CIT estoński - na czym polega i dlaczego się opłaca?

Jedną z najważniejszych kwestii w przypadku prowadzenia działalności gospodarczej jest wybór odpowiedniej formy opodatkowania. Wpływa ona bowiem nie tylko na wysokość późniejszych zobowiązań podatkowych, ale oddziałuje także na wiele innych aspektów, w tym między innymi inwestycje. W przypadku spółek korzystnym rozwiązaniem może być zatem przejście na CIT estoński.

Sprawdźmy na czym dokładnie polega CIT estoński oraz jakie warunki musisz spełniać, aby móc przejść na tę formę opodatkowania działalności.

Z niniejszego artykułu dowiesz się między innymi tego:

• Na czym polega CIT Estoński?
• Dlaczego Estoński CIT ułatwia inwestycje w przedsiębiorstwie?
• Estoński CIT - jakie warunki trzeba spełnić, aby z niego korzystać?
• Jak zmienić formę opodatkowania na CIT estoński?
• Jaka jest stawka podatkowa Ile wynosi CIT estoński?

W ramach ciekawostki należy podać, że ilość firm korzystających z estońskiego CIT-u, czyli przepisów obowiązujących od początku 2021 roku systematycznie rośnie. Według danych udostępnianych przez Ministerstwo Finansów na koniec 2021 roku było to jedynie 517 podmiotów, a już rok później (na koniec 2022 roku) z estońskiego CIT-u korzystało około 9 tys. podatników. Co więcej, w połowie 2023 roku było to już około 12,7 tys. firm, które czerpią korzyści wynikające z tego rozwiązania.

Na czym polega CIT estoński?

CIT to podatek od osób prawnych, czyli zobowiązanie, któremu podlegają przede wszystkim różnego rodzaju spółki. Poza standardowym CIT-em, który może wynosić 19 bądź 9% (dla małych podatników oraz firm rozpoczynających działalność) istnieje także tzw. CIT estoński. Na czym polega? Otóż, jest to ryczałt od przychodów spółek, który odprowadza się dopiero w momencie wypłaty zysku, czyli dywidendy.

W efekcie wybierając estoński CIT przedsiębiorstwo nie ma obowiązku płacenia comiesięcznych zaliczek na podatek CIT, a co za tym idzie może swobodnie decydować o momencie, w którym nastąpi opodatkowanie przychodów. Dlatego, możliwe jest efektywniejsze zarządzanie płynnością firmy oraz przeznaczanie zarabianych przez nią pieniędzy na cele związane z bieżącą działalnością, czy inwestycjami.

Co jeszcze warto wiedzieć na temat estońskiego CIT-u? W praktyce może on być znacznie niższy niż standardowy CIT. Dzieje się tak, mimo iż teoretycznie stawki estońskiego CIT-u są wyższe niż wysokość standardowego podatku od osób prawnych. Z czego wynika opłacalność? Istotny jest w tym przypadku przede wszystkim sposób naliczania podatku od podatku od dywidendy, czyli opodatkowania wspólnika spółki.

Dlaczego estoński CIT ułatwia inwestycje w przedsiębiorstwie?

Analizując zalety i wady CIT-u estońskiego, wymienia się przede wszystkim brak konieczności prowadzenia rachunkowości podatkowej, czy przeprowadzania odpisów amortyzacyjnych. Istotne jest również to, że wybierając estoński CIT nie obowiązuje księgowanie kosztów uzyskania przychodów. Największą zaletą jest jednak uzyskanie dodatkowych środków na inwestycje. Na czym to polega? Otóż, obowiązek zapłacenia podatku pojawia się dopiero w momencie wypłaty dywidendy. W efekcie spółka, która chce się rozwijać, a co za tym idzie zyskać przewagę nad swoją konkurencją może na jakiś czas zrezygnować z wypłat zysków i przeznaczyć je na inwestycje. W efekcie przedsiębiorstwo może nie tylko elastycznie zarządzać swoją płynnością finansową, ale również samodzielnie decydować o tym, kiedy zapłaci podatek. W kontekście inwestycji istotne jest natomiast to, że inwestując zarobione środki firma może w pełni legalnie unikać płacenia podatku, a co za tym idzie zyskać finansowanie na dalszy rozwój.

Rozwiązanie to doskonale sprawdziło się w Estonii, skąd jak wskazuje jego nazwa się ono wywodzi. Warto bowiem wiedzieć, że wprowadzenie tego modelu spowodowało podwojenie stopy inwestycji w tym kraju, a w efekcie przyczyniło się do znacznej poprawy kondycji jego gospodarki. Brak konieczności natychmiastowego opodatkowania zarobionych środków i pozostawienie ich w spółce stanowi dla przedsiębiorcy silną zachętę do tego, by wypracowane zyski przeznaczyć na dalszy rozwój biznesu.

