Wśród wielu możliwych źródeł finansowania startupu często wymienia się tak zwanych Aniołów Biznesu. Kim oni są i w jaki sposób można nawiązać z nimi współpracę? Tę i wiele innych kwestii wyjaśniamy w naszym najnowszym wpisie blogowym. Zachęcamy do lektury!
Z artykułu dowiesz się między innymi:
✔ kim są Aniołowie Biznesu;
✔ jak nawiązać z nimi współpracę i jak przekonać do sfinansowania inwestycji;
✔ jak wygląda cały proces pozyskiwania wsparcia finansowego od Anioła Biznesu.
Jak zrodziła się idea Aniołów Biznesu?
Pierwszy raz o Aniołach Biznesu (ang. Business Angels) zrobiło się głośno w 1978 roku, kiedy to jeden z nowojorskich teatrów na Broadwayu stanął na skraju bankructwa. Na szczęście w ostatniej chwili pojawił się inwestor, który dofinansował kolejną premierę, a ta z kolei uratowała scenę.Wybawcę wprost określono wtedy mianem “Business Angel” jako osobę majętną, która uratowała teatr przed plajtą.
Zmiany w definicji tego określenia dokonał prof. William Wetzel z Uniwersytetu New Hampshire, który zajmował się badaniem wpływu prywatnych przedsiębiorców na rozwój dopiero rozwijanych biznesów.
Obecnie mianem “Aniołów Biznesu” określa się prywatnych inwestorów udziałowych, którzy inwestują swój kapitał w mający duży potencjał rozwojowy i znajdujący się na wczesnym etapie funkcjonowania pomysłu na biznes. Według danych agencji EBAN1 inwestorzy najchętniej (aż 54%) wspierają przedsięwzięcia w drugiej (czyli startupy) oraz pierwszej (czyli seedy) fazie rozwoju – 33%.
W zamian za udziały lub akcje dopiero rozwijającego się przedsiębiorstwa wspierają je finansowo przez okres kilku lat (od 3 do 6 lat). W przyszłości oczekują partycypacji w zyskach firmy oraz uzyskania wyższej niż przeciętna stopu zwrotu z inwestycji z zaangażowanego kapitału.
Jak nawiązać kontakt?
W Polsce, całkiem niesłusznie, panuje przekonanie, że nawiązanie kontaktu z Aniołem Biznesu jest generalnie trudne. Znacznie częściej początkujący przedsiębiorcy decydują się na wsparcie finansowe w formie kredytu, dotacji unijnej czy pożyczki od bliskich.
Tymczasem w Polsce funkcjonuje polska sieć Aniołów Biznesu – COBIN Angels (obecnie zrzeszająca 50 członków), której zadaniem jest propagowanie tej formy finansowania rozwoju firmy. Jej twórca i partner zarządzający – Robert Ługowski – jest reprezentantem Polski EBAN, a więc Europejskiej Sieci Aniołów Biznesu (European Business Angels Network).
Wśród polskich sieci skupiających Aniołów Biznesu należy także wymienić:
- Lewiatan Business Angels – największą tego typu sieć w Polsce;
- PolBAN Business Angels Club – najstarszą polską sieć Aniołów Biznesu;
- Hedgehog Fund;
- Ainot Business Angels Network;
- Grupę Trinity;
- Wschodnią Sieć Aniołów Biznesu.
W większości przypadków najlepiej skontaktować się z wybraną siecią poprzez formularz umieszczony na jej stronie internetowej. Warto przy okazji przesłać swoją prezentację, która powinna zawierać:
- dobrze przemyślane informacje, które zaciekawią potencjalnych inwestorów i pokażą, że Twój wyjątkowy plan jest możliwy do zrealizowania;
- Twoją wizję dalszego rozwoju projektu i ocenę jego skalowalności;
- oczekiwaną wysokość finansowania, niezbędnego do osiągnięcia wyznaczonych celów.
Pozyskiwanie Aniołów Biznesu w 5 krokach
Sam proces pozyskania finansowania ze strony Anioła Biznesu można sprowadzić do pięciu kroków.
1. Ocena biznesu i wybór formy finansowania
Anioł Biznesu ocenia wybrane obszary biznesowe, uwzględniając najważniejsze elementy z określoną przez nich wagą, a następnie wskazuje najbardziej odpowiednią formę finansowania firmy.
