Autorzy analizy scenariuszy stanów otoczenia określają siłę wpływu procesów (mierzalnych i niemierzalnych) występujących w makrootoczeniu firmy na jej obecną sytuację oraz oceniają prawdopodobieństwo wystąpienia tych zjawisk w przyszłości. Jest stosowana we wstępnej ocenie możliwości rozwojowych przedsiębiorstwa, głównie przez kadrę kierowniczą oraz specjalistów.
Z artykułu dowiesz się między innymi:
✔ czym jest metoda scenariuszy stanów otoczenia;
✔ do czego służy;
✔ jak ją wykonać.
Wyróżnia się cztery główne scenariusze: optymistyczny, pesymistyczny, niespodziankowy oraz najbardziej prawdopodobny.
Budowa scenariuszy stanów otoczenia
Budowa scenariuszy stanów otoczenia składa się z kilku etapów:
1. Identyfikacja makrootoczenia oraz otoczenia konkurencyjnego (klientów – odbiorców, dostawców, konkurencji, produktów substytucyjnych), wybór tych czynników mających decydujący wpływ na funkcjonowanie firmy.
2. Budowa skali ocen: negatywna siła wpływu (oceny od -5 do -1) oraz pozytywna siła wpływu (od +1 do +5).
3. Ocena zidentyfikowanych procesów w oparciu o dwa parametry:
• siłę wpływu danego czynnika na przedsiębiorstwo;
• prawdopodobieństwo wystąpienia danego czynnika w przyszłości (tendencja wzrostowa, stabilizacyjna lub spadkowa).
4. Tworzenie scenariuszy:
• w scenariuszu optymistycznym wybiera się w poszczególnych sferach ten trend, który ma największy pozytywny wpływ na firmę;
• w scenariuszu pesymistycznym należy wybrać ten trend, który ma największy negatywny wpływ na przedsiębiorstwo;
• w scenariuszu niespodziankowym wybiera się trendy o najmniejszym prawdopodobieństwie wystąpienia;
• w scenariuszu najbardziej prawdopodobnym wybór pada na te trendy, których prawdopodobieństwo wystąpienia jest największe.
5. Obliczenia rachunkowe, polegające na wyliczeniu średniej siły, z jaką czynniki wpływają w odpowiadających im sferach na badaną firmę.
6. Graficzna prezentacja wyników.
5 sposobów wnioskowania w metodzie scenariuszy stanów otoczenia
Wyróżnia się 5 sposobów wnioskowania w tej metodzie:
• Analiza burzliwości otoczenia – jeśli odległość pomiędzy wartością optymistyczną a pesymistyczną danej sfery jest duża, to firma jest w ścisłym kontakcie z otoczeniem;
• Analiza rozpiętości scenariusza najbardziej prawdopodobnego w każdej ze stref – jeśli rozpiętość jest znaczna, to otoczenie jest słabiej ustrukturyzowane i niejednorodne;
• Identyfikacja obszarów, w których dominują szanse i tych, w których przeważają zagrożenia – pozwala to przyjąć strategię wykorzystującą szanse lub zmniejszającą zagrożenia;
• Wyodrębnienie procesów mających silny wpływ na firmę ze scenariusza najbardziej prawdopodobnego;
• Ocena siły oddziaływania zjawisk mogących niespodziewanie wpłynąć na realizację strategii przedsiębiorstwa.
Przykład analizy scenariuszy stanów otoczenia ekonomicznego firmy z branży spożywczej
| Czynnik otoczenia | Siła wpływu scenariusza optymistycznego | Siła wpływu scenariusza pesymistycznego | Siła wpływu scenariusza najbardziej prawdopodobnego |
|---|---|---|---|
| Stopa inflacji | +4 | -4 | -4 |
| Stopa bezrobocia | +4 | -3 | +4 |
| System podatkowy | +5 | -3 | 0 |
| Zatrudnienie w przemyśle spożywczym | +3 | -2 |
+4 |
| Zatrudnienie w sektorze usługowym | +5 | -3 | -2 |
| System kredytowy |
+4 |
-2 |
0 |
Na podstawie tak sporządzonej tabeli określającej czynniki i trendy w sektorze firm spożywczych należy następnie wyznaczyć hipotetyczne scenariusze stanów makrootoczenia, a następnie przygotować wykres burzliwości tego sektora.
Średnia wpływu scenariusza:
optymistycznego wynosi 4,17;
pesymistycznego wynosi – 2,83;
najbardziej prawdopodobnego wynosi 0,33.
Makrootoczenie sektora w tym obszarze cechuje duża burzliwość – duża rozpiętość między scenariuszem optymistycznym i pesymistycznym. Zmiany zachodzące w makrootoczeniu bardzo silnie oddziałują na funkcjonowanie branży.
Analiza scenariusza najbardziej prawdopodobnego w sferze ekonomicznej wykazuje dużą rozpiętość.
Elementy otoczenia ekonomicznego wykazują przeważnie wpływ dodatni o dużej rozpiętości. Świadczy to o niejednorodności i słabej strukturze otoczenia.
Adres URL grafiki tytułowej: https://unsplash.com/photos/6EnTPvPPL6I
Ten artykuł jest fragmentem e-booka pt. Jak napisać dobry biznesplan? – poradnik. Całość poradnika w formacie PDF jest dostępna pod adresem: https://aleo.com/_fileserver/item/15580/jak-napisac-dobry-biznesplan-poradnik.pdf.
