Jak znaleźć balans między redukcją kosztów usług ochrony, a wymaganiami przedsiębiorstw? Na rynku znajdziemy wiele rozwiązań, które wspierają obniżkę kosztów usług ochrony, ale które wybrać?
W tym artykule opowiemy o najpopularniejszych systemach ochrony. Zastanowimy się nad możliwymi zagrożeniami zamiany dozoru fizycznego rozwiązaniami technicznymi. Przybliżymy też najistotniejsze kwestie prawne usług ochrony.
Czym są usługi ochrony – i kto może je świadczyć?
Ochrona osób i mienia to działania zapobiegające przestępstwom i wykroczeniom, obejmujące dwa zakresy:
- bezpośrednią ochronę fizyczną (stałą lub doraźną), stały dozór sygnałów z elektronicznych urządzeń i systemów alarmowych oraz konwojowanie wartości pieniężnych oraz innych przedmiotów wartościowych lub niebezpiecznych,
- zabezpieczenie technicznym chronionych obiektów poprzez montaż elektronicznych urządzeń i systemów alarmowych oraz urządzeń i środków mechanicznego zabezpieczenia, sygnalizujących zagrożenie, a także ich eksploatację, konserwację i naprawę)1.
Według E. Basałygi system bezpieczeństwa obiektu stanowi całość działań, sił i środków, użytych według jednolitej koncepcji, dla zapewnienia stanu nienaruszalności obiektu. Z kolei sam system powinien spełniać 3 warunki:
– jego elementy są ze sobą powiązane funkcjonalnie
– elementy systemu wzajemnie na siebie oddziałują
– zmiana zachowania elementu systemu pociąga za sobą zmianę funkcjonowania całości układu2.
Ile kosztują usługi ochrony osób i mienia?
W 2016 oskładkowano umowy zlecenie, a w bieżącym roku wprowadzono wyższe płace minimalne oraz minimalną stawkę godzinową.
Zmiany z korzyścią dla pracownika niestety generują większe koszty dla zleceniodawcy, szczególnie w takich branżach jak ochrona mienia czy utrzymanie czystości. Dane wskazują, że nawet 70% pracowników ochrony może być zatrudnionych na podstawie umowy zlecenia. Szacuje się, że w niektórych przypadkach wzrost cen usług świadczonych przez agencje ochrony może sięgnąć nawet 30%3.
Jak radzić sobie ze wzrostem cen usług ochrony?
Być może warto zastanowić się nad zastąpieniem ochrony fizycznej dozorem technicznym. Czy całkowite wyeliminowanie dozoru fizycznego jest możliwe? Jaki zakres możemy wziąć pod uwagę?
Zanim omówimy dozór techniczny, przyjrzyjmy się, jak szeroki zakres rozwiązań obejmuje:
Ryc. 1 – Systemy zabezpieczenia technicznego. Źródło: absta.pl
Klasyfikacja systemów ochrony
Do ochrony mienia i obiektów najczęściej są używane złożone i zintegrowane systemy, zawierające wymienione niżej rozwiązania:
– sygnalizacje włamania i napadu (SWiN),
– system kontroli dostępu (SKD),
– telewizja dozorowa (ang. Close Circuit Television – CCT),
– systemy ochrony zewnętrznej obiektu(SOZ).
Ponadto systemy SWiN, SKD, CCTV i SOZ posiadają właściwe sobie urządzenia pozyskujące informacje zwane czujkami, czytnikami, kamerami, barierami, kablami czujnikowymi, co pokazuje różnorodność rozwiązań, jakimi dysponuje projektant systemów ochrony mienia4.
Środki dozoru technicznego
Z ustawy o ochronie osób i mienia wynika, że są to formy zabezpieczenia technicznego. Polegają na montażu elektronicznych urządzeń i systemów alarmowych (sygnalizujących zagrożenie) oraz urządzeń i środków mechanicznego zabezpieczenia.