Te elementy szczególnego zainteresowania ze strony inwestorów to:
- zespół;
- branża i wartość rynku;
- model biznesowy (na przykład SaaS, marketplace, HaaS);
- produkt (czy przedsiębiorca posiada makiety, wizualizację lub MVP produktu);
- zapotrzebowanie na finansowe – inwestorzy wypracowują nie tylko branżę, ale również przedział kwoty inwestycji.
“Dobre pierwsze wrażenie można zrobić tylko raz.” W tym powiedzeniu jest dużo prawdy. O podjęciu dalszych kroków ze strony Anioła Biznesu decyduje ocena dokonywana na podstawie przesłanych materiałów.
Zwykle dokonywana jest ona w bardzo ograniczonym czasie. Przyjęło się stwierdzenie, że inwestorzy przeznaczają zaledwie od 1 do 5 minut na podjęcie decyzji, czy w ogóle dany biznes będą dalej analizować.
Standardem jest przekazanie inwestorowi w pierwszej kolejności materiału informacyjnego w formie teasera informacyjnego. Dlatego też im więcej informacji i danych przygotujesz dla inwestorów, tym mniej czasu będą musieli przeznaczyć na rozmowy. Przyspieszy to podjęcie decyzji inwestycyjnej.
2. Warsztaty i przygotowanie biznesu do pozyskania inwestowania
Na tym etapie wypracowuje się plan działań, które mają zwiększyć wartość biznesu oraz atrakcyjność inwestycji w oczach inwestorów. W podsumowaniu należy przedstawić rekomendowany plan działań, ukierunkowany na przyspieszenie pozyskania finansowania.
3. Szczegółowa analiza modelu finansowego i teasera
Model finansowy należy dostosować do modelu biznesowego działalności. Jeśli inwestor pozytywnie odbierze przekazane mu przez Ciebie informacji i je zweryfikuje, zgłosi z pewnością chęć uzyskania bardziej szczegółowych informacji na temat Twojego biznesu.
4. Wycena firmy
W oparciu o wycenę firmy określa się liczbę udziałów lub akcji, jakie obejmie inwestor w zamian za określony wkład pieniężny.
Przykładowo:
Inwestor planuje zainwestować 500 tysięcy złotych. Firmę wyceniono na 10 milionów złotych. Udział inwestora w biznesie będzie zatem wynosił:
500 000 / 10 000 000 * 100% = 5%
Do wykonania wyceny startupu najczęściej wykorzystuje się metodę DCF, czyli metodę zdyskontowanych przepływów pieniężnych netto. Niezbędny jest do tego model finansowy w arkuszu kalkulacyjnym z prognozą finansową rachunku zysków i strat, rachunku przepływów pieniężnych, a także bilansu w okresie najbliższych 5 lat (najbliższe 2 lata przygotowuje się z miesięczną szczegółowością).
Przygotowanie wyceny firmy może również wymagać przeprowadzenia:
- analizy rynku;
- analizy finansowej;
- analizy wrażliwości.
5. Złożenie oferty, negocjacje i podpisanie umowy inwestycyjnej
Na końcowym etapie całego procesu, przed uzyskaniem finansowania od inwestora, obie strony uzgadniają warunki umowy inwestycyjnej. Określają się w niej między innymi:
- rolę inwestora;
- prawa i obowiązki każdej ze stron umowy;
- zadania konieczne do wykonania w ramach inwestycji;
- osoby odpowiedzialne za wdrożenie planów w życie;
- cenę nabycia przez inwestora akcji lub udziałów w spółce;
- osoby zasiadające w radzie nadzorczej spółki;
- zasady ewentualnego systemu opcji menedżerskich;
- warunki i możliwe drogi wyjścia z inwestycji.
Ile trwały cały proces? W skrócie można to przedstawić następująco:
- 15 minut – przedsiębiorca przedstawia inwestorom swój pomysł na biznes;
- 30 minut – tyle średnio trwa sesja pytań i odpowiedzi z Aniołami Biznesu;
- 2 dni – średnio tyle czasu potrzebują inwestorzy na przekazanie informacji zwrotnej;
- 2 miesiące – to optymalny czas potrzebny na finalizację transakcji i przelanie środków na konto od dnia prezentacji biznesu.
