Podatek katastralny – czym jest, na czym polega?

Podatek katastralny to forma opłaty dla właścicieli nieruchomości, która obowiązuje w wielu krajach Europy. W Polsce pobiera się podobne daniny, które jednak obliczane są na innych zasadach. Na czym on polega i czy należy spodziewać się wprowadzenia podatku katastralnego w naszym kraju? Wyjaśniamy, jak jest obliczany, ile wynosi i kto może obawiać się najbardziej?

W tym artykule przeczytasz o:

  • czym jest podatek katastralny w Polsce,
  • jakie są różnice pomiędzy podatkiem katastralnym a innymi podatkami od nieruchomości,
  • jaki wpływ ma podatek katastralny na rynek nieruchomości.

Podatek katastralny – co to jest i jak działa?

Kilka lat temu w Polsce miało miejsce uporządkowanie kwestii własności nieruchomości. W ramach zmian dotyczących użytkowania wieczystego, wprowadzonych w 2019 roku, obawiano się wprowadzenia podatku katastralnego. W naszym kraju nadal jednak nie obowiązuje podatek katastralny i nic nie wskazuje na możliwość jego wprowadzenia. Warto jednak wiedzieć, z czym możesz mieć w przyszłości do czynienia.

Czym jest zatem podatek katastralny? Co to znaczy? Jest to jeden z podatków majątkowych, stosowany w wielu krajach unii europejskiej. Jest zależny od wartości posiadanej nieruchomości. Wysokość tej daniny rośnie wraz z wartością, na jaką została wyceniona dana nieruchomość. W polskiej literaturze często stosuje się nazwę ad valorem, co z języka łacińskiego oznacza od wartości. To w dużym skrócie wyjaśnia sposób, w jaki wyliczany jest kataster podatek. 

Wartość wyliczana jest indywidualnie na podstawie lokalizacji, wielkości, stanu technicznego i przeznaczenia obiektu. Znacznie wyższy podatek katastralny zapłaci właściciel nieruchomości położonej w atrakcyjnej okolicy i prestiżowym miejscu. Osoby dysponujące nieruchomością w gorszej lokalizacji mogą liczyć na niższe opłaty. Wysokość tej opłaty w różnych państwa unijnych wynosi od 0,5% do 2% wartości nieruchomości. Na specjalne ulgi mogą liczyć osoby najuboższe, niepełnosprawne, samotne, a także studenci.

Różnice między podatkiem katastralnym a innymi formami opodatkowania nieruchomości

Podatek katastralny w Polsce na razie nie obowiązuje i obecnie nie ma informacji dotyczących prac legislacyjnych nad jego wprowadzeniem. Biorąc pod uwagę przedmiot opodatkowania, w naszych realiach odpowiada mu podatek od nieruchomości. Podobnie jak katastralny podatek, ta danina także obciąża właścicieli nieruchomości. 

Jak działa podatek od nieruchomości w porównaniu do podatku katastralnego? Przede wszystkim to także jest danina płacona na rzecz gminy. Ustalane są maksymalne stawki podatków dla wszystkich płatników niezależnie od lokalizacji nieruchomości. Przy wyznaczaniu opłaty bierze się pod uwagę formę użytkowania nieruchomości, wysokość podatku ustalonego przez gminę, a także wielkość nieruchomości. Nie uwzględnia się jednak położenia i wartości katastralnej nieruchomości.

Podatek katastralny od drugiej nieruchomości – szczególne przypadki

Co pewien czas pojawiają się głosy, że podatek katastralny zostanie wprowadzony w Polsce tylko dla właścicieli większej ilości nieruchomości. Niedawno pojawiły się informacje, że w naszym kraju zostanie wprowadzony podatek katastralny od drugiej nieruchomości. Mógłby on dotyczyć osób, które inwestują w nieruchomości lub kupują mieszkania z myślą o wynajmie. Dotknąłby zatem bardziej zamożnych.

Należy jednak zaznaczyć, że podatek katastralny w takiej formie na razie nie jest przygotowywany w żadnej ustawie. Jeśli zatem chcesz ulokować oszczędności w jednej nieruchomości lub kolejnych, możesz robić to bez obaw przed dodatkowymi kosztami związanymi z wprowadzeniem podatku.

Wpływ podatku katastralnego na rynek nieruchomości

Wprowadzenie w niedalekiej przyszłości podatku katastralnego z pewnością wywołałoby zmiany na całym rynku nieruchomości. Przede wszystkim powstałaby konieczność aktualizacji wartości nieruchomości i systemową regulację wyceny. Z pewnością widoczny będzie wzrost kosztów wynajmu dla najemców nieruchomości komercyjnych i mieszkalnych. Dużym problemem w podatku katastralnym jest też zależność wysokości opłaty nie od dochodów podatnika, a od wartości nieruchomości. To mogłoby zniechęcić wiele osób do inwestycji w remont i modernizację w obawie przed wzrostem opłat.

Choć ten rodzaj daniny budzi tylko złe emocje, mógłby mieć też dobre strony. Podatek katastralny miałby stanowić jeden z dochodów jednostek samorządu terytorialnego. Te, widząc potencjalne zyski, z pewnością będą chciały zwiększyć ilość dostępnych obszarów i prestiż lokalizacji. Wśród następstw wprowadzenia podatku katastralnego warto wymienić: 

  • większą ilość dostępnych mieszkań;
  • wykorzystanie niezagospodarowanych nieruchomości gminnych; 
  • zmniejszenie szarej strefy podatków lokalnych;
  • ograniczenie spekulacyjnego inwestowania; 
  • proporcjonalne rozłożenie ciężaru podatkowego na wszystkich właścicieli nieruchomości; 
  • świadomość wpływu wartości nieruchomości na ilość i sposób wydawania zasobów miejskich.

Podatek katastralny w Polsce na razie jest jedynie kolejnym planowanym obciążeniem dla właścicieli nieruchomości. Ministerstwo finansów zapewnia, że nie prowadzi nad nim prac, dlatego nie musisz się obawiać dodatkowej opłaty w najbliższych miesiącach. Jeśli jednak chcesz wiedzieć, jakie obowiązują stawki podatkowe przy zakupie nieruchomości, odwiedź portal ALEO. Znajdziesz tu specjalistów z różnych dziedzin, także zajmujących się doradztwem w sprawach księgowości i podatków.

Czytaj także