Estoński CIT - jakie warunki trzeba spełnić, aby z niego korzystać?

Jak już wspomniano estoński CIT to rozwiązanie, które jest dozwolone w Polsce od początku 2021 roku i mogą z niego skorzystać różnego rodzaju spółki. W praktyce opodatkowanie to jest dostępne dla spółek akcyjnych, komandytowych, komandytowo-akcyjnych, prostych spółek akcyjnych oraz spółek z ograniczoną odpowiedzialnością. Warto jednak mieć świadomość, że muszą one spełniać określone warunki. CIT estoński w 2024 roku jest formą opodatkowania dedykowaną dla przedsiębiorstw:

• zatrudniających na podstawie:
  • umowy o pracę co najmniej 3 osoby przez okres co najmniej 300 dni w roku podatkowym (w przypadku, gdy rokiem podatkowym nie jest okres kolejnych 12 miesięcy kalendarzowych – przez co najmniej 82% dni przypadających w roku podatkowym) lub
  • innej umowy niż umowa o pracę, przy czym wydatki na wynagrodzenia innych umów niż umowa o pracę stanowią co najmniej 3-krotność przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw, jeżeli w związku z wypłatą tych wynagrodzeń na podatniku ciąży obowiązek poboru zaliczek na podatek dochodowy od osób fizycznych i składek ZUS;
• w których udziałowcami, akcjonariuszami bądź wspólnikami są wyłącznie osoby fizyczne;
• których przychody uzyskiwane z wierzytelności, odsetek, pożyczek, opłat leasingowych, poręczeń, gwarancji, praw autorskich, praw własności przemysłowej, ze zbycia instrumentów finansowych oraz z transakcji z podmiotami powiązanymi nie przekraczają 50% wszystkich przychodów spółki;
• nie posiadających akcji (udziałów) w kapitałach innych spółek, tytułów uczestnictwa w funduszach inwestycyjnych lub w instytucjach wspólnego inwestowania oraz ogółu praw i obowiązków w spółkach niebędących osobami prawnymi;
• nie sporządzających sprawozdań finansowych (zgodnych z Międzynarodowymi Standardami Rachunkowości) za okres opodatkowania ryczałtem;
• które złożyły zawiadomienie o wyborze opodatkowania ryczałtem (estońskim CIT-em) do właściwego naczelnika urzędu skarbowego w terminie do końca pierwszego miesiąca pierwszego roku podatkowego, w którym ma ono obowiązywać.

Wybierając tę formę opodatkowania, przedsiębiorstwo będzie z niej korzystało przez 4 następujące po sobie lata podatkowe. Jeżeli w tym czasie nie zrezygnuje z estońskiego CIT-u, okres opodatkowania na tych samych zasadach zostanie automatycznie przedłużony na kolejne 4 lata.

Przedstawiając warunki jakie należy spełnić, by móc korzystać z estońskiego CIT-u warto wymienić także podmioty, dla których to rozwiązanie nie jest w żaden sposób dostępne. Chodzi w tym przypadku o:

• przedsiębiorstwa finansowe (na przykład banki);
• instytucje pożyczkowe;
• podatników prowadzących działalność w specjalnych strefach ekonomicznych;
• podatników postawionych w stan upadłości bądź likwidacji;
• podatników powstałych w wyniku połączenia lub podziału albo
  podzielonych przez wydzielenie.

Jak zmienić formę opodatkowania na CIT estoński?

Estoński CIT to forma opodatkowania, która w wielu przypadkach może być naprawdę korzystnym rozwiązaniem. Jak zatem na nią przejść? Otóż, zasady CIT-u estońskiego dopuszczają dobrowolne przejście na tę formę opodatkowania, co wymaga jedynie złożenia odpowiedniego zawiadomienia do właściwego naczelnika urzędu skarbowego. Istotne jest jednak to, by złożyć je w odpowiednim terminie, czyli do końca pierwszego miesiąca roku podatkowego, w którym firma zamierza korzystać z estońskiego CIT.

Przejście na estoński CIT jest również możliwe w trakcie roku podatkowego. Na jakich zasadach? Otóż, w praktyce wymaga to rozliczenia CIT-u standardowego, zamknięcia ksiąg oraz sporządzenia sprawozdania finansowego. Wykonanie tych czynności umożliwi prawidłowe ustalenie podstawy opodatkowania dla okresu stosowania estońskiego CIT-u. Przedstawione zasady dotyczą już istniejących spółek, które chciałyby przejść na estoński CIT.