Aniołowie Biznesu a fundusze Venture Capital
Obydwa rozwiązania posiadają kilka cech wspólnych:
- inwestorzy lokują swoje środki w przedsięwzięcia we wczesnych fazach rozwoju;
- podobny czas współpracy inwestora z nową firmą (średnio od 3 do 6 lat);
- podobny sposób lokowania środków inwestorskich – w zamian za nie otrzymują pakiet udziałów, dzięki czemu mają wpływ na podejmowane działania i rozwój firmy.
Co zatem dzieli obydwa typy inwestorów? Są to:
- rozgłos – Aniołowie Biznesu są najczęściej anonimowi i nie zależy im na tym, aby każdy wiedział o ich wsparciu dla młodych firm, podczas gdy fundusze VC tworzą nawet portfolio na swojej stronie internetowej, w której chwalą się współpracą z firma (szczególnie z tymi, które osiągnęły sukces);
- źródło pochodzenia środków pomocowych – Aniołowie Biznesu inwestuję własne, prywatne pieniądze, podczas gdy fundusze tworzone są przez kilku inwestorów;
- skala działania – Aniołowie Biznesu inwestują przede wszystkim w małe firmy o lokalnym zasięgu, a Venture Capital skupiają się firmach większych, mających w planach prowadzenie działań na rynkach zagranicznych.
Inwestycje Aniołów Biznesu w Polsce
Aniołowie Biznesu są szczególnie pomocni w sytuacji, gdy inwestują w branżę, w której mają doświadczenie czy kontakty biznesowe. Dzięki temu mogą dzielić się nimi z podopiecznych: potrafią udzielić trafnych i cennych wskazówek dotyczących kierunków rozwoju firmy, mimo, że nie biorą udziału w bieżącym zarządzaniu spółką.
Jak polscy Aniołowie Biznesu wypadają na tle innych krajów europejskich? Średnia wartość inwestycji Business Angels w jeden startup wyniosła w 2015 roku 375 tysięcy euro. Uplasowało to nasz kraj na czwartym miejscu (za Rosją, Austrią oraz Portugalią).
Jakie korzyści wynikają ze współpracy z Aniołami Biznesu?
Głównym obiektem zainteresowania Aniołów Biznesu są firmy dopiero rozpoczynające działalność, będące w początkowej fazie rozwoju (co nie oznacza, że nie inwestują oni także w bardziej dojrzałe przedsiębiorstwa).
Dla takich małych firm nieocenione jest, oprócz zaangażowania finansowego, wsparcie w postaci doświadczenia biznesowego, które taki Anioł Biznesu może wnieść jako wartość dodaną do firmy.
Można zatem wymienić następujące korzyści wynikające ze współpracy z Business Angels:
- wsparcie finansowe;
- doradztwo strategiczne;
- transfer know-how;
- wsparcie w zakresie networkingu i przekazanie kontaktów biznesowych;
- wiedza z zakresu zarządzania, marketingu i finansów;
- doświadczenie w prowadzeniu biznesu.
Ze współpracy z Aniołem Biznesu wynikają również obowiązki, takie jak:
- osiągnięcie ponadprzeciętnej stopy zwrotu z inwestycji;
- konieczność pełnego zaangażowania w realizowane przedsięwzięcie;
- żelazne trzymanie dyscypliny finansowej i realizowanie działań zgodnie z planem.
Podsumowanie
Współpraca z Aniołami Biznesu to bardzo dobre rozwiązanie dla przedsiębiorców poszukujących wsparcia finansowego dla swojej działalności, a także liczących na wsparcie biznesowe.
Aby jednak zyskać przychylność takiego inwestora, należy przeprowadzić analizę ryzyka i opłacalności inwestycji, przygotować długoletnią prognozę finansową, a także wykonać wycenę startupu. Wsparcie finansowe i merytoryczne, jakiego udzielają Aniołowie Biznesu jest jednak nieporównywalnie większe od nakładu pracy, jaki należy przeznaczyć na przygotowanie planów i prezentacji.
Bibliografia:
1 http://www.eban.org/wp-content/uploads/2016/06/Early-Stage-Market-Statistics-2015.pdf
Źródło grafiki: https://unsplash.com/photos/4ghz4KQWYD0
