Emerytura zazwyczaj jest wypłacana dopiero po osiągnięciu wieku emerytalnego. Jej wysokość jest uzależniona nie tylko od lat pracy, ale też wysokości składki emerytalnej odprowadzanej do ZUS. Jak wyliczyć staż pracy do emerytury? Oto poradnik.
W artykule znajdziesz informacje:
- kto może otrzymać zagwarantowaną minimalną emeryturę,
- czym się różni okres składkowy od nieskładkowego,
- rodzaj zatrudnienia a lata pracy do wyliczenia emerytury,
- czy okres studiów wlicza się do stażu pracy,
- jak liczone są lata do emerytury.
Czym jest staż pracy?
W Kodeksie Pracy nie ma konkretnej definicji określającej, czym jest staż pracy. Ogólnie uznaje się, że jest to okres posiadania umowy o pracę. Nie ma tutaj znaczenia, jaka jest wysokość etatu. Osiągając określony staż pracy, można liczyć na różne benefity, w tym dłuższy urlop, świadczenie przedemerytalne czy dodatek za wysługę lat.
Do stażu pracy wlicza się:
- wypowiedzenie, które zostało skrócone z winy pracodawcy,
- zatrudnienie za granicą kraju,
- prowadzenie gospodarstwa rolnego,
- pobieranie zasiłku lub stypendium z Urzędu Pracy,
- przywrócenie do pracy pracownika przez sąd,
- urlop wychowawczy,
- urlop macierzyński,
- pobieranie świadczenia powypadkowego, rehabilitacyjnego, chorobowego,
- urlop wypoczynkowy,
- studia doktoranckie,
- służba wojskowa.
Do stażu pracy nie wliczają się umowy cywilnoprawne, czyli zlecenie oraz o dzieło. Nie są one regulowane Kodeksem pracy.
Czy do stażu pracy wliczają się studia?
Nie tylko lata przepracowane w danym zakładzie wlicza się do stażu pracy. Zaliczyć tutaj można także ukończenie szkoły – zawodowej (3 lata staż pracy), liceum (4 lata staż pracy), technikum (5 lat staż pracy), policealnej (6 lat staż pracy), studiów (8 lat staż pracy). Jeśli chodzi o uczelnie wyższe, nie ma znaczenia, czy Twoja edukacja zatrzymała się na licencjacie, czy magistrze lub inżynierze. W każdym przypadku Zakład Ubezpieczeń Społecznych doliczy Ci 8 lat. Liczy się tylko dyplom ukończenia studiów, a nie to, ile lat realnie studiowałeś.
Prawo do emerytury – komu przysługuje?
Co jest najważniejsze, jeśli chodzi o emeryturę, dla instytucji, jaką jest ZUS? Wiek emerytalny i lata pracy. Te dwa elementy pozwolą Ci otrzymać świadczenie. Zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa, na emeryturę mogą przejść mężczyźni i kobiety, którzy osiągnęli wiek emerytalny. Wynosi on odpowiednio 65 i 60 lat.
Oprócz wieku emerytalnego istotny jest także staż pracy. Ma on wpływ na wysokość emerytury. Aby ją otrzymać, konieczne jest podleganie ubezpieczeniu emerytalnemu i rentowemu przez przynajmniej 1 dzień. Warunkiem otrzymania jest byłe zatrudnienie jako pracownik lub prowadzenie działalności pozarolniczej.
O emeryturę może starać się także osoba, które podlegała pod ubezpieczenie społeczne lub zaopatrzenie emerytalne przed wejściem w życie ustawy. Warto jednak zaznaczyć, że prawodawca nie zezwolił na to, by było to jedynie ubezpieczenie społeczne rolników w KRUS.
Lata pracy a emerytura minimalna
Niezależnie od tego, czy przepracowanych lat pracy masz 5, czy 10 - świadczenie będzie Ci się należeć. Trzeba mieć tutaj jednak świadomość, że wysokość emerytury nie będzie raczej zadowalająca. Eksperci wyliczyli, że przepracowanie 5-10 lat przy regularnym odprowadzaniu składek od wynagrodzenia na poziomie średniej krajowej będzie oznaczać ok. 500-700 zł miesięcznej emerytury. Świadczenie będzie zależało od tego, jak dużo składek uda Ci się w tym czasie zgromadzić na swoim koncie ZUS. Niestety, przepracowanie 10 lat nie gwarantuje minimalnej emerytury.
Ile zatem trzeba przepracować, aby otrzymać gwarantowane świadczenie? Minimalne lata pracy do emerytury wynoszą 20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn. Dopiero po takim okresie stażu pracy przysługuje Ci prawo do minimalnej emerytury. Zawsze możesz wystąpić do ZUS-u z wnioskiem o wyliczenie, ile wynosi Twój obecny staż emerytalny. Będzie to ważne dla osób, które zbliżają się do wieku, w którym mogą otrzymać świadczenie. W ten sposób można sprawdzić, czy już przysługuje minimalna emerytura.
Lata pracy do emerytury – czym jest okres składkowy i nieskładkowy?
