Leasing jawi się jako atrakcyjna opcja na rozwój firmy na samym jej początku oraz już po pewnych krokach, poczynionych przez daną działalność gospodarczą. W dużym uproszczeniu leasing jest umową zawieraną między finansującym (leasingodawca) i korzystającym (leasingobiorca) i dotyczy ona udostępnienia przedmiotu do użytkowania leasingobiorcy w zamian za uiszczenie rat leasingowych na rzecz leasingodawcy. Choć najczęściej pod leasing udostępniane są pojazdy, w leasing można wziąć także lokale, maszyny czy sprzęt.
Istnieje kilka rodzajów leasingów, jednak do najpopularniejszych należą leasing operacyjny i leasing finansowy, nazywany także kapitałowym. Jakie są koszty leasingu finansowego? Co to jest leasing operacyjny? Co warto wiedzieć, zanim wybierzemy jedną z tych form finansowania?
Czym jest leasing operacyjny?
Leasing operacyjny to taka umowa między finansującym a korzystającym, na mocy której wszystkie opłaty (wliczając opłatę podstawową, opłatę wstępną i opłatę za zawarcie umowy leasingu operacyjnego) zaliczane są do kosztów podatkowych. Ten rodzaj leasingu bardzo często wykorzystywany jest w procesie finansowania nieruchomości, maszyn i pojazdów (w szczególności samochodów osobowych).
Zawarcie umowy z wybranym leasingodawcą wiąże się z koniecznością opłaty tzw. czynszu inicjalnego, czyli wstępnej opłaty za korzystanie z danego przedmiotu leasingu. Po jej uiszczeniu przedmiot ten jest oddany do wykorzystania przez leasingobiorcę na wyznaczony okres.
To, co charakteryzuje leasing operacyjny, to przede wszystkim brak przeniesienia prawa własności na leasingobiorcę. Leasingodawca pozostaje w posiadaniu takiego prawa, ale i amortyzacji, gdyż to firma leasingowa dokonuje tzw. odpisów amortyzacyjnych. Leasing operacyjny pozwala także na opcję wykupu leasingowanego przedmiotu po wygaśnięciu okresu wypożyczenia.
Leasing operacyjny jest jedną z częściej wybieranych form leasingowania, głównie ze względu na prostotę procesu i jasne zasady. Leasing operacyjny pozwala leasingobiorcy optymalizować podatki i obniżyć swoją wartością podstawę dla opodatkowania. Leasingobiorca nie jest także narażony na ogromną opłatę podatku VAT, gdyż jest ona rozłożona na raty (i może być wliczona w koszty), co nie zaburza finansowej kondycji firmy. Co więcej, po zakończeniu umowy leasingowej nie istnieje konieczność wykupienia leasingowanego przedmiotu, ale leasingobiorca ma taką możliwość. W wielu przypadkach to właśnie leasing operacyjny jest domyślną formą leasingu, idealną dla wielu firm. Nie jest jednak jedyną, możliwą formą leasingowania danego przedmiotu. Wśród kilku innych opcji, dostępnych dla przedsiębiorców, leasing finansowy nakłada nieco inne możliwości na strony transakcji, a taka forma finansowania może być korzystna w wybranych przypadkach. Oczywiście, wybór sposobu finansowania powinien opierać się na solidnej analizie finansowej.
Czym jest leasing finansowy?
Leasing finansowy wiąże się z zaliczeniem przedmiotu leasingu do majątku leasingobiorcy. Co oznacza to w praktyce? Tworzy to obowiązek dokonywania odpisów amortyzacyjnych dla leasingobiorcy. Stanowi to sporą różnicę w porównaniu do leasingu operacyjnego, gdzie tego typu czynność spoczywała w obowiązku firmy leasingowej lub bezpośrednio leasingodawcy.
Leasing finansowy odznacza się brakiem ponoszenia kosztów opłaty wstępnej, jednak leasingobiorca jest zobowiązany do zapłaty całej wartości podatku VAT już przy pierwszej racie za leasingowany przedmiot, przy odbiorze przedmiotu leasingu. Cała wartość obejmuje wszystkie płatności w okresie leasingowania. Mając na uwadze fakt, że najczęściej leasingowane są drogie dobra, takie jak pojazdy, nieruchomości, sprzęty czy maszyny, to kwota podatku VAT może być niezwykle wysoka – zbyt wysoka dla wielu działalności. Może to stanowić problem dla płynności finansowej działalności gospodarczej i stać się przesłanką do wyboru innej formy finansowania, na przykład leasingu operacyjnego.
Biorąc pod uwagę, że jedynie część odsetkowa raty leasingowej (oprócz amortyzacji, do której leasingobiorca ma prawo) może zostać uznana za koszt uzyskania przychodu, to warto przemyśleć kwestie związane z decyzją o leasingu finansowym. Po spłacie ostatniej raty leasingu przedmiot leasingowania staje się jednak własnością leasingobiorcy.
Najważniejsze różnice pomiędzy leasingiem operacyjnym i finansowym
Choć istnieje kilka stosunkowo łatwych do rozpoznania różnic pomiędzy leasingiem operacyjnym a finansowym, przy wyborze odpowiedniej formy finansowania warto zawsze wziąć pod uwagę indywidualne preferencje i możliwości. Trzeba porównać generowane przez finansowanie zewnętrzne koszty, obowiązki, opłaty związane z danym typem leasingowania czy obostrzenia, którymi poddane mogą być strony transakcji.
W przypadku przedmiotu leasingu leasing operacyjny pozwala na zakwalifikowanie przedmiotu umowy jako jednego ze składników majątkowych leasingodawcy, podczas gdy w leasingu finansowym odpisywanie amortyzacji leży w kompetencjach leasingobiorcy ze względu na wpisanie przedmiotu leasingu jako składnika majątkowego po stronie leasingobiorcy.
Własność przedmiotu umowy i obowiązek amortyzacji w leasingu operacyjnym spoczywa zatem po stronie leasingodawcy, w leasingu finansowym jest obowiązkiem leasingobiorców. Różni się także sposób wyliczania kosztu uzyskania przychodów. Leasing operacyjny pozwala na włączenie całej raty netto oraz czynszu inicjalnego w koszty uzyskania przychodów. Leasing finansowy nie przewiduje opłat wstępnych, ale za to koszty uzyskania przychodów mogą obejmować wyłącznie część odsetkową raty leasingowej oraz amortyzację.
Jeżeli chodzi o okres zawarcia umowy, w przypadku leasingu operacyjnego musi być on dłuższy niż 40% czasu amortyzacji leasingowanego przedmiotu, jednak nie dłużej niż 60 miesięcy. Leasing finansowy uprościł zasady dotyczące okresu zawarcia umowy i definiuje ten okres jako co najmniej 12 miesięcy, jako czas określony między stronami transakcji.
Leasingowanie może nieść za sobą także chęci wykupu. W przypadku leasingu operacyjnego leasingobiorca otrzymuje możliwość wykupienia przedmiotu, jednak nie ma takiego obowiązku i nie dzieje się to automatycznie. Nieco inaczej sytuacja wygląda w przypadku leasingu finansowego, gdzie po spłaceniu ostatniej raty leasingowej, przedmiot leasingu staje się własnością leasingobiorcy.
Jedną z największych różnic stanowi podatek VAT. W ratach w obrębie leasingu operacyjnego podatek VAT doliczany jest do poszczególnych rat leasingowych. W leasingu finansowym podatek VAT trzeba zapłacić z góry, za całość rat leasingowych.
