Układanie płytek wielkoformatowych – poradnik

Układanie płytek wielkoformatowych to rozwiązanie, na które decyduje się coraz więcej osób. Sprawdzają się one bowiem w różnego rodzaju pomieszczeniach, a wykorzystać je można zarówno na podłodze, jak i na ścianach. Oczywiście wymaga to zastosowania odpowiedniego kleju oraz umiejętnego położenia płytek, co pozwoli uzyskać naprawdę niesamowity efekt.

Z poniższego artykułu dowiesz się między innymi:

• do jakich pomieszczeń nadadzą się płytki wielkoformatowe?
• o czym należy pamiętać układając duże płytki na podłodze?
• jaki klej będzie odpowiedni do układania płytek wielkoformatowych?

Ciekawostką z pewnością może być fakt, że za płytki wielkoformatowe uznaje się zarówno płytki 60x60, jak i 120x60. W efekcie wielu fachowców zajmujących się układaniem płytek stosuje indywidualne stawki ze względu na to, że inwestor wybrał duże płytki.

Płytki dużego formatu - do jakich pomieszczeń się nadadzą?

Chcąc wskazać pomieszczenia, w przypadku których sprawdzą się płytki dużego formatu warto najpierw wyjaśnić to, czym one w ogóle są. Otóż, płytki wielkoformatowe zgodnie z definicją to płytki, których powierzchnia przekracza 1600 cm². W związku z tym klasyfikuje się wśród nich zarówno płytki o wymiarach 60x60 centymetrów, jak i płytki w formacie 60x120, czy nawet 160x320. W praktyce jednak kładzenie płytek 60x60 trudno uznać za układanie płytek wielkoformatowych, ponieważ rozmiar ten obecnie uznawany jest za standard. Jest to efekt odchodzenia od płytek o wymiarach 30x30, czy 45x45, które były modne jeszcze kilka lub nawet kilkanaście lat temu. Z drugiej jednak strony układanie dużych płytek to rozwiązanie, które sprawdza się z reguły wtedy, gdy dysponujemy odpowiednią powierzchnią, która pozwoli je wyeksponować. Istotny staje się zatem dobór odpowiedniego rodzaju oraz wymiaru płytek do specyfiki oraz wielkości danego pomieszczenia.

Układanie płytek wielkoformatowych to rozwiązanie, które jest cenione zarówno przez inwestorów, jak i architektów wnętrz. W dużej mierze wynika to z faktu, że można w ten sposób uzyskać wiele ciekawych efektów, których osiągnięcie nie byłoby możliwe przy użyciu płytek o mniejszych wymiarach. Na popularność płytek wielkoformatowych z pewnością wpływa również ich różnorodność, która powoduje, że bez problemu znajdziemy modele pasujące praktycznie do każdego pomieszczenia i stylu aranżacji. Przykładem może być łazienka, w której płytki wielkoformatowe sprawdzą się zarówno na podłodze, jak i ścianie. Tego typu płytki na ścianie w łazience pozwalają są bowiem nie tylko atrakcyjne wizualnie, ale pozwalają również ograniczyć ilość fug. Jest to bardzo istotne w kontekście zachowania czystości, ponieważ to właśnie w fugach bardzo często gromadzi się bród oraz różnego rodzaju bakterie.

W jakich jeszcze pomieszczeniach warto rozważyć montaż płytek wielkoformatowych? Otóż, doskonale pasują one do pomieszczeń tworzących strefę dzienną, czyli otwartej przestrzeni, którą może tworzyć salon, kuchnia, jadalnia i korytarz. Za położeniem płytek wielkoformatowych przemawia w tym przypadku duża przestrzeń, która pozwoli wyeksponować ich walory estetyczne. W zależności od projektu aranżacji można postawić na jednorodną podłogę we wszystkich pomieszczeniach bądź wykorzystać różne wzory płytek wielkoformatowych, co pozwoli podzielić otwartą przestrzeń na konkretne strefy, np. strefę odpoczynku, czy jadalnię. Poza tym modele wielkoformatowe to rozwiązanie, które idealnie sprawdza się jako płytki na schodach. Wykorzystuje się w tym przypadku płytki w kształcie prostokąta (np. o wymiarach 30x120), dzięki czemu jedna płytka jest w stanie pokryć cały stopień. Jest to nie tylko estetyczne (ze względu na ograniczenie ilości fug), ale również modne rozwiązanie, które stosuje się zarówno w przypadku schodów otwartych (np. na salon), jak i tych, które znajdują się w klatce schodowej. Różnorodność wzorów pozwala natomiast dopasować rodzaj płytek do stylu konkretnej aranżacji.

Jak układać duże płytki na ścianie?

Decydując się na płytki wielkoformatowe warto wiedzieć, że ich układanie wymaga przestrzegania odpowiednich zasad. Są one istotne niezależnie od tego, czy chodzi o układanie płytek 120x60 na ścianie, czy modeli w kształcie kwadratu o wymiarach 60x60. W związku z tym zastanawiając się nad tym, jak układać płytki wielkoformatowe na ścianie warto wiedzieć, że pierwszym krokiem powinno być odpowiednie przygotowanie podłoża. Powinno być ono zatem wyczyszczone i wyrównane, a ewentualne braki uzupełnione, co pozwoli uniknąć późniejszych problemów w trakcie przyklejania płytek. Bardzo ważną kwestią jest również nośność podłoża oraz jego prawidłowa wilgotność, która powinna być niższa niż 2 procent. Nośność podłoża sprawdza się natomiast przy użyciu specjalnego testera, który z dużą dokładnością pozwala wykryć ewentualne nieprawidłowości. W przypadku ich wystąpienia konieczne jest utwardzenie i wzmocnienie powierzchni, ponieważ płytki wielkoformatowe ze względu na swoją masę i