Obligacje skarbowe - co to? Jakie wyróżniamy rodzaje obligacji

Obligacje skarbowe, to oprócz lokat czy kont oszczędnościowych, wyjątkowo popularna forma lokowania kapitału. Mianem tym określa się specjalną pożyczkę, jaką Skarb Państwa zaciąga u nabywcy. Państwo poprzez emisję obligacji skupuje określoną sumę pieniędzy, a następnie zobowiązuje się do ich zwrotu w określonym terminie wraz z odsetkami. Czym dokładnie są obligacje? Jakie są ich rodzaje? W poniższym artykule przedstawiamy wszystko, co warto wiedzieć na temat obligacji. Zapraszamy do lektury.

Z poniższego artykułu dowiesz się m.in.:

czym są obligacje?
jakie są typy obligacji?
ile można zyskać na inwestycji w obligacje?
jakie jest ryzyko związane inwestycją w obligacje?
w jaki sposób można kupić obligacje skarbowe?

Czym są obligacje skarbowe?

Obligacje w najszerszym rozumieniu to dłużne papiery wartościowe. Ich szczegółowa definicja znajduje się w Ustawie z 15 stycznia 2015 roku o obligacjach - w myśl wspomnianego dokumentu obligacje to papiery wartościowe emitowane w serii polegające na tym, iż emitent, czyli podmiot, który je emituje, potwierdza, że staje się dłużnikiem osób, które te obligacje zakupiły. Właścicieli obligacji określa się jako obligatariuszy.

Szczegółowe wytyczne odnośnie obligacji skarbowych są wymienione w Rozporządzeniu Ministra Finansów z 28 grudnia 2010 roku ws. warunków emitowania obligacji skarbowych uprawniających do określonych świadczeń niepieniężnych.

Najważniejszy element wyróżniający obligacje skarbowe to oczywiście fakt, iż - zgodnie z nazwą - za ich emisję odpowiada Skarb Państwa. Polega to na tym, iż państwo poprzez emisję obligacji staje się dłużnikiem obywateli i zobowiązuje się do spłaty należności zgodnie z określonym wcześniej harmonogramem.

Prawo do zakupu obligacji posiadają osoby fizyczne, stowarzyszenia, fundacje wpisane do rejestru sądowego oraz wiele innych organizacji.

Jakie wyróżniamy rodzaje obligacji skarbowych?

Oferta obligacji skarbowych jest niezwykle szeroka - każdy, bez względu na to, jakie są jego potrzeby i możliwości finansowe, bez trudu odnajdzie taką propozycję, która wpisze się w jego oczekiwania. Istnieją zarówno obligacje ze stałym jak i zmiennym oprocentowaniem. Poszczególne propozycje różnią się też czasem trwania. Oto najpopularniejsze rodzaje obligacji skarbowych:

3-miesięczne obligacje skarbowe ze stałym oprocentowaniem,
roczne obligacje skarbowe ROR ze zmiennym oprocentowaniem,
2-letnie obligacje skarbowe DOR ze zmiennym oprocentowaniem,
3-letnie obligacje skarbowe ze zmiennym oprocentowaniem
4-letnie obligacje skarbowe indeksowane inflacją,
10-letnie obligacje skarbowe indeksowane inflacją,
6-letnie obligacje skarbowe rodzinne indeksowane inflacją,
12-letnie obligacje skarbowe rodzinne indeksowane inflacją,
2-letnie obligacje DOS,
obligacje premiowe.

Warto też przy okazji wyjaśnić znaczenie niektórych skrótów:

DOR - mianem tym określa się obligacje ze zmiennym oprocentowaniem, czyli „Dwuletnie Oszczędnościowe Referencyjne”,
OTS - mianem tym określa się obligacje 3-miesięczne ze stałym oprocentowaniem, czyli „Oszczędnościowe Trzymiesięczne Stałoprocentowe”,
ROR - mianem tym określa się obligacje roczne ze zmiennym oprocentowaniem, czyli „Roczne Oszczędnościowe Referencyjne”,
TOZ - mianem tym określa się obligacje trzyletnie ze zmiennym oprocentowaniem, czyli „Trzyletnie Oszczędnościowe Zmiennoprocentowe”,
COI - mianem tym określa się obligacje czteroletnie indeksowane odczytem inflacji, czyli „Czteroletnie Oszczędnościowe Indeksowane”,
EDO - mianem tym określa się obligacje dziesięcioletnie z oprocentowaniem indeksowanym o odczyt inflacji z jednoczesną kapitalizacją odsetek po każdym rocznym okresie odsetkowym, czyli „Emerytalne Dziesięcioletnie Oszczędnościowe”.

Rodzaje obligacji skarbowych ze względu na emitenta

Oprócz tego, iż obligacje dzieli się z uwzględnieniem czynników takich jak rodzaj oprocentowania bądź czas trwania, stosuje się też inne rozróżnienie, a mianowicie typ emitenta. Podział ten jest następujący:

obligacje skarbowe, które emituje skarb państwa (najpopularniejsze rozwiązanie z racji tego, iż uchodzi za najbezpieczniejsze),
obligacje korporacyjne, czyli takie, które emitują przedsiębiorstwa - obrót nimi jest realizowany na Giełdzie Papierów Wartościowych w Warszawie,
obligacje komunalne, za których emisję odpowiedzialne są gminy bądź związki powoływane przez kilka gmin.

Rodzaje obligacji skarbowych ze względu na okres emisji

Jeśli chodzi o okres emisji, specjaliści wyróżniają następujące typy obligacji:

obligacje krótkoterminowe - okres wykupu w tym przypadku wynosi maksymalnie 12 miesięcy,
obligacje średnioterminowe - okres wykupu w tym przypadku wynosi od roku do 5 lat,
obligacje długoterminowe - okres wykupu w tym przypadku wynosi więcej niż 5 lat,
obligacje wieczyste - wyróżnia je fakt, iż nie posiadają terminy wykupu, ponieważ inwestująca w nie osoba otrzymuje od podmiotu emitującego ten rodzaj obligacji tzw. rentę wieczystą.

Jakie ryzyko wiąże się z inwestycją w obligacje skarbowe?

Jeśli chodzi o bezpieczne formy lokowania kapitału, obligacje skarbowe nie mają sobie równych. Ryzyko inwestycyjne w tym przypadku jest wyjątkowo niskie. Z czego to wynika? Jest to oczywiście spowodowane tym, iż za zobowiązanie odpowiada Skarb Państwa całym majątkiem. Dodatkowo należy zaznaczyć, że prawdopodobieństwo, iż doszłoby do bankructwa państwa polskiego, jest prawie zerowe.

Jakie korzyści płyną z inwestycji w obligacje skarbowe?

Obligacje skarbowe mają mnóstwo atutów. Do najważniejszych korzyści płynących z inwestycji w obligacje zaliczamy:

wyjątkowo niskie ryzyko inwestycyjne i wysoki poziom bezpieczeństwa - za wykup obligacji odpowiada państwo, dlatego możemy mieć pewność, iż otrzymamy środki we wskazanym terminie,
szeroką dostępność - obligacje można kupić w bardzo szybki sposób bez konieczności spełniania rygorystycznych wymogów,
brak konieczności lokowania dużego kapitału - obligacje są dostępne nawet w kwocie wynoszącej około 100 zł,
brak konieczności uiszczania jakichkolwiek dodatkowych opłat,
gwarancję otrzymania wszystkich środków w określonym terminie,
doskonały sposób na dywersyfikację portfela inwestycyjnego - im więcej zróżnicowanych produktów inwestycyjnych posiadamy, tym lepiej.