Kierownik budowy pełni niezwykle ważną i odpowiedzialną funkcję na każdym placu budowy. Czym dokładnie się zajmuje i jakie wykształcenie powinna posiadać osoba piastująca to stanowisko? Na co zwracać uwagę, szukając kierownika roboty? Na te i wiele innych pytań znajdziesz odpowiedzi w niniejszym tekście.
Budowa domu, jak i każdego innego budynku wymaga profesjonalnego nadzoru i dopilnowania, by wszystkie czynności zostały wykonane zgodnie ze sztuką budowlaną oraz prawem obowiązującym w budownictwie. Wspomniane czynności należą właśnie do zadań kierownika budowy. Przeczytaj ten artykuł, jeśli chcesz się dowiedzieć, jakimi cechami powinna odznaczać się ta osoba, jak zostać kierownikiem budowy i czego się spodziewać po tym zawodzie, a wreszcie – jakich zarobków się spodziewać.
Kierownik budowy – ważna funkcja przy pracach budowlanych
Aby móc określić, co należy do zadań kierownika budowy oraz jakie są jego prawa i obowiązki, warto w pierwszej kolejności odpowiedzieć sobie na pytanie, kim jest osoba pracująca na tym stanowisku oraz kto może ten zawód wykonywać. Zgodnie z obowiązującym prawem, kierownik budowy to osoba, która ma odpowiednie wykształcenie kierunkowe, stosowne uprawnienia budowlane oraz doświadczenie w kierowaniu projektami budowlanymi i zarządzaniu pracownikami. Dzięki odpowiedniej wiedzy i umiejętnościom może samodzielnie prowadzić budowę danego obiektu na podstawie przepisów Prawa budowlanego i z zachowaniem odpowiednich zasad bezpieczeństwa oraz higieny pracy.
Czy kierownik robót budowlanych i kierownik budowy to ta sama osoba? Otóż nie. Na każdej budowie może być zatrudnionych kilku kierowników robót budowlanych, podczas gdy kierownik budowy zawsze jest jeden i pełni on nadrzędną funkcję. Kierownik robót budowlanych to osoba nadzorująca określony etap prac, do których kierownik budowy nie ma stosownych uprawnień.
Kierownik budowy to zatem stanowisko wymagające posiadania wiedzy w bardzo szerokim zakresie, odpowiedniego wykształcenia i istotnych uprawnień. Praca ta wiąże się również z ogromną odpowiedzialnością.
Do zadań kierownika budowy należy m.in. wykonywanie stosownej dokumentacji, organizacja bezpiecznej pracy na poszczególnych etapach robót czy też bieżąca kontrola prac budowlanych pod względem zgodności z projektem oraz obowiązującymi normami i sztuką budowlaną. Obowiązki kierownika budowy oraz zakres jego pracy i przebieg poszczególnych etapów mogą się różnić w zależności od rodzaju i wielkości projektu. Jednak w każdym przypadku osoba na tym stanowisku zobligowana jest do wykonywania niezbędnych prac związanych z nadzorem i realizacją projektu. Odpowiada również za to, by przebieg robót odbywał się zgodnie z założeniami inwestora, aż do momentu odbioru budowy.
Czy trzeba zatrudniać kierownika budowy?
Wiele osób, już na etapie projektu – czyli jeszcze przed rozpoczęciem prac budowlanych – zastanawia się, czy do ich wykonania niezbędne jest zatrudnienie kierownika budowy. Prawo budowlane z 1994 roku, które do dziś jest obowiązujące i aktualne, jasno wskazuje, że zatrudnienie osoby na tym stanowisku podczas budowy, jak i rozbudowy różnych obiektów, jest niezbędne. Powinien dokonać tego zarówno inwestor budujący obiekty użyteczności publicznej czy bloki mieszkalne, jak i osoby prywatne planujące wybudowanie domu na własny użytek.
