jak wspomnieliśmy wcześniej, bardzo ważną przeszkodą w funkcjonowaniu organizacji pozarządowych jest pozyskiwanie środków rzeczowych (udostępnienie lokalu, urządzeń, maszyn czy środków transportu), ale również wsparcie merytoryczne w zakresie funkcjonowania organizacji. Kluczowym problemem jest jednak nadal pozyskiwanie środków pieniężnych na funkcjonowanie działalności.
Darowizny dla OPP – odliczenie od dochodu
Przedsiębiorca, który zdecyduje się na przekazanie darowizny na rzecz jednej z organizacji pożytku publicznego, ma możliwość skorzystania z odliczenia takiego wydatku od dochodu, a więc zmniejszenia zobowiązania z tytułu podatku dochodowego od osób fizycznych.
Od dochodu odliczyć można maksymalnie 6% sumy darowizn przekazanych za pośrednictwem rachunku bankowego na rachunek właściwej organizacji pożytku publicznego wymienionej w ustawie o działalności pożytku publicznego. Kwota darowizny musi ponadto zostać przeznaczona na cele określone w art. 4 tej ustawy. W przypadku darowizny rzeczowej przekazanie takiego wsparcia musi zostać udokumentowane na przykład umową i wskazywać dokładną wartość darowizny.
Aby odliczyć darowiznę od dochodu, należy do całorocznej deklaracji podatkowej dołączyć załącznik PIT/0 (w przypadku darowizn kościelnych) lub PIT/O (11) (w przypadku darowizn na organizacje społeczne). Z ulgi tej nie mogą skorzystać przedsiębiorcy rozliczający się z podatku dochodowego liniowo, którzy składają zeznanie roczne PIT-36L.
1% podatku PIT – podstawowe informacje
Podatnicy podatku dochodowego od osób fizycznych mogą od 1 stycznia 2004 roku przekazywać 1% podatku PIT organizacjom pożytku publicznego.
Każdy polski podatnik może więc samodzielnie zdecydować do kogo trafi część podatku, który powinien zapłacić państwu. Jeżeli tego nie zrobi pieniądze trafiają do „wspólnego worka”, którym następnie rozdysponowuje rząd i sejm.
Aby móc przyjmować 1% podatku dochodowego podmiot musi posiadać nadany przez sąd status organizacji pożytku publicznego, a także spełniać obowiązek sprawozdawczości, polegający na sporządzeniu i przesłaniu do odpowiedniego urzędu rocznego sprawozdania merytorycznego i finansowego. Organizacje starające się o status OPP muszą go uzyskać (tzn. zarejestrować w sądzie i mieć w KRS wpis o nadaniu statusu OPP), najpóźniej do 30 listopada (włącznie z tym dniem) roku podatkowego, za który podatnik chce przekazać 1% podatku.
Wykaz OPP uprawnionych do otrzymania 1% podatku dochodowego od osób fizycznych za rok 2018 w roku 2019 znajdziemy na stronie internetowej https://www.e-pity.pl/wykaz-opp/.
1% podatku dochodowego mogą przekazywać tylko osoby fizyczne:
– podatnicy podatku dochodowego od osób fizycznych,
– podatnicy opodatkowani ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych,
– podatnicy prowadzący jednoosobową działalność gospodarczą i korzystający z liniowej, 19-procentowej stawki podatku.
1% podatku dochodowego nie mogą przekazywać osoby prawne, np. spółki, inne organizacje pozarządowe, przedsiębiorstwa państwowe.
Przekazywaniem pieniędzy z 1% zajmują się urzędy skarbowe (US), które mają obowiązek przekazania organizacji środków z 1% w okresie od maja do końca lipca roku następującego po roku podatkowym, za który składane jest zeznanie.
Na co zwrócić uwagę przy wyborze organizacji?
Podstawowym źródłem informacji na temat danej organizacji powinna być przede wszystkim jej strona internetowa i strony organów administracji samorządowej (miasta, gminy, powiatu), na których podawane są informacje o współpracy z organizacjami pozarządowymi. Powinien się na niej znajdować statut organizacji oraz sprawozdanie merytoryczne i finansowe, które OPP muszą składać do urzędu skarbowego.
Ile udało się zebrać w 2017 roku?
W ubiegłym roku wnioski o przekazanie 1% należnego podatku na rzecz OPP złożyło 13,2 mln Polaków – stanowiło to 49% wszystkich podatników. Przekazali oni łącznie ponad 617,5 mln złotych.
Wiele osób nie korzysta zatem z możliwości przekazania 1% podatku. Może to niejednokrotnie wynikać z braku wiedzy o takim rozwiązaniu. Mimo wielu kampanii społecznych warto uświadamiać swoich pracowników, jak proste i przyjemne jest przekazywanie pieniędzy w zeznaniu podatkowym. Cały proces zajmuje dosłownie kilka sekund, biorąc pod uwagę szereg różnego rodzaju programów do rozliczania PIT-ów.
Kto otrzymuje najwięcej środków z 1%?
Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej podaje, że z analizy sprawozdań merytorycznych organizacji pożytku publicznego za 2014 rok największą część odbiorców środków z 1% stanowiły OPP działające w obszarze pomocy osobom niepełnosprawnym (16,98%), edukacji (11,91%) oraz kultury fizycznej (10,91%). Najmniejszym zainteresowaniem cieszyły się sfery, jakimi są promocja Rzeczypospolitej Polskiej za granicą (0,07%) oraz upowszechnianie i obrona praw konsumentów (0,07%).
Różnica między 1% a darowizną
Możemy wyróżnić cztery podstawowe różnice między darowizną a mechanizmem 1%:
| 1% | Darowizna |
|---|---|
| Przysługuje tylko i wyłącznie OPP | Można przekazać różnym podmiotom |
| Kwota wyliczana jest z kwoty należnego podatku PIT | Kwota jest dowolna i dobrowolna |
| Nie zmniejsza podatku dochodowego płaconego przez podatnika | Może być odliczona od podstawy opodatkowania – zmniejsza się kwota odprowadzanego podatku dochodowego |
| Trafia na konto organizacji za pośrednictwem urzędu skarbowego w ciągu 3 miesięcy od dnia złożenia zeznania podatkowego przez podatnika | Może być przesłana bezpośrednio na konto organizacji lub przekazana w gotówce (nie można jej wtedy odliczyć od podstawy opodatkowania) |
Działalność charytatywna – co zyskuję?
W działalności charytatywnej nie chodzi przede wszystkim o korzyści finansowe – jednak w przypadku darowizny mamy możliwość odliczenia jej od podatku dochodowego.
Działalność charytatywna poprawia wizerunek Twojej firmy. Przyciąga to klientów oraz pracowników, którzy coraz częściej zwracają uwagę na reputację i odpowiedzialność biznesu. Co więcej, na Zachodzie Europy stosowanie zasad CSR to w tej chwili jeden z kluczowych czynników strategii prowadzenia firmy.
Dobroczynność przedsiębiorcy pozytywnie wpływa na pracowników. Jeśli pracodawca im to ułatwia, chętnie angażują się w akcje charytatywne.
1 http://stat.gov.pl/download/gfx/portalinformacyjny/pl/defaultaktualnosci/5490/1/6/1/sektor_non-profit_w_2016_roku.pdf
2 http://stat.gov.pl/download/gfx/portalinformacyjny/pl/defaultaktualnosci/5490/9/3/1/wspolpraca_organizacji_non_profit_z_innymi_podmiotami_w_2017.pdf
