Odszkodowanie a zadośćuczynienie - podstawowowe różnice

Zarówno odszkodowanie jak i zadośćuczynienie to rodzaj rekompensaty. Każde z tych pojęć dotyczy jednak innego rodzaju szkody i jest definiowane przez inne przepisy. W naszym artykule wyjaśniamy czym są te pojęcia i czym się różnią. Zapraszamy do lektury!

Z artykułu dowiesz się między innymi:

✔ czym jest odszkodowanie
✔ czym jest zadośćuczynienie
✔ jakie są różnice pomiędzy tymi pojęciami

Czym jest odszkodowanie?

Odszkodowanie to rekompensata za wydarzenie, które powoduje szkodę majątkową lub na osobie. Szkoda ta ma charakter wymierny – dający się wyliczyć.
W kodeksie Cywilnym czytamy (Art. 361):
§ 1. Zobowiązany do odszkodowania ponosi odpowiedzialność tylko za normalne następstwa działania lub zaniechania, z którego szkoda wynikła.
§ 2. W powyższych granicach, w braku odmiennego przepisu ustawy lub postanowienia umowy, naprawienie szkody obejmuje straty, które poszkodowany poniósł, oraz korzyści, które mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono.

Oznacza to, że poszkodowanemu przysługuje rekompensata zarówno za szkody, które poniósł, jak i za utracone korzyści – zaraz przedstawimy to na przykładzie.

Odszkodowania możemy podzielić na:

  • odszkodowania za szkody majątkowe
  • odszkodowania za szkodę związaną z uszkodzeniami ciała lub rozstrojem zdrowia
  • odszkodowanie za pogorszenie sytuacji życiowej wywołanej śmiercią osoby najbliższej.

Odszkodowanie powinno pokryć finansowe wydatki z powstałą szkodą. Szkoda majątkowa to uszczerbek na własności.

Przykład.
W wypadku samochodowym poszkodowany zostaje Pan Kowalski. Oczywistym jest, że szkoda samochodu zostanie pokryta z ubezpieczenia OC. Szkoda może zostać naprawiona lub Pan Kowalski otrzyma zapłatę w odpowiedniej sumie.
Pan Kowalski w wyniku szkody nie dotarł na miejsce zlecenia, które miał wykonać tego dnia, czyli utracił dochód ze zlecenia. Dochód utracony to owa korzyść, o której już wspominaliśmy.

Jeśli chodzi o odszkodowanie za szkodę związaną z uszczerbkiem na zdrowiu to poszkodowany może żądać:

  • zwrotu kosztów leczenia – na przykład zakup leków, rehabilitację, wizyty lekarskie, zabiegi medyczne
  • zwrot kosztów dojazdów do placówek medycznych
  • zwrot kosztów diety
  • zwrot kosztów przygotowania do wykonywania innego zawodu

Odszkodowanie za pogorszenie sytuacji życiowej wywołanej śmiercią osoby najbliższej obejmuje pokrycie kosztów majątkowych i niemajątkowych. Wysokość tego typu odszkodowania zależna jest od wielu czynników, ale przede wszystkim porównywana jest sytuacja poszkodowanego ze stanem sprzed wywołania szkody.

W wielu sytuacjach przy odszkodowaniach rekompensaty dokonuje ubezpieczyciel – oczywiście jeśli osoba, która wyrządziła szkodę, była ubezpieczona. W innych sytuacjach najlepszym krokiem w celu uzyskania odszkodowania będzie powództwo cywilne.

Co to jest zadośćuczynienie i na czym polega?

Zadośćuczynienie to także rodzaj rekompensaty jednak obejmuje on szkody niematerialne.
W Kodeksie Cywilnym (Art.445) szkoda nazwana jest dosłownie “doznaną krzywdą”.

O ile szkody materialne i zdrowotne są łatwe do oceny i ustalenia, to określenie doznanej krzywdy może być trudne. Czym zatem jest owa krzywda? Może być to naruszenie dóbr osobistych, cierpienie psychiczne czy inne negatywne przeżycia mające wpływ na poszkodowanego.

Celem zadośćuczynienia jest rekompensata, o ile możemy w taki sposób to ująć, za skutki szkody.

Wysokość zadośćuczynienia nie jest sprawą prostą i jego ocena zależy od wielu czynników, jak na przykład długość trwania problemów emocjonalnych czy też ich wpływ na dalsze życie poszkodowanego.

Odszkodowanie i zadośćuczynienie – porównanie

Odszkodowanie Zadośćuczynienie
szkody majątkowe i zdrowotne doznane krzywdy
łatwe do określenia ciężkie do określenia
wartość odszkodowania łatwa do ustalenia wartość zadośćuczynienia ciężka do “wyliczenia”

Adres URL grafiki tytułowej: https://unsplash.com/photos/LboV5Qpqm1E

Czytaj także