Każdy, kto prowadzi działalność gospodarczą na własne nazwisko, musi płacić składki na swoje ubezpieczenie społeczne (emerytalne, rentowe, wypadkowe oraz ewentualnie chorobowe) oraz zdrowotne. Jedyną składką dobrowolną jest ta na ubezpieczenie chorobowe. Jak rozliczać się z Zakładem Ubezpieczeń Społecznych? Podpowiadamy w naszym najnowszym wpisie.
Z artykułu dowiesz się między innymi:
✔ jakie rodzaje ubezpieczeń płaci przedsiębiorca;
✔ jakie przywileje w tym zakresie mają początkujący przedsiębiorcy;
✔ jak rozliczać składki na ZUS.
Przedsiębiorca odprowadza na ubezpieczenie społeczne składki od zadeklarowanej przez niego kwoty dochodów. Nie może ona być jednak niższa od określonego przepisami progu, wynoszącego 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego w danym roku – 5259 złotych. Najniższa podstawa do “oskładowania” wynosi zatem w 2021 roku 3155,40 złotych.
Przywileje dla początkujących przedsiębiorców
Każdy przedsiębiorca dopiero rozpoczynający działalność, ma prawo do niższych składek na ubezpieczenie społeczne. Przywilej ten przysługuje mu przez pierwsze dwa lata od dnia rozpoczęcia działalności.
Oznacza to, że miesięcznie odprowadza o kilkaset złotych mniej niż ten, który już od jakiegoś czasu działa na rynku i odprowadza składki według wyższych, podstawowych zasad. Składka takiego przedsiębiorcy jest obliczana od niższej podstawy, wynoszącej 30% minimalnego wynagrodzenia w danym roku, a więc kwoty 2800 złotych. W 2021 roku wynosi ona 830 złotych.
W okresie tych 24 miesięcy przedsiębiorcy “oskładkowani” na preferencyjnych warunkach nie opłacają także składki na Fundusz Pracy. Pozostali przedsiębiorcy muszą to robić.
Składka zdrowotna jest jednakowa dla wszystkich, bez względu na to, czy ktoś dopiero rozpoczyna działalność gospodarczą, czy prowadzi ją od dawna. W 2021 roku wynosi ona 381,81 złotych.
Rozliczanie składek na ZUS
Osoby prowadzące jednoosobową działalność gospodarczą rozliczają się, przekazując do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych deklarację rozliczeniową (ZUS DRA). Wskazują w niej składki, jakie muszą opłacić za dany miesiąc. Dokument rozliczeniowy składa się za każdy miesiąc, w którym prowadzono działalność, nawet, gdyby był to tylko jeden dzień.
Przedsiębiorca zatrudniający pracowników jest zarazem płatnikiem składek od ich ubezpieczeń. Jest przez to zobowiązany do złożenia dokumentów rozliczeniowych ich składek z odpowiednimi imiennymi raportami.
Wszelkie niezbędne informacje (w formie poradników oraz wyjaśnień) dotyczące rozliczeń oraz formularze można znaleźć na stronie internetowej ZUS.
Do sprawnego tworzenia, przesyłania dokumentów do ZUS oraz ich weryfikacji służy bezpłatny, dostępny na stronie ZUS program Płatnik.
Zakład Ubezpieczeń Społecznych zachęca ubezpieczonych do korzystania z PUE, czyli Platformy Usług Elektronicznych, dzięki której:
• udostępniane są dane zapisane na kontach w ZUS;
• możliwe jest łatwe generowanie i przesyłanie drogą elektroniczną dokumentów zgłoszeniowych i rozliczeniowych oraz różnego rodzaju pism oraz wniosków.
Z kolei dzięki elektronicznej Platformie Usług Administracji Publicznej (ePUAP2) przedsiębiorcy mogą:
• kierować do urzędów różnego rodzaju pisma;
• przeprowadzać operacje związane z prowadzoną działalnością gospodarczą osób fizycznych, na przykład rejestracje, zgłoszenia;
• korzystać z usług związanych z ZUS, na przykład składać deklaracje czy uzyskiwać zaświadczenia o niezaleganiu ze składkami.
Do tego wszystkiego potrzebny jest tylko Profil Zaufany oraz rejestracja w CEIDG.
Osoba prowadząca pozarolniczą działalność opłaca i rozlicza składki za dany miesiąc w terminie:
• do 10. dnia następnego miesiąca, jeśli opłaca składki wyłącznie za siebie;
• do 15. dnia następnego miesiąca, jeśli opłaca składki również za osobę współpracującą lub za zatrudnionych pracowników.
Ten, kto nie płaci terminowo składek na ubezpieczenia społeczne i nie przesyła deklaracji rozliczeniowych oraz imiennych raportów miesięcznych w wymaganym terminie, podlega karze grzywny do 5000 złotych.
W poniższej tabeli przedstawiliśmy zbiorcze informacje na temat stawek oraz składek z tytułu różnego rodzaju ubezpieczeń:
| Tytuł ubezpieczenia | Stawka | Składka podstawowa [PLN] | Składka preferencyjna [PLN] |
|---|---|---|---|
| Ubezpieczenie emerytalne | 19,52% | 615,93 | 163,97 |
| Ubezpieczenie rentowe | 8% | 252,43 | 67,20 |
| Ubezpieczenie chorobowe | 2,45% | 77,31 | 20,58 |
| Ubezpieczenie wypadkowe | 1,8% | 52,70 | 14,03 |
| Fundusz Pracy | 2,45% | 77,31 | – |
| Ubezpieczenie zdrowotne | 9% | 381,81 | 381,81 |
| Razem | X | 1457,49 | 647,59 |
Podsumowanie
Każdy przedsiębiorca zobowiązany jest do odprowadzania składek do ZUS nie tylko za siebie, ale także za swoich pracowników. Początkujący przedsiębiorcy mają jednak ułatwione zadanie i mogą skorzystać z wielu dostępnych dla nich ułatwień. Warto poświęcić część czasu jeszcze przed zarejestrowaniem firmy na zapoznanie się z procedurami i przepisami w tym zakresie.
Źródło grafiki: https://unsplash.com/photos/NFvdKIhxYlU