Istnieją 3 sposoby dozoru i ochrony mienia:
– przez bezpośrednią ochronę fizyczną,
– przez zabezpieczenia techniczne,
– łącząc obie formy ochrony.
W zakresie zabezpieczenia technicznego budynków, pomieszczeń i pojazdów przedsiębiorcy i inne jednostki organizacyjne stosują:
- Do przechowywania wartości pieniężnych – pomieszczenia lub urządzenia o odpowiedniej klasie odporności na włamanie.
- Do przewożenia wartości pieniężnych – pojazdy przystosowane do przewozu wartości pieniężnych lub pojazdy specjalne.
- Do ochrony budynków, pomieszczeń oraz pojazdów – systemy alarmowe.
Techniczne środki zabezpieczenia dzielimy na:
– zabezpieczenia budowlane
– zabezpieczenia mechaniczne
– zabezpieczenia elektroniczne.
Więcej informacji na temat poszczególnych rodzajów zabezpieczeń technicznych umieszczamy w minisłowniku do zakupu technicznych środków ochrony mienia na końcu artykułu.
Jak widzimy, rozwiązań, które zabezpieczą naszą firmę, jest całe mnóstwo. W ofercie dostawców najlepiej pozwoli nam się zorientować wysłanie zapytania ofertowego – np. na platformie zakupowej B2B Aleo.
Dron do monitoringu firmy?
Branża usług ochrony uważnie przygląda się innowacjom technicznym i w miarę możliwości wdraża je. Na przykład popularne drony, które wykorzystujemy coraz częściej do użytku prywatnego, podbiły już branżę filmową czy usług kurierskich. Czy znajdą szersze zastosowanie także w ochronie mienia?
Japońska firma Secom opracowała drony przeznaczone do monitoringu dużych obiektów przemysłowych. Po otrzymaniu sygnału z czujki przeciwwłamaniowej dron przylatuje na miejsce zdarzenia. Następnie przesyła obraz z kamery do centrali ochrony. W tym momencie ingerencja człowieka jest niezbędna. Po otrzymaniu obrazu kamery ocenia on sytuację i podejmuje ostateczne decyzje.
To rozwiązanie, z jednej strony bezpieczne (brak konieczności interwencji pracownika, rozeznanie się w sytuacji) i wygodne ma jednak swoje ograniczenia. Po pierwsze drony nie poruszają się zbyt szybko (ok. 10 km/h), a dodatkowo latają tylko na określonej wysokości (ok. 4-5 m)5.
Jednak mimo ograniczeń technicznych popyt na drony rozwija się szybciej niż zapisy prawne określające ich wykorzystanie. A zagrożenia związane z ochroną prywatności pracowników, czy ich bezpieczeństwem w nowej rzeczywistości, pełnej latających bezzałogowców, wymagają dalszych prac ustawowych. Dlatego Ministerstwo Spraw Wewnętrznych ma jeszcze dużo do zrobienia w ustawie o monitoringu wizyjnym6.
Czy technika zastąpi człowieka?
Inwestycje w nowoczesną technologię w zakresie ochrony mienia i osób powinny spowodować obniżkę kosztów w dłuższej perspektywie i podniesienie jakości tych usług.
Case study
Firma AutoID Polska S.A. wdrożyła dla spółki Imperial Tobacco Polska zintegrowany system zarządzania ruchem pieszym i osobowym. Potrzebą klienta był niewymagający obsługi system określania ilości osób przebywających na terenie firmy – informacja taka miała służyć firmie w sytuacji zagrożenia lub ewakuacji zakładu pracy. W odpowiedzi wdrożono zintegrowany, złożony system, który był obsługiwany w ramach jednego oprogramowania i zawierał: kontrolę dostępu pomieszczeń, rejestrację czasu pracy z kołowrotami wejścia/wyjścia, obsługę parkingu ze sterowaniem szlabanami, obsługę urządzeń wielofunkcyjnych oraz kserokopiarek, rejestrację pobierania posiłków na stołówce, obsługę gości oraz dostawców7.
