Pasek wynagrodzeń to specjalny dokument, który wykazuje składniki wynagrodzenia zasadniczego. Na jego podstawie pracownik może skontrolować prawidłowość potrąceń oraz dodatków i przeanalizować koszty swojego zatrudnienia. Co właściwie zawiera pasek wynagrodzenia? Czy pracodawca ma obowiązek udostępnienia i sporządzania pasków płacowych?
W poniższym artykule dowiesz się między innymi:
- Co to jest pasek wynagrodzenia?
- Co zawiera pasek płacowy?
- Czy sporządzenie paska wynagrodzenia to obowiązek pracodawcy?
Co to jest pasek wynagrodzenia?
Pasek wynagrodzenia, czy też pasek płacowy jest to dokument, który zawiera miesięczny wykaz składników pensji pracownika. Odzwierciedla on miesięczne wynagrodzenie zasadnicze brutto i netto pracownika oraz części składowe miesięcznej pensji, w tym kwoty potrąconych składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne czy zaliczki na podatek dochodowy.
Na podstawie paska płacowego, pracownik może z łatwością uzyskać informacje na temat miesięcznych kosztów ponoszonych przez pracodawcę. Dodatkowo, może dowiedzieć się z czego wynikają ewentualne potrącenia oraz jak dokładnie zostało obliczone jego wynagrodzenie.
Jakie informacje zawiera pasek płacowy i jak go czytać?
Przyjmuje się, że pasek wynagrodzeń zawiera wszystkie zmienne, które tworzą wynagrodzenie do wypłaty dla pracownika - składki odprowadzane do zakładu ubezpieczeń społecznych (składki na ubezpieczenia emerytalne, rentowe, chorobowe, zdrowotne), zaliczki na podatek dochodowy i wykaz ewentualnych potrąceń.
tworzenie pasków wynagrodzeń odbywa się według określonych wytycznych, które są uwzględnione w przepisach wewnątrzzakładowych firmy (zazwyczaj zdarza się że informacje podawane są w formie skrótów na pasku wypłaty). Jednakże na każdym pasku wynagrodzenia powinny się znaleźć podstawowe elementy takie jak: dane firmy, dane osobowe pracownika, data wystawienia paska wynagrodzeń oraz okres którego dotyczy wynagrodzenie brutto pracownika.
Ponadto pasek wynagrodzeń zawiera składniki wynagrodzenia, takie jak:
- wynagrodzenie zasadnicze,
- premia regulaminowa,
- premia uznaniowa,
- prowizje,
- dodatki za pracę w nocy, niedzielę lub święta,
- wynagrodzenie i dodatki za nadgodziny.
dodatkowo na pasku wynagrodzeń zawiera się również:
- zaliczki na podatek dochodowy,
- składki ZUS na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne,
- wpłaty na PPK.
- opcjonalnie potrącenia np. wynikające z tytułu zaległości komorniczych.
Najważniejszym plusem w wydawaniu pasków płacowych jest możliwość samodzielnej weryfikacji zgodności kwoty wynagrodzenia wpłaconej na konto pracownika, z tą która została wskazana na pasku płacowym.
Dodatkowo pasek wynagrodzenia wskazuje również wysokość składki zdrowotnej (wynagrodzenie brutto - składki społeczne) oraz wysokość podstawy opodatkowania (wynagrodzenie brutto - składki społeczne pracownika - koszty uzyskania przychodu).
Zgodnie z obowiązującymi przepisami w Polsce, z pensji pracownika przeznacza się:
- 9,76% wynagrodzenia brutto na ubezpieczenie emerytalne,
- 1,50% wynagrodzenia brutto na ubezpieczenie rentowe,
- 2,45% wynagrodzenia brutto na ubezpieczenie chorobowe,
- 9% wynagrodzenia pomniejszonego o kwotę składek ubezpieczeń społecznych na ubezpieczenie zdrowotne (składka nieodliczona od podatku).
