Opisowa ocena pracownika — przykłady. Jak zrobić to poprawnie?

Okresowa ocena pracownika dla wielu z nas kojarzy się ze szkolną oceną opisową. Bycie ocenianym zarówno w życiu codziennym, jak i w zawodowym, dla nikogo nie jest przyjemnym doświadczeniem. Firmy posiadają swój własny system oceniania pracowników, weryfikujący ich umiejętności i wskazujący obszary, wymagające szkoleń. Czym jest ocena pracownika i na czym polega system oceniania pracowników? Czy pracownik poddawany ocenie, rzeczywiście ma się czego obawiać? Odpowiedzi na te i inne pytania wraz z przykładowymi ocenami opisowymi pracownika znajdziesz w poniższym artykule.

Czym jest okresowa ocena pracownika?

Prawidłowość wykonywanych przez pracownika zadań w firmie pomaga zweryfikować okresowa ocena pracownika. Jej wynik determinuje kwestię dalszego inwestowania w pracownika lub doszkolenia go w danych obszarach, w których jest to konieczne. 

Okresowa ocena pracownika należy do najpopularniejszych form ewaluacji. Stosowana w dużych firmach i przedsiębiorstwach ma za zadanie dokonać oceny pracowniczej osób zajmujących dane stanowisko w korporacji. Jest to narzędzie diagnostyczne o charakterze systematycznym i okresowym. Za pomocą oceny okresowej można wywnioskować, czy dany pracownik spełnia wymagania zajmowanego stanowiska, a także to, czy należycie realizuje powierzone mu zadania. Na bazie stałego wzoru oceny okresowej można określić poziom kwalifikacji zawodowych pracownika ze wskazaniem obszarów wymagających poprawy. Okresowa ocena pracowników akcentuje działania pracownika funkcjonujące na wysokim poziomie, lub jeśli jest taka potrzeba, stwarza plan dla jego dalszego rozwoju. Arkusz oceny pracownika pozwala firmie określić zakres działań w firmie w celu stworzenia wysoce wykwalifikowanej załogi skoncentrowanej na sukcesie przedsiębiorstwa.

Ocena pracownika roczna analizuje nie tylko jego mocne strony i kompetencje, ale też i braki. Stanowi swoisty test, sprawdzający zakres oczekiwań stawianych przez pracodawcę. Na jego podstawie przełożony weryfikuje fakt, czy dany pracownik zajmuje w firmie adekwatne do jego kompetencji stanowisko. Ocena pracy pracownika daje odpowiedź na pytanie, czy decyzja o jego zatrudnieniu była słuszna. 

Kwestionariusz oceny pracownika stanowi podsumowanie wyników pracy osoby zatrudnionej. Warto pamiętać, że nie jest to narzędzie kontroli, lecz forma wewnętrznego rozeznania się w sytuacji w firmie.

Rodzaje oceny pracownika

Wyróżnia się dwa rodzaje oceny pracowników – opisową i punktową. Ocena opisowa koncentruje się na cechach pracownika, efektach jego pracy oraz zaangażowaniu. Skala punktowa, natomiast obrazuje stopień wypełniania powierzonych obowiązków w oparciu o kryteria oceny pracownika. Wyniki oceny pracowniczej zamieszczane są w formularzu razem z danymi pracownika, skalą punktową i opisującym jego kompetencje uzasadnieniem.

W zależności od osoby dokonującej oceny pracownika wyróżnia się kilka sposobów jej przeprowadzania:

• ocena 90 stopni – w tej metodzie pracownik oceniany jest tylko przez jedną osobę, którą najczęściej jest przełożony;
• ocena 180 stopni – uwzględnia dwa punkty odniesienia. W pierwszym pracownik oceniany jest przez przełożonego, drugi to samoocena pracownika;
• ocena 270 stopni – składają się na nią trzy oceny: ocena przełożonego, samoocena oraz ocena jego współpracowników;
• ocena 360 stopni – to wieloźródłowa metoda oceny zaangażowania pracownika oceniana przez przełożonego, samego pracownika, współpracowników i klientów;

Rodzaj wybranej oceny pracownika zależeć będzie od specyfiki funkcjonowania firmy na rynku, jak i wielkości danego przedsiębiorstwa.