Jednakże całkowite zastąpienie pracowników ochrony rozwiązaniami technicznymi nie zawsze jest możliwe. np.: w przypadku posterunków z kontrolą ruchu osobowo-towarowego. Wprawdzie możemy ograniczyć rolę pracowników, ale są oni niezbędni.
Analiza sygnałów pochodzących z systemów CCTV czy konwojowanie wartości pieniężnych także wymagają zaangażowania personelu ochrony i próby zastąpienia człowieka techniką niestety nie przyniosą pożądanych skutków8.
Reasumując, całkowita likwidacja ochrony fizycznej nie jest możliwa, ale zastosowanie nowoczesnych rozwiązań technicznych będzie stopniowo prowadziło do redukcji personelu i i w dłuższej perspektywie kosztów tych usług.
Minisłownik9 dla zakupu technicznych środków ochrony mienia
-
Systemy alarmowe – dzielimy je na szereg złożonych i nieraz zintegrowanych systemów, pełniących różne funkcje. Przyjęty podział rodzajowy systemów alarmowych oparty jest o klasyfikację zawartą w Polskiej Normie. Wyróżniamy:
– telewizyjne systemy nadzoru,
– systemy kontroli dostępu,
– systemy alarmowe osobiste,
– systemy transmisji alarmu,
– systemy alarmowe napadowe,
– samochodowe systemy alarmowe,
– systemy alarmowe mieszane oraz systemy alarmowe zintegrowane, - System alarmowy mieszany – system alarmowy przeznaczony do więcej niż jednego rodzaju zagrożenia.
- System alarmowy napadu – system pozwalający wysłać i odebrać sygnał alarmowy o napadzie na osobę zagrożoną.
- System alarmowy włamania – instalacja elektryczna do wykrywania i sygnalizowania obecności, wejścia lub próby wejścia osoby nieuprawnionej do obiektu dozorowanego.
- System sterowania dostępem – zespół urządzeń i oprogramowania, mający za zadanie: identyfikację osób albo pojazdów uprawnionych do przekroczenia granicy obszaru zastrzeżonego oraz umożliwienie im wejścia i wyjścia, a także niedopuszczenie do przejścia przez osoby albo pojazdy nieuprawnione granicy obszaru zastrzeżonego oraz wytworzenie sygnału alarmowego informującego o próbie przejścia osoby albo pojazdu nieuprawnionego przez granicę obszaru zastrzeżonego.
- System transmisji alarmu – system stosowany do przekazywania informacji o stanie jednego lub więcej systemów alarmowych między dozorowanym obiektem i jednym lub większą liczbą alarmowych centrów odbiorczych /centrów monitoringu, stacji monitorujących.
- Techniczne środki ochrony – zabezpieczenie techniczne mające na celu ochronę osób i mienia przez montaż elektronicznych urządzeń i systemów alarmowych sygnalizujących zagrożenie oraz urządzeń i środków mechanicznego zabezpieczenia.
- Telewizyjny system nadzoru (ang. CCTV) – zespół telewizyjnych środków technicznych i programowych przeznaczony do obserwowania, wykrywania, rejestrowania i sygnalizowania nienormalnych warunków wskazujących na istnienie niebezpieczeństwa.