Okres składkowy to lata pracy, przez które opłacałeś w ZUS-ie składki na ubezpieczenia społeczne. Liczy się tutaj nie tylko okres pracy, ale także lata spędzone w służbie wojskowej, urlop macierzyński i wychowawczy oraz czas, jaki przepracowałeś w ramach działalności gospodarczej.
Okres nieskładkowy z kolei to czas, w którym nie opłacałeś świadczeń w ramach ubezpieczeń społecznych. Tutaj zalicza się pobieranie zasiłków chorobowych, powypadkowych, rehabilitacyjnych oraz dni, podczas których wykorzystywałeś urlop bezpłatny. Okresy nieskładkowe są uwzględniane przy staraniu się o emeryturę w wymiarze nieprzekraczającym 1/3 potwierdzonych okresów składkowych.
Jak wyliczyć lata pracy do emerytury – rodzaj zatrudnienia
Jeśli jesteś zatrudniony na umowę o pracę, możesz być spokojny o emeryturę. W takim przypadku Twój pracodawca ma obowiązek odprowadzania składek do ZUS-u. Jak już było wspomniane, jeśli pracujesz na umowie cywilnoprawnej, musisz liczyć się z tym, że czas ten nie wliczy Ci się do stażu pracy i emerytury.
Umowa zlecenie a emerytura
Umowa zlecenie nie wlicza się do stażu pracy, a tym samym też do emerytury. Warto jednak wspomnieć tutaj o jednym wyjątku. Oskładkowana umowa zlecenie ma wpływ na to, jak wysoką otrzymasz emeryturę i czy będziesz mieć możliwość otrzymywania najniższej emerytury.
Działalność gospodarcza a emerytura
Emerytura dla osób na działalności gospodarczej jest liczona na takich samych zasadach, jak w przypadku innych osób ubezpieczonych. Im wyższe składki na społeczne ubezpieczenia będziesz opłacać, tym wyższe świadczenie emerytalne otrzymasz w przyszłości. Analogicznie, jeśli płacisz niewiele, prowadząc działalność gospodarczą, otrzymasz niższą emeryturę.
Lata pracy a wysokość emerytury – jak ją policzyć?
Jak wyliczyć, jaka przysługuje Ci emerytura? Lata pracy można łatwo policzyć. W pierwszej kolejności zadbaj o to, by skompletować wszystkie świadectwa pracy z firm, w których byłeś zatrudniony w trakcie trwania kariery zawodowej. Do tego przyda się także zebranie dyplomów poświadczających wykształcenie. Warto ewentualnie skorzystać z pomocy doradcy lub skontaktować się ze specjalistami z ZUS-u. Pomogą Ci skompletować dokumenty, które wlicza się do stażu.
By obliczyć ubezpieczenie emerytalne, warto skorzystać z kalkulatorów stażu pracy. Pomoże Ci to przeliczyć miesiące i dni zatrudnienia na lata, zaokrąglając wartości do pełnych lat. Zgodnie z przepisami, staż pracy wyraża się w tych kończących 31 grudnia każdego roku. To, jaka suma Ci wyjdzie, będzie stanowić Twój całościowy okres zatrudnienia.
Kalkulator znajdziesz między innymi na stronie ZUS-u. W ten sposób wyliczysz, czy np. przysługuje Ci najniższa emerytura. Dostępny jest kalkulator w wersji uproszczonej, w której zakładasz, że Twoje wynagrodzenie do czasu przejścia na emeryturę nie zmieni się. W przypadku zaawansowanej masz większą swobodę i liczbę parametrów do wyboru.
Jak się wylicza wysokość świadczenia?
Prognozowaną kwotę emerytury na nowych zasadach oblicza się poprzez podzielenie podstawy obliczenia świadczenia przez średnie dalsze trwanie życia dla osób, które osiągnęły określony wiek. Podstawą są tutaj:
- zwaloryzowane składki emerytalne, zapisane na koncie Zakładu Ubezpieczeń Społecznych,
- zwaloryzowany kapitał początkowy,
- kwota środków zapisanych na subkoncie ZUS.
Wyliczona kwota emerytury to wysokość prognozowana na podstawie przyjętych założeń makroekonomicznych oraz wpisanych danych i parametrów. Jest to kwota brutto, czyli przed potrąceniem podatku dochodowego od osób fizycznych i składki na ubezpieczenie zdrowotne.
Czy można się odwołać od wysokości świadczenia?
Po otrzymaniu decyzji z ZUS-u o przyznaniu emerytury możesz zawsze odwołać się od jej wysokości. Do tego konieczne jest złożenie pisemnego wniosku lub ustnego do protokołu. Powinno się to odbyć za pośrednictwem placówki ZUS. Wniosek trafi do sądu okręgowego. Pamiętaj, aby takie działanie podjąć maksymalnie do 30 dni od otrzymania decyzji.
Jak widzisz, to, ile znajdzie się na Twoim koncie emerytalnym, jest bardzo ważne przy wyliczaniu tego, jak wysoką możesz otrzymać emeryturę. Mamy nadzieję, że powyższy poradnik pomoże Ci ustalić, jak jest w Twoim przypadku. Jeśli chcesz wiedzieć więcej na temat emerytury, zajrzyj tutaj: https://aleo.com/pl/blog/kto-moze-skorzystac-z-prawa-do-wczesniejszej-emerytury/.