Na pasku znajdą się także informacje o wysokości składek, które odprowadza pracodawca - jest to składka emerytalna i rentowa oraz składka wypadkowa.
Czy pracodawca ma obowiązek wydać pasek wynagrodzenia?
Przepisy prawa pracy mówią o tym, że pracodawca nie ma obowiązku wydania pracownikom miesięcznych pasków wynagrodzeń. Kodeks pracy nie wymaga zatem od pracodawcy konieczności wykazywania składników wynagrodzenia wszystkim pracownikom, chyba że taki zapis ma miejsce w regulaminie wynagradzania konkretnego zakładu pracy np. układzie zbiorowym lub w regulaminie pracy.
Jak sprawdzić pasek z wypłaty na żądanie pracownika?
Pomimo braku obowiązku wydawania tego rodzaju dokumentu, pracownik może zgłosić się z prośbą o jego wydanie zgodnie z art. 85 § 5 Kodeksu pracy, aby sprawdzić na jakiej podstawie zostało obliczone jego wynagrodzenie. Wtedy pracodawca jest zobowiązany udostępnić do wglądu dokumenty, które były potrzebne do wyliczenia należnego wynagrodzenia dla pracownika, czyli:
- wyciąg z imiennej listy płac (z wyodrębnieniem elementów wynagrodzenia oraz potrąceń),
- regulaminy m.in. pracy, wynagradzania, premiowania lub układ zbiorowy pracy,
- listy obecności,
- karta ewidencji czasu pracy wraz z wnioskami o udzielenie czasu wolnego w zamian za pracę w godzinach nadliczbowych.
Elektroniczne paski płacowe - bezpieczny sposób na przedstawienie składników wynagrodzenia
Paski płacowe mogą być przygotowywane w tradycyjnej formie papierowej lub w formie elektronicznej. To w jakiej formie będzie przekazany pasek wypłaty zależy od regulaminu firmy i indywidualnych preferencji pracownika. Coraz powszechniejsze stają się jednak e-paski wynagrodzeń, a większość pracowników preferuje właśnie tę formę otrzymywania informacji o swoim miesięcznym wynagrodzeniu.
Dzięki elektronicznym paskom płacowym, firma oraz pracownicy czerpią przede wszystkim korzyści wynikające z bezpieczeństwa danych, poprzez szyfrowanie danych czy certyfikaty bezpieczeństwa. Zaletą przekazywania informacji o wynagrodzeniu w sposób elektroniczny jest również wyeliminowanie pośredników, szybkość dystrybucji i archiwizacji dokumentów z systemu kadrowo płacowego. Oznacza to że wygenerowanie paska wypłaty stanowi zarówno wygodę dla działu kadr, jak i pracowników.
Pasek wynagrodzeń - podsumowanie
Pasek wynagrodzenia to istotny dokument, który kompleksowo prezentuje składniki płacy pracownika. Zawiera on informacje o firmie, pracowniku, dacie wystawienia i okresie rozliczeniowym. Dodatkowo, prezentuje składniki wynagrodzenia, premie, dodatki, potrącenia oraz informacje o składkach zdrowotnych i podstawie opodatkowania.
Pracodawca nie ma obowiązku dostarczania pasków wynagrodzeń, chyba że wynika to z regulaminu pracy lub układu zbiorowego. Pracownik może jednak wnioskować o udostępnienie dokumentu w celu analizy kwoty swojego miesięcznego wynagrodzenia.
Paski płacowe mogą być tradycyjne lub elektroniczne, z czego wiele osób preferuje te drugie ze względu na bezpieczeństwo danych i wygodę dystrybucji. Ogólnie rzecz biorąc, pasek wynagrodzenia pomaga pracownikom kontrolować swoje finanse i zrozumieć, jakie składniki wpływają na ich wynagrodzenie.
Sprawdź też artykuły na Firmove.pl:
1) Płaca minimalna - ile wyniesie w 2024 roku?
2) Na czym polega okres ochronny przed emeryturą?
3) Co to jest procedura KYC (Know Your Customer)?
