Wydanie europejskiego nakazu zapłaty ma na celu wezwanie dłużnika z innego kraju do uregulowania zaległych roszczeń. Co istotne może być on stosowany zarówno w sprawach cywilnych, jak i handlowych i umożliwia dochodzenie wyłącznie bezspornych roszczeń pieniężnych o charakterze transgranicznym. Sprawdźmy jak wygląda wydanie europejskiego nakazu zapłaty oraz w jakich krajach obowiązuje to rozwiązanie.
Z niniejszego artykułu dowiesz się między innymi:
- czym jest europejski nakaz zapłaty?
- w jakich państwach członkowskich unii europejskiej obowiązuje europejski nakaz zapłaty?
- w jaki sposób złożyć pozew o wydanie europejskiego nakazu zapłaty?
- czy dłużnik może wnieść sprzeciw przeciwko decyzji sądu?
- z jakimi kosztami wiąże się wydanie europejskiego nakazu zapłaty?
Ciekawostką jest, że mimo iż europejski nakaz zapłaty to rozwiązanie dostępne w zdecydowanej większości państw Unii Europejskiej to zarówno procedura jego uzyskania, jak i związane z nią koszty mogą różnić się w poszczególnych krajach. Kluczowa jest jednak skuteczność dochodzenia własnych roszczeń.
Europejski nakaz zapłaty - co to?
Europejski nakaz zapłaty to dokument wydawany przez sąd, który ma na celu wezwanie dłużnika do spłaty zaległych roszczeń. Przepisy w sprawie europejskiego nakazu zapłaty zostały wprowadzone na mocy rozporządzenia nr 1896/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 12 grudnia 2006 r. Zgodnie z nimi można go zastosować zarówno w sprawach cywilnych, jak i handlowych, co ma na celu dochodzenie roszczeń pieniężnych o charakter transgranicznym. Co to oznacza w praktyce? Transgraniczny charakter sprawy oznacza, że obie strony mają swoją siedzibę w państwie członkowskim Unii Europejskiej. W praktyce – polska firma nie może skorzystać z europejskiego nakazu zapłaty jeżeli jej dłużnik również posiada siedzibę w Polsce. Poza tym na podstawie europejskiego nakazu zapłaty nie można dochodzić roszczeń w sprawach skarbowych, administracyjnych, testamentowych czy sprawach związanych z dziedziczeniem.
Dlaczego warto postarać się o wydanie europejskiego nakazu zapłaty? Przede wszystkim dlatego, że jest to możliwość skutecznego odzyskania należności od zagranicznego kontrahenta. Istotne w tym przypadku jest to, że europejski nakaz zapłaty staje się rozwiązaniem pozwalającym ominąć dodatkowe procedury sądowe, które mogą być nie tylko skomplikowane, ale również długotrwałe. Dzieje się tak, ponieważ europejski nakaz zapłaty, który został wydany w jednym kraju UE będzie uznawany i wykonywany w państwie członkowskim innym należącym do wspólnoty. W efekcie europejski nakaz zapłaty otrzymuje komornik w innym państwie członkowskim Unii Europejskiej, a jego wykonanie odbywa się z pominięciem skomplikowanych procedur, które w normalnym trybie musiałyby zostać przeprowadzone.
W jakich krajach obowiązuje europejski nakaz zapłaty?
Przepisy o europejskim nakazie zapłaty obowiązują we wszystkich krajach Unii Europejskiej z wyłączeniem Królestwa Danii. W praktyce oznacza to, że składając odpowiedni pozew w Polsce europejskie postępowanie nakazowe może pozwolić odzyskać należności od zagranicznego dłużnika między innymi z Niemiec, Francji, Czech, czy innych państw należących do Unii Europejskiej. Procedura wydania europejskiego nakazu zapłaty jest zatem skutecznym i wygodnym rozwiązaniem.
Warto jednak pamiętać o tym, że mimo iż wydanie europejskiego nakazu zapłaty skutkuje tym samym, to w rzeczywistości może różnić się nie tylko kosztami, ale również wymaganymi przez sąd dokumentami. co więcej, różnić może się także procedura złożenia pozwu w sprawie europejskiego nakazu zapłaty, ponieważ może odbywać się to np. wyłączenie w drodze elektronicznej.
Jak złożyć pozew o wydanie europejskiego nakazu zapłaty?