Zatrudnienie kierownika budowy pozwala w sposób bezpieczny, a przy tym zgodny z obowiązującymi normami i przepisami przejść przez cały proces budowy danego obiektu. Osoba ta bierze pełną odpowiedzialność za prowadzone roboty, kierowanie poszczególnymi etapami prac oraz zapewnia wykonanie budowy zgodnie z projektem i planem zawartym w umowie.
Do obowiązków kierownika budowy należy również dopilnowanie interesów zleceniodawcy i inwestora oraz bezzwłoczne zgłoszenie wszelkich napotkanych trudności. W związku z budową różnego rodzaju obiektów, często pojawia się pytanie, czy kierownik budowy musi być na niej obecny cały czas, odpowiadając tym samym za całokształt wykonanych przez robotników prac. Otóż jak mówi prawo – dokładniej art. 22 pkt 3 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane – obecność osoby pełniącej tę funkcję podczas wykonywania prac jest niezbędna. Trudno bowiem doglądać prac, pojawiając się na budowie jedynie okazjonalnie. Co więcej, kierownik budowy składa swój podpis w dzienniku budowy (który to stale znajduje się na miejscu budowy) – logiczny zatem wydaje się fakt, że jest ciągła obecność jest niezbędna.
Można również zadać poniekąd odwrotne pytanie. Czy są sytuacje, kiedy kierownik budowy nie jest wymagany? Wszelkie prace budowlane można przeprowadzić bez obecności i konieczności zatrudniania kierownika budowy tylko w przypadku, kiedy są one wykonywane na podstawie zgłoszenia. Wszędzie tam, gdzie wymagane jest pozwolenie na budowę, zatrudnienie kierownika budowy i jego stała obecność na budowie są niezbędne.
Kierownik budowy – jaki jest zakres obowiązków?
Obowiązki kierownika budowy zostały wyszczególnione w art. 22 Prawa budowlanego. Jednak w branży budowlanej równie ważna jest umowa zawarta pomiędzy kierownikiem a inwestorem oraz umieszczone w niej zapisy, ponieważ w przypadku wystąpienia ewentualnych nieprawidłowości to one będą podstawą dochodzenia swoich praw.
Na jakim etapie potrzebny jest kierownik budowy? Otóż uczestnictwo kierownika budowy w procedurach budowlanych niezbędne jest na wszystkich etapach pracy.
Na początku inwestycji kierownik budowy zobligowany jest do złożenia stosowanego oświadczenia w wydziale nadzoru budowlanego. W tym dokumencie akceptuje i przyjmuje on obowiązki związane z kierowaniem budową danej inwestycji. Potwierdza w nim także przejęcie od inwestora właściwego placu budowy oraz sprzętu. Od tej pory za przekazany teren odpowiada właśnie kierownik budowy.
Kolejny obowiązek spoczywający na osobie sprawującej pieczę budowlaną to właściwe zabezpieczenie przestrzeni oraz wszystkich urządzeń, a także istniejących już na danym terenie obiektów, w tym elementów środowiska naturalnego. Kierownik budowy musi też zadbać o to, by placu budowy był należycie ogrodzony, a tablica informacyjna była umieszczona w widocznym miejscu. Kierujący budową na początku prac powinien też zadbać o prawidłowe wytyczenie budynku przez geodetę oraz w sposób szczegółowy sporządzić plan bezpieczeństwa budowy.
Drugi etap ściśle wiąże się z pracami budowlanymi. Kierownik budowy nadzoruje wszystkie prace, pilnuje ich zgodności z projektem, przepisami i uzyskanym pozwoleniem na budowę. Istotna jest również kontrola zgodności wszelkich działań z zasadami bezpieczeństwa i higieny pracy. Osoba zatrudniona na tym stanowisku prowadzi jednocześnie szczegółową dokumentację, w tym dziennik budowy. Jej zadaniem jest sporządzanie właściwych protokołów częściowych i końcowych oraz dokumentów powykonawczych.
