Ryczałt – co to? Czym różni się od VAT?

Ryczałt jest jedną z najprostszych form wyliczania podatku. W wielu dziedzinach opodatkowanie ryczałtem okazuje się też najkorzystniejszą formą rozliczenia z Urzędem Skarbowym. Czy warto wybrać jako formę opodatkowania właśnie ryczałt? Co to jest, jakie niesie korzyści i jakie ma słabsze strony? Przedstawiamy kompendium wiedzy na temat ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych.

Z artykułu dowiesz się:

  • czym dokładnie jest ryczałt,
  • jakie są różnice pomiędzy ryczałtem a VAT,
  • jak kształtują się składki zdrowotne na ryczałcie,
  • poznasz sposoby rozliczania się na ryczałcie.

Ryczałt – podstawowe informacje i definicja

Zakładając działalność gospodarczą, musisz podjąć decyzję dotyczącą formy opodatkowania, czyli rozliczania z Urzędem Skarbowym. Bardzo często przedsiębiorcy ograniczają się do wyboru pomiędzy ryczałtem a VAT-em. Tymczasem oba sposoby rozliczania przychodów osiąganych w biznesie wcale się nie wykluczają i swobodnie mogą być prowadzone w jednej firmie. 

Żeby łatwiej wyjaśnić zależność pomiędzy tymi podatkami, warto wyjaśnić, co to jest ryczałt. Jest to jedna z czterech najpopularniejszych form opodatkowania obok:

  • podatku liniowego; 
  • karty podatkowej; 
  • opodatkowania na zasadach ogólnych.

Czym jest ryczałt? Co to oznacza? Terminem ryczałt określa się podatek dochodowy obliczany jako procent od przychodów. Co ważne, pod uwagę należy wziąć całkowitą wartość przychodów bez uwzględniania kosztów ich uzyskania. Rozliczanie na ryczałcie oznacza brak możliwości odliczania ulg ani kosztów, a także nie jest objęte kwotą wolną od podatku. To z pewnością duży minus tej formy opodatkowania. 

Największą zaletą ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych jest mało skomplikowana forma obliczania podatku. Nie potrzeba zakładać i prowadzić KPiR w działalności gospodarczej. Podatek dla urzędu skarbowego można wyliczyć w bardzo prosty sposób, ograniczając prace księgowe do minimum. Potrzebna jest jedynie ewidencja przychodów ze świadczonych usług i sprzedaży, a roczne rozliczenie uwzględnia się w druku PIT-28. 

Podatek ryczałtowy wyróżnia się też stosunkowo niskimi stawkami na poziomie 2%, 3%, 5,5%, 8,5%, 10%, 12%, 12,5%, 14%, 15% i 17%. Wysokość stawki ryczałtu jest zależna od rodzaju prowadzonej działalności gospodarczej. W każdym wypadku jest niższa od stawki 19%, na jakiej plasuje się podatek liniowy.

Składki zdrowotne na ryczałcie – jak to działa?

Jeśli wybierasz formę opodatkowania ryczałtem, Urzędu Skarbowego nie interesuję koszty uzyskania przychodu. Nie możesz odliczyć od podatku niczego, poza kwotą wydaną na ubezpieczenia społeczne i 50% zapłaconej składki zdrowotnej. Z wartości uzyskanej po odjęciu tych opłat możesz wyliczyć podstawę opodatkowania i wartość danin według obowiązującej skali podatkowej.

Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych – dla kogo?

Charakterystyczne warunki obliczania podatku sprawiają, że rozliczanie za pomocą ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych wybiera tylko określony typ przedsiębiorstw z pozarolniczej działalności gospodarczej. Są to głównie firmy mające bardzo niskie koszty prowadzenia działalności. Ta forma sprawdza się w firmach prowadzących pracę w zakresie specjalistycznego projektowania i świadczenia usług związanych z mechaniką. Często wybierana jest przez firmy z branży IT i osoby fizyczne działające w zakresie wolnych zawodów. Na zasadach ryczałtu rozliczają się również rolnicy zajmujący się rolniczym handlem detalicznym. 

Warto dodać, że nie każdy rodzaj działalności można prowadzić, rozliczając się na podstawie ewidencji przychodów i ryczałtu? Co to znaczy? Istnieje grupa przedsiębiorstw, w których nie można wybrać tej formy opodatkowania. Są to firmy prowadzące specyficzną działalność i opodatkowane podatkiem akcyzowym. Precyzyjnie wymienia je Art. 8 ust. 1 pkt 3 ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym. Znajdują się tam takie profile działalności jak: 

  • działalność aptek;
  • handel asortymentem i częściami samochodowymi; 
  • świadczenia usług związanych w zakresie handlu wartościami dewizowymi.

Podatek ryczałtowy a VAT – kluczowe różnice

Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych jako formy rozliczania prowadzonej działalności nie blokuje możliwości wyboru podatku VAT. Ryczałt i VAT są bowiem dwoma niezależnymi procesami podatkowymi. Ryczałt jest podatkiem bezpośrednim, płaconym od dochodów. VAT to podatek pośredni dodany, pobierany na każdym kolejnym etapie obrotu towarami lub usługami. W zależności od skali i typu prowadzonej działalności przyszły przedsiębiorca może podjąć decyzję o tym, czy zostanie też płatnikiem VAT.

Artykuł 113 ust. 1 ustawy o VAT określa grupę podmiotów zwolnionych z płatności VAT. Są to przedsiębiorstwa osiągające roczne obroty na poziomie poniżej 200 tysięcy złotych. Zwolnione są też niektóre profile działalności, takie jak:

  • usługi pocztowe;
  • usługi w zakresie opieki zdrowotnej i medycznej;
  • transport sanitarny;
  • usługi ubezpieczeniowe;
  • nauka języków obcych;
  • świadczenia usług wynajmu nieruchomości o charakterze mieszkaniowym. 

Jeśli firma rozliczająca się na zasadach ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych mieści się w wymienionych ramach, może uniknąć rozliczania na zasadach VAT. Jednak z wielu względów nawet firmy o niższych przychodach wybierają tę formę rozliczania jako korzystniejszą.

Sprawdź też artykuł na Firmove.pl: Ryczałt 8,5% – kiedy można go stosować?

Forma opodatkowania ryczałtem nie zawsze jest najbardziej opłacalna pomimo niskich stawek. Z reguły koszty uzyskania przychodów są na tyle wysokie, że ich odliczenie będzie miało znaczący wpływ na wysokość podatku. Jeśli nie wiesz, jakie opodatkowanie działalności gospodarczej będzie dla Ciebie najkorzystniejsze, poszukaj specjalistów w serwisie ALEO. Znajdziesz tu osoby i firmy zajmujące się poradami podatkowymi.

Czytaj także