Od stycznia 2023 roku zaczęły obowiązywać nowe unijne dyrektywy: towarowa, cyfrowa i omnibus. Wprowadzone zmiany, mają za zadanie chronić prawa konsumenckie, a dzięki nałożeniu obowiązków na przedsiębiorców - stać na straży partnerskiej wymiany handlowej pomiędzy kupującym a sprzedającym.
W poniższym artykule dowiesz się między innymi:
- Czym jest dyrektywa omnibus?
- Jakie zmiany wprowadza dyrektywa omnibus?
Omnibus dyrektywa - co to?
Wprowadzenie dyrektywy omnibus, miało za zadanie przede wszystkim uchronić konsumentów przed nieuczciwym manipulowaniem cenami produktów i usług przez przedsiębiorców. Zmianom podlegają kwestie nie tylko cenowe, ale również zachowanie prawidłowości w wystawianiu opinii, pozycjonowaniu ofert i produktów na stronach internetowych oraz proces dokonywania reklamacji.
W z związku z tym, że nowe przepisy dotyczą umów zawieranych po nowym roku, to wszystkie porozumienia zawarte przed styczniem 2023 podlegają pod stare regulacje. Dla przykładu - jeśli zakup został dokonany jeszcze w zeszłym roku, to ewentualna reklamacja powinna być rozpatrywana na podstawie starych przepisów.
Dyrektywa omnibus - od kiedy funkcjonuje?
Ustawa została opublikowana 7 stycznia 2020 r., a niektóre państwa członkowskie UE miały obowiązek wprowadzenia jej w życie już do 28 listopada 2021 r.
W Polsce, ustawa omnibus została wprowadzona nieco później. Przekazana w lipcu 2022 do sejmu dyrektywa omnibus, oficjalnie zaczęła obowiązywać od 1 stycznia 2023 roku.
W jakim celu wprowadzono ustawę omnibus?
Przed wprowadzeniem nowych regulacji, często zdarzało się, że przedsiębiorcy “sztucznie” podwyższać ceny oferowanych dóbr tymczasowo, aby w późniejszym czasie znacząco je obniżać. W rezultacie, produkt był sprzedawany za cenę za jaką go wystawiono początkowo lub nawet wyższą, niż pierwotnie oferowano. Zdarzały się również sytuacje, w których sprzedawcy celowo nie zmieniali ceny, a informowali o realnie nieistniejących promocjach.
Wprowadzone przepisy zdecydowanie poprawiają komfort konsumentów i chronią ich praw przed możliwymi nadużyciami. Przedsiębiorcy natomiast muszą stawić czoła nowym wymaganiom i wprowadzić w życie nowe zasady do swoich biznesów, czy to tradycyjnych czy internetowych.
Omnibus - jak ustawa wpływa na regulację cen?
W związku z dyrektywą omnibus, w przypadku obniżenia ceny towaru lub usługi, przedsiębiorcy będą musieli podać informację o nowej, niższej cenie, ale także o najniższej cenie, która obowiązywała w ciągu ostatnich 30 dni przed obniżką.
Jeśli towar lub usługa zostały wprowadzone do oferty na mniej niż 30 dni przed obniżką ceny, sprzedający będą musieli pokazać, także informację o najniższej cenie, która obowiązywała od momentu wprowadzenia produktu do oferty, aż do dnia obniżki.
Powyższe zasady dotyczą również reklamowania towarów i usług, które zawierają informacje dotyczące ceny.
Omnibus dyrektywa a usługi cyfrowe
Ustawa omnibus wprowadziła nowe zasady nie tylko w handlu stacjonarnym, ale również online. Przedsiębiorcy działający w sieci, od 1 stycznia 2023 roku, muszą spełniać następujące warunki:
- Kontakt ze sprzedającym
Sklep online musi udostępnić na stronie internetowej swoje adresy e-mail i numer telefonu, aby klienci mogli łatwo i skutecznie się z nim skontaktować. - Informacja o podmiocie sprzedającym
Dostawca platformy handlowej w internecie ma obowiązek w sposób klarowny i zrozumiały poinformować konsumenta, czy osoba trzecia, która oferuje towary, usługi lub treści cyfrowe na tej platformie, jest przedsiębiorcą czy osobą prywatną. Chodzi o to, by klient wiedział, czy ma prawo odstąpienia od umowy, czy też nie. - Informacja na temat pozyskiwania opinii
Sprzedający, jest zobowiązany do poinformowania klientów w jaki sposób zbiera oraz weryfikuje opinie na temat oferowanych przez niego produktów lub usług, a także to czy i w jaki sposób sposób zapewnia, że opinie publikowane pochodzą od rzeczywistych konsumentów (nie dotyczy to opinii opublikowanych przed 1 stycznia 2023 roku). - Informacja o sposobie pozycjonowania produktów
Chodzi o obowiązek informowania klientów o specyfice pozycjonowania produktów na stronach sklepu, w celu wyeliminowania sytuacji wyświetlania na pierwszych pozycjach produktów, które nie są oznaczane jako płatne reklamy.
Rękojmia i reklamacje według dyrektywy omnibus
Od 1 stycznia 2023 roku konsumenci nie będą korzystali już z reklamacji z tytułu rękojmi. Nowe przepisy mówią natomiast o niezgodności towaru z umową.
Co ważne, przepisy oficjalnie uporządkowały kolejność zgłaszanych przez konsumenta roszczeń pod względem wadliwego produktu lub usługi. W pierwszej kolejności musi to być naprawa lub wymiana towaru, a w przypadku braku możliwości ze strony sprzedawcy spełnienia tych żądań, konsument może zwrócić się o obniżenie ceny lub całkowite odstąpienie od umowy.
Niezmiennie obowiązuje zasada, która mówi o tym, że na przedsiębiorcy spoczywa ciężar poniesienia kosztów odesłania towarów, czyli transportu, a także robocizny czy użytych materiałów do naprawy.
Dyrektywa omnibus 2023 - nowe zasady odpowiedzialności sprzedawców
Wprowadzona ustawa reguluje również kwestie związane z domniemaną niezgodnością towaru z umową. Do tej pory okres “ochrony” wynosił rok. Po 1 stycznia 2023 okres posiadania takiego przywileju został wydłużony do dwóch lat od kupna. Co daje kupującym więcej czasu na dochodzenie swoich racji.
Ponadto, regulacje dotyczące reklamacji wpływają również na sprawniejsze działanie sprzedawców. Mówiąc dokładniej, do tej pory, konsument oczekiwał na odpowiedź na swoje zgłoszenie do 30 dni - teraz okres ten skrócił się, aż o połowę i wynosi 14 dni kalendarzowych.
Taki sam termin obowiązuje w momencie konieczności odesłania zwrotu pieniędzy za zwrócony produkt. Wtedy też kluczową datą jest moment otrzymania towaru i od tej chwili liczy się dokładnie 14 dni na zwrot pieniędzy.