Kolejnym obowiązkiem należącym do kierownika budowy jest również ewentualne wstrzymanie i zakaz wykonywania dalszych prac w sytuacji, gdy pojawiło się jakiekolwiek zagrożenie dla zdrowia lub życia pracowników czy przebiegu planowanej budowy, o czym musi powiadomić inwestora. Osoba ta zobowiązana jest do przestrzegania zaleceń inspektora nadzoru budowlanego, jeśli tylko został on zatrudniony, oraz przekazania do sprawdzenia i odbioru poszczególnych etapów pracy w sytuacji, gdy zostały one ukończone. Dobry kierownik powinien również zgłaszać propozycje zmian w projekcie, jeśli uzna je za korzystne dla danego obiektu lub organizacji przeprowadzanych robót.
Ostatni etap to zakończenie prac. Do zadań kierownika budowy należy zgłoszenie inwestorowi budynku do odbioru i przekazanie mu pisemnego oświadczenia o zgodności obiektu z Prawem budowlanym, warunkami zabudowy i pozwoleniem na budowę oraz pozostałymi przepisami. Kolejnym obowiązkiem spoczywającym na osobie piastującej to stanowisko jest dostarczenie inwestorowi pisemnego oświadczenia o uporządkowaniu placu budowy. Kierownik budowy musi też uczestniczyć w odbiorze budynku oraz zadbać o usunięcie wszelkich wcześniej stwierdzonych usterek.
Jakie uprawnienia posiada kierownik budowy?
Niejednokrotnie w trakcie budowy pojawiają się kwestie wymagające niestandardowych działań. Czasem okazuje się, że zatwierdzony wcześniej projekt wymaga zmian. Czy może ich dokonać kierownik budowy? Jakie działania należą do jego kompetencji? Ogólnie rzecz ujmując, odpowiedź na to pytanie jest twierdząca. A jakie zmiany wprowadzić kierownik budowy?
Ewentualne odstępstwa od pierwotnego projektu, których może dokonać kierownik budowy podczas wykonywania prac budowlanych, dotyczą rodzaju materiału, z którego wykonane będą ściany i dach, biegu przewodów instalacji elektrycznej, wodnej czy ogrzewania, umiejscowienia kotła, biegu przewodów kominowych oraz przeznaczenia pomieszczeń. Przykładowo, jeżeli zamiast drugiej łazienki, inwestorowi z różnych względów zależeć będzie na stworzeniu drugiej sypialni, można dokonać tej zmiany na podstawie pozwolenia kierownika budowy. Niezbędne jest wówczas sporządzenie właściwych adnotacji na obowiązujących dotychczas planach dotyczących postępu i przebiegu prac.
Kierownik budowy domu rodzinnego, jak i innych obiektów może również wnieść do projektu protokolarne zmiany w zakresie liczby, wielkości, kształtu i rodzaju otworów okiennych, samych okien i drzwi. Ma wpływ na modyfikację elewacji domu, zastosowanych okładzin i wykończenia. Może również ingerować w takie elementy konstrukcyjne jak chociażby dach, zmieniając jego kąt nachylenia, układ połaci dachowych i wysokość kalenicy. Może to jednak mieć miejsce jedynie w zakresie, który nie wpłynie na kubaturę budynku ani plan zagospodarowania przestrzeni.
Wprowadzanie wszelkich zmian wpływających na postęp prac i budowę obiektu wiąże się z umieszczaniem takiej informacji w dokumentacji budowy. Wymagane jest to w każdym przypadku, gdy prace przebiegają inaczej, niż zaplanowano to na początku. Wszelkie zmiany innego typu, które wpływają na okoliczny teren lub są bardziej radykalne, muszą zostać poprzedzone uzyskaniem pozwolenia, nawet jeżeli nie wykraczają poza przestrzeń prywatną.
Czym charakteryzuje się dobry kierownik budowy?