Jak uzyskać europejski nakaz zapłaty? Otóż, należy w tym przypadku przystąpić do wnoszenia pozwu, na podstawie którego sąd rozpoznaje sprawę. Starając się o europejski nakaz zapłaty należy zatem wypełnić odpowiedni formularz oraz dołączyć do niego dokumenty stosowne dokumenty potwierdzające roszczenia wynikające z nieuregulowanych faktur. W praktyce całą procedurę można sprowadzić do 5 kroków, co wygląda następująco:
- ustalenie tego, jaki będzie sąd właściwy dla miejsca stałego pobytu dłużnika. Okoliczności uzasadniające właściwość sądu reguluje wspomniane wcześniej rozporządzenie w sprawie nakazu zapłaty. W praktyce istnieje wiele wyjątków, co można uregulować również w umowie z kontrahentem. Istotne jest jednak to, że istnieje obowiązek uznania orzeczeń reprezentowanych przez inne państwo członkowskie sądu niezależnie od tego jakie jest miejsce zamieszkania dłużnika;
- złożenie pozwu, do którego dołączyć należy dodatkowe dokumenty, np. opis dowodów. W zależności od tego, jaką formę akceptuje sąd rozpoznający sprawę pozew o wydanie europejskiego nakazu zapłaty może zostać złożony osobiście bądź wysłany elektronicznie lub pocztą za potwierdzeniem odbioru. Jeżeli nie spełnia określonych wymogów zostanie odrzucony bądź wysłany do poprawy;
- oczekiwanie na decyzję sądu w sprawie europejskiego nakazu zapłaty, ponieważ organ musi przeanalizować nie tylko charakter transgraniczny sprawy, czy jej zgodność z rozporządzeniem 1896/2006, ale również między innymi wymagalność roszczenia, czy kompletność złożonego wniosku. Istotne jest zatem nie tylko uzasadnienie transgranicznego charakteru sprawy, ale również samo uzasadnienie roszczenia, czy dołączenia wszystkich niezbędnych dokumentów, na podstawie których może być prowadzone dalsze postępowanie. W przypadku niekompletności sąd wzywa do poprawienia pozwu;
- wydanie europejskiego nakazu zapłaty oraz doręczenie go pozwanemu. Jeżeli sąd nie stwierdzić żadnych wad w złożonym wniosku w sprawie europejskiego nakazu zapłaty wydana zostanie decyzja o jego wystawieniu. Zazwyczaj następuje to w terminie 30 dni liczonym od dnia wniesienia pozwu, a decyzja zostaje doręczona pozwanemu, co warunkuje jej ważność. Sposób doręczenia może różnić się w zależności od państwa członkowskiego, w którym toczy się postępowanie w sprawie europejskiego nakazu zapłaty. W praktyce decyzja może zostać doręczona osobiście, elektronicznie bądź pocztą na miejsce zamieszkania pozwanego. Najważniejsze jest oczywiście w tym przypadku potwierdzenie, że pozwany otrzymał dokument;
- stwierdzenie wykonalności nakazu zapłaty. Jeżeli sąd otrzyma informację, że decyzja o wydaniu europejskiego nakazu zapłaty została skutecznie doręczona pozwalanemu, a w skutek jego przyjęcia nie nastąpiło wniesienie sprzeciwu postępowanie zostaje zakończone. Ostatni krok polega na tym, że sąd stwierdził wykonalność dokumentu, a co za tym idzie można przystąpić do ściągania należnego długu, np. przez komornika.
Co w przypadku gdy dłużnik wniesie sprzeciw?
Jeżeli po doręczeniu europejskiego nakazu zapłaty pozwany złoży sprzeciw to wykonalność decyzji zostaje wstrzymana. W przypadku wniesienia sprzeciwu postępowanie będzie odbywało się przed właściwymi sądami zgodnie z prawem krajowym państw członkowskich Unii Europejskiej. Jaki czas na wniesie sprzeciwu ma pozwany? Otóż, jest to 30 dni liczonych od dnia skutecznego doręczenia mu nakazu. Sąd powiadamia zatem składającego pozew nie tylko o jego uznaniu, ale również o tym, czy pozwany wniósł sprzeciw i czy nastąpiło przekazanie sprawy do zwykłego postępowania cywilnego. Ewentualne sprawy sądowe związane ze złożonym sprzeciwem reguluje kodeks postępowania cywilnego, jednak warto w tym miejscu podkreślić także to, że w pozwie może znaleźć się prośba o to, by w takim przypadku postępowanie w sprawie europejskiego nakazu zapłaty zostało zakończone.
Ile kosztuje wydanie europejskiego nakaz zapłaty?
W chwili wniesienia pozwu rozpoczynającego postępowanie w sprawie europejskiego nakazu zapłaty należy uiścić odpowiednie opłaty sądowe. Ile wynosi ich wysokość? Otóż, w praktyce jest ona uzależniona od wartości przedmiotu sporu. Znając kwotę dochodzonego roszczenia można zatem samodzielnie obliczyć wysokość opłat, które powinny uwzględnić zarówno kwotę roszczenia głównego, jak i ewentualne kary umowne. W praktyce stawki pobierane przez sąd polski wyglądają następująco:
- do 500 zł (kwoty roszczenia) - 30 zł;
- ponad 500 zł do 1500 zł - 100 zł;
- ponad 1500 zł do 4000 zł - 200 zł;
- ponad 4000 zł do 7500 zł - 400 zł;
- ponad 7500 zł do 10 000 zł - 500 zł;
- ponad 10 000 zł do 15 000 zł - 750 zł;
- ponad 15 000 zł do 20 000 zł - 1000 zł.
Podsumowując należy stwierdzić, że europejski nakaz zapłaty to skuteczne rozwiązanie pozwalające odzyskać należności od zagranicznych kontrahentów. We UE obowiązuje bowiem konieczność uznawania orzeczeń sądowych jednego państwa członkowskiego, niezależnie od tego, w którym kraju znajduje się miejsce stałego pobytu dłużnika (z wyłączeniem Królestwa Danii).