Jak już wspomniano, z tej formy opodatkowania mogą skorzystać także nowo założone spółki. W ich przypadku warunek odnoszący się do struktury przychodów uznaje się za spełniony automatycznie w pierwszym roku korzystania z opodatkowania ryczałtem od dochodów.

Inaczej wygląda również warunek dotyczący zatrudnienia pracowników, ponieważ nie obowiązuje on w roku założenia spółki oraz 2 następujących po nim latach podatkowych. Warunkiem jest również to, że przedsiębiorstwo musi corocznie zwiększać zatrudnienie o co najmniej 1 etat (począwszy od drugiego roku podatkowego), by osiągnąć wymagania określone w standardowych warunkach CIT-u estońskiego.

Warto wspomnieć także o tym, że istnieje możliwość utraty prawa do korzystania z estońskiego CIT-u. Dzieje się tak wskutek:

• złożenia informacji o rezygnacji z opodatkowania ryczałtem (można ją złożyć do końca 3 miesiąca następującego po zakończonym roku podatkowym);
• braku spełnienia jednego z warunków do opodatkowania ryczałtem;
• braku prowadzenia ksiąg podatkowych bądź prowadzenia ich w sposób uniemożliwiający określenie wyniku finansowego netto w rozumieniu ustawy o rachunkowości;
• przejęcia innego podmiotu w drodze łączenia albo podziału spółek lub otrzymania wkładu niepieniężnego w postaci przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części nieopodatkowanego ryczałtem.

Jaka jest stawka podatkowa - ile wynosi CIT estoński?

Aby przejść na opodatkowanie estońskie, warto zapoznać się z obowiązującą stawką podatkową, ponieważ różni się ona od standardowego CIT-u i wynosi:

• 10% podstawy opodatkowania dla spółek rozpoczynających swoją działalność oraz małych podatników;
• 20% podstawy opodatkowania dla wszystkich pozostałych podatników.

Jeśli wiesz już, ile wynosi estoński CIT, warto wiedzieć, co stanowi w jego przypadku podstawę opodatkowania. Jest to istotne, ponieważ należny podatek naliczany jest właśnie od jej wysokości. W związku z tym za podstawę opodatkowania uznaje się wówczas:

• sumę dochodu z tytułu podzielonego zysku oraz dochodu z tytułu zysku przeznaczonego na pokrycie strat. Jest ona ustalana w roku podatkowym, w którym podjęta zastała uchwała o podziale bądź pokryciu wyniku finansowego netto;
• sumę dochodu z tytułu ukrytych zysków oraz dochodu z tytułu wydatków niezwiązanych z działalnością gospodarczą. Ustala się ją w miesiącu, w którym wykonano świadczenie bądź dokonano wypłaty lub wydatku;
• dochód z tytułu zmiany wartości składników majątku, który został uzyskany w miesiącu, w którym nastąpiło łączenie, podział, przekształcenie podmiotów bądź wniesienie wkładu niepieniężnego;
• dochód z tytułu zysku netto, który został uzyskany w roku podatkowym, w którym zakończono opodatkowanie ryczałtem;
• dochód z tytułu nieujawnionych operacji gospodarczych, który został uzyskany w roku podatkowym.

W estońskim CIT również dywidenda wspólnika opodatkowana jest na preferencyjnych zasadach. Podlega ona pomniejszeniu o 70 (w przypadku wypłaty ze spółki niebędącej małym podatnikiem) lub nawet 90% (wypłata ze spółki będącej małym podatnikiem) kwoty podatku należnego spółki przypadającego na udział wspólnika. W efekcie jak już wspomniano łączna należność podatkowa dla przedsiębiorców korzystających z estońskiego CIT-u może być znacznie niższa niż w przypadku opodatkowania osób prawnych na standardowych warunkach. Nie może zatem dziwić fakt, że coraz więcej spółek wybiera właśnie tę formę opodatkowania.

Podsumowując należy stwierdzić, że estoński CIT to forma opodatkowania, która może być atrakcyjna dla spółek, które chcą przeznaczyć wypracowane zyski na inwestycje. Pozwala bowiem odłożyć w czasie konieczność zapłacenia podatku, a co za tym idzie pozostawia do dyspozycji środki, które mogą zostać przeznaczone nie tylko na rozwój, ale również ułatwić zarządzanie płynnością finansową.