Stoisz przed wyborem kierownika budowy? Jak go wybrać? To przecież od niego zależy, w jaki sposób będą przebiegały prace, czy odbędą się w bezpiecznych warunkach i czy zostaną prawidłowo wykonane, a wszelkie nieścisłości zostaną w porę wychwycone. Osoba piastująca stanowisko kierownika budowy powinna zatem, prócz odpowiednich uprawnień, mieć duże doświadczenie. Niezwykle istotne są również zdolności interpersonalne, które z pewnością przydadzą się zarówno przy komunikacji na budowie, jak i relacjonowaniu postępów czy przekazywaniu informacji inwestorowi.
Bardzo ważne jest też fachowe podejście do zadań, uczciwość oraz dokładność, a także umiejętność dostrzegania możliwości wielu rozwiązań. Często zmiany wprowadzone w projekcie przez kierownika budowy są dużo praktyczniejszym i korzystniejszym rozwiązaniem niż te, które zaproponował architekt.
Podejmując współpracę z kierownikiem budowy, warto wiedzieć, w jaki sposób sprawdzić jego uprawnienia. Weryfikacja możliwa jest na portalu Polskiej Izby Inżynierów Budownictwa. W dostępnym na stronie formularzu wystarczy wpisać imię i nazwisko osoby, po czym otrzymamy stosowne informacje na temat danego kierownika budowy.
Czy w trakcie prac budowlanych można zmienić kierownika budowy?
Niekiedy zdarza się, że obowiązki kierownika budowy nie są wykonywane należycie, a prawa przysługujące osobie pełniącej tę funkcję są nadużywane. Wówczas kierownika budowy można niezwłocznie zmienić. Warunkami niezbędnymi do przeprowadzenia tego procesu i usunięcia ze stanowiska dotychczasowego kierownika budowy są informacje odnośnie dnia zakończenia pracy wpisane przez niego w dzienniku budowy oraz wpis nowego kierownika o przejęciu nadzoru.
Dokonanie zmiany określa art. 44 Prawa budowlanego. Przekazanie prac może nastąpić na każdym etapie budowy i od 2015 roku nie wymaga się już zgłoszenia tego faktu do powiatowego inspektora nadzoru budowlanego. Zmiany opatrzyć należy odpowiednim oświadczeniem nowego kierownika o przejęciu obowiązków. Od tej chwili staje się on oficjalnym kierownikiem budowy danej inwestycji.
Kierownik budowy – ile zarabia?
Jednym z często zadawanych pytań jest to związane z pensją kierownika budowy. Zarobki w tym zawodzie zależą od wielu czynników, m.in. doświadczenia, stażu pracy, wielkości danej budowy, miasta czy terenu, na którym planowana jest inwestycja oraz wielu innych aspektów.
8830 zł brutto to średnia kwota miesięcznych zarobków, jakie otrzymuje kierownik budowy. Cena za nadzorowanie budowy domu może przykładowo wynosić od ok. 1500 do ok. 10000 zł. Natomiast odpowiadając na pytanie, ile trzeba zapłacić kierownikowi budowy za odbiór domu, trzeba wskazać, że kwota ta to zazwyczaj 600-1000 zł, w zależności od województwa, wielkości domu, doświadczenia itp.
Zarobki tego rzędu bywają dla wielu osób kuszące, dlatego zastanawiają się one, jak zostać kierownikiem budowy. W tym celu niezbędne jest posiadanie wyższego wykształcenia technicznego w zakresie budownictwa lub architektury oraz zdanie egzaminu państwowego, który organizuje Główny Urząd Nadzoru Budowlanego. Otrzymanie pozytywnego wyniku skutkuje uzyskaniem uprawnień budowlanych. Na tym jednak nie koniec. Kolejny wymóg to odbycie praktyki zawodowej pod okiem odpowiedniego specjalisty, podczas której często wykonuje się również różnego rodzaju prace projektowe. Praktyka ta powinna potrwać co najmniej dwa lata. Po tym etapie uzyskuje się wpis do rejestru centralnego i na listę członków izby samorządu zawodowego. Mając wszelkie uprawnienia oraz odpowiednie doświadczenie, można rozpocząć pracę na własny rachunek. Wtedy też sami decydujemy o kwestiach finansowych i samodzielnie ustalamy swój cennik.