-
Zabezpieczenia budowlane – mechaniczna przeszkoda, której pokonanie jest możliwe tylko przy użyciu siły fizycznej, z pozostawieniem śladów. Istotnym kryterium jest skuteczność oporu/odporność. Do zabezpieczeń budowlanych zaliczamy między innymi:
– ogrodzenia,
– ściany,
– stropy,
– stałe kraty,
– drzwi wzmocnione /stalowe, kratowe,
– skarbce,
– przedskarbce,
– pokoje skarbcowe,
– szyby specjalne wzmocnione, kuloodporne, -
Przegrody budowlane – techniczny środek ochrony mający za zadanie utrudnienie dostępu niepowołanym osobom do ochranianego mienia. Są jednym z elementów konstrukcyjnych danego obiektu. Zaliczamy do nich:
– ściany i stropy, głównie dotyczy to obiektów specjalnych np. skarbców, magazynów, czy innych obiektów i pomieszczeń,
– drzwi stalowe pełne, kratowe, drewniane obite blachą, kraty, (stałe i ruchome), okiennice i szyby specjalne zabezpieczające otwory okienne, świetliki dachowe, wywietrzniki i włazy, -
Zabezpieczenia mechaniczne – utrudniają dostęp osobie niepowołanej do ochranianego mienia. Poziom zaawansowania technologicznego tych urządzeń jest bardzo szeroki. Wyróżniamy tu:
– szafy pancerne,
– szafy stalowo-betonowe,
– szafy stalowe,
– kasy stalowe,
– drzwi skarbcowe,
– pojemniki stalowe do transportu wartości pieniężnych,
– teczki do przenoszenia wartości,
– drzwi obite blachą stalową,
– zamki i otwieracze drzwiowe,
– zamki kasowe,
– rolety antywłamaniowe,
– pojazdy przystosowane do przewozu wartości pieniężnych,
– bankowozy,
– bankomaty, -
Zabezpieczenia elektroniczne – zespół urządzeń, wraz ze związaną z nimi instalacją przewodową, światłowodową lub inną, pełniący funkcję zabezpieczającą i informacyjną. W klasyfikacji tych urządzeń znajdziemy:
– centralki: analogowe, mikroprocesorowe,
– sygnalizatory: akustyczne, akustyczno-optyczne,
– czujki: np. kontaktrony, podczerwieni pasywnej i aktywnej, ultradźwiękowe, mikrofalowe, fali powierzchniowej, ciśnieniowe, akustyczne, wibracyjne oraz czujki przeciwpożarowe,
– szyfratory: np. centralki, grupy urządzeń, zamków,
– przyciski alarmowe: przeciwwłamaniowe, przeciwnapadowe, przeciwpożarowe,
– zasilacze: energetyczne podstawowe, awaryjne, wspomagające, - Monitoring – nieprzerwana kontrola chronionego obiektu przy wykorzystaniu systemu ochrony i przekazywaniu informacji drogą radiową lub telefoniczną do stanowiska dozorowania o sytuacji w obiekcie, o rodzaju i miejscu występowania zagrożeń.
1 http://www.e-podatnik.pl/artykul/doradca_podatnika/16661/Uslugi_ochrony_osob_i_mienia.html [02.01.2017].
2 http://systemyalarmowe.com.pl/Pdf/0607basalyga.pdf [02.01.2017].
3 https://www.ochrona-mienia.pl/index.php/prawo/1452-monitoring-wizyjny-i-nowoczesne-technologie-odpowiedzia-na-zapowiadane-zmiany-na-rynku-ochrony-fi-zycznej-w-polsce [02.01.2017].
4 Jw.
5 http://www.portal-ochrony.pl/informacje/6838-dron-jako-pracownik-ochrony [02.01.2017].
6 https://panoptykon.org/sites/default/files/publikacje/panoptykon_drony_-_nadzor_z_powietrza_11.07.2014_2_0.pdf, str. 6, [04.01.2017].
7 http://www.safetyandsecurity.pl/index.php/artykuly/30-kontrola-dostepu/256-wdrozenie-zintegrowanego-systemu-zarzadzania-ruchem-pieszym-i-samochodowym [04.01.2017].
8 http://www.zabezpieczenia.com.pl/publicystyka/outsourcing-us%C5%82ug-ochrony [02.01.2017].
9 http://www.ochrona.pl/pliki/Porady/Ochrona_fizyczna_osob_i_mienia/Pojecia_i_terminy.htm [02.01.2017].