Ocena pracownika — jak ją przeprowadzić?

Aby skutecznie zrealizować cele dotyczące oceny pracowników, przeprowadzenie jej powinno być rzetelne i obiektywne. Kluczowe jest zatem profesjonalne podejście osoby dokonującej danej oceny. Tylko ktoś bezstronny, pozbawiony uprzedzeń i prywatnych relacji może dokonać rzeczowej oceny pracownika.

Ocena roczna pracownika powinna być zaplanowana, z wcześniejszą datą jej przeprowadzenia. Co ważne, nie może opierać się wyłącznie na wskazywaniu braków i krytykowaniu. Podobnie jak ocena okresowa pracownika powinna stanowić formę motywacyjną, zawierającą kwestie dotyczące pozytywnych aspektów pracy osoby zatrudnionej.

Czym są sprawiedliwe kryteria oceny pracowników?

Opisowa ocena pracownika tworzona jest na bazie określonych kryteriów. Każde przedsiębiorstwo ma swoje własne wskaźniki poddawane ocenie, a ich ostateczny zarys determinuje specyfika działalności danej firmy. Do obszarów najczęściej analizowanych przez system oceny pracowników należą:

• wiedza specjalistyczna – obejmuje zasób wiedzy pracownika oraz umiejętności jej wykorzystania podczas swojej pracy;
• terminowość wykonywania zadań – analizuje powierzone zadania pod kątem ich zakończenia w wyznaczonym czasie;
• znajomość przepisów obowiązujących w firmie – sprawdza, w jakim stopniu pracownik zna obowiązujące przepisy w firmie, czy wykonuje je zgodnie z prawem i czy ich przestrzega;
• zarządzanie czasem pracy – weryfikuje czynności związane ze skutecznym planowaniem swoich zajęć i obowiązków w wyznaczonym czasie;
• organizacja stanowiska pracy – sprawdza, czy pracownik potrafi efektywnie zorganizować stanowisko pracy z korzyścią dla wydajności swojego działania;
• komunikatywność – analizuje zdolności pracownika w zakresie sprawnego formułowania swoich myśli, spostrzeżeń, przekazywania informacji i nawiązywania w tym celu kontaktów interpersonalnych ze współpracownikami;
• umiejętność pracy w zespole – weryfikuje, czy pracownik potrafi nawiązywać skuteczne relacje społeczne i współpracować z innymi członkami zespołu na zasadzie wzajemnego wsparcia;
• samodzielność – analizuje zdolność pracownika do samodzielnego radzenia sobie z powierzonymi mu obowiązkami, bez korzystania z pomocy innych osób;
• podnoszenie kwalifikacji – czy pracownik dąży do rozwijania swoich umiejętności i czy wykazuje się w pracy inicjatywą;
• zdolność zarządzania zasobami ludzkimi – sprawdza, czy pracownik zajmujący stanowisko przełożonego potrafi sprawnie kierować pracami zespołu w oparciu o skuteczną motywację oraz inspirację do samorozwoju z poszanowaniem ich godności;

Ocena roczna pracownika – co z niej wynika?

W nowoczesnym biznesie popularne są efektywne metody rozwijania działalności z zachowaniem szacunku do pracownika. Pozwala to utrzymać w firmie jak najlepszą atmosferę. W przypadku dużych przedsiębiorstw wyraźny nacisk kładzie się na podnoszenie wydajności wraz z utrzymaniem wysokiego poziomu jakości warunków pracy. Pamiętajmy, że ocena pracownicza nie jest nagonką personalną, lecz rzetelną diagnozą, która wyłapuje ewentualne problemy i wdraża działania naprawcze.

Negatywna ocena pracownika

Jeśli oceny okresowe pracownika wykażą, że dana osoba wykazuje się niskim stopniem zaangażowania w pracy, wówczas pracodawca musi podjąć pewne kroki. Są nimi działania motywujące i wspomagające. Jeśli pomimo wdrożonych szkoleń, zmiany obowiązków lub rozmów, zaangażowanie pracownika nie wzrośnie, pracodawca może rozwiązać z nim umowę.

Pozytywna ocena pracownika

Zaangażowany i lojalny pracownik jest niezwykle wartościową osobą w firmie. Za pomocą okresowej oceny pracownika, pracodawca może wybrać najlepszych liderów spośród członków swojej załogi. Stałe podnoszenie umiejętności i kwalifikacji zawodowych oraz wykonywanie zadań sumiennie, sprzyja nawiązywaniu wzajemnych relacji, co z kolei staje się szansą na zbudowanie skutecznego zespołu ludzi zadowolonego z warunków pracy.

Przykładowe oceny pracownika

W ocenie pracowniczej wyróżnia się ustną i pisemną metodę jej przeprowadzenia. Pierwsza dotyczy rozmowy, druga może być dokonana za pośrednictwem arkusza (ankieta oceny pracownika/formularz oceny pracownika), bądź opisu ciągłego. Warto jednak pamiętać, że karta oceny pracownika jest wiążącym dokumentem, do którego można w każdej chwili powrócić w celu dokonania porównania z poprzednimi ocenami.

Ocena pracownicza nie posiada określonego wzoru arkusza. Każda firma posiada własny wzorzec stworzony w oparciu o wymagania danego przedsiębiorstwa. Istnieją jednak pewne elementy stałe, które muszą się w nim znaleźć. Należą do nich:

• imię i nazwisko pracownika,
• rodzaj stanowiska zajmowanego w miejscu pracy,
• wykaz kryteriów poddawnych ocenie,
• szczegółowy opis każdego kryterium,
• ocena zanotowana w oparciu o ustalonąs skalę, np. liczbową,
• podsumowanie.

Opisowa ocena pracownika — przykłady

Przykładowa ocena pracownika wskazuje jego mocne i słabe strony. To na ich podstawie pracodawca może przydzielić mu adekwatny zakres obowiązków, lub udzielić stosownego wsparcia. Liczbowa ocena okresowa pracownika, na bazie otrzymanych punktów może zostać opisana w odpowiedni sposób.

Pracownik: Angelika MajStanowisko: pracownik samorządowyOkres zatrudnienia: od 01.06.2021 r.

Ocena pracownika:

Pani Angelika Maj jest pracownikiem naszej firmy od 1 czerwca 2021 r. Od tego czasu pełni obowiązki account managera. Jej głównym zadaniem jest prowadzenie i wdrażanie nowych projektów. W ramach powierzonych obowiązków raportuje wykonane zadania, sprawuje opiekę nad klientami zleceniodawcami, rozdziela zadania zespołowi i koordynuje ich realizacje. Mocną stroną Pani Angeliki jest sprawna komunikacja interpersonalna podczas opracowywania projektu. Doskonale radzi sobie w czasie rozmów z klientem, umiejętnie łagodząc wszelkie sytuacje problematyczne. Potrafi zadbać zarówno o interesy klienta, jak i pracowników. Sprawnie korzysta z platform przeznaczonych do planowania i rozdzielania poszczególnych zadań. Dzięki dobrej organizacji pracy pani Angelika wyróżnia się terminowością wypełniania powierzonych obowiązków. Słabszą stroną Pani Angeliki jest znajomość języka angielskiego. Posługując się językiem angielskim na poziomie B1, wciąż nie jest jeszcze gotowa na samodzielną opiekę nad klientem anglojęzycznym. Mimo to wyróżnia się ambicją i chęcią do podnoszenia swoich kwalifikiacji. Aktywnie uczestniczy w zajęciach z native speakerem. Pani Angelika jest pracownikiem obowiązkowym, terminowym i otwartym na rozwój. Podpis osoby odpowiedzialnej.

Wzór opisowa ocena pracownika przykłady pokazuje obszary, które zostały ujęte w arkuszu oceny, a następnie przeniesione do opisowej wersji strony. Informacje w niej zawarte stają się pomocne w tworzeniu innych dokumentów na temat danego pracownika.

Pamiętajmy, by po dokonaniu oceny, omówić z pracownikiem poszczególne kwestie. Warto rozmawiać zarówno na temat najlepiej ocenionych obszarów, jak i tych, które wypadły najsłabiej, zwłaszcza jeśli pracownik miał problem z punktualnym stawieniem się do pracy. Więcej na temat znajdziesz tutaj: Spóźnienie do pracy - konsekwencje dla pracownika (aleo.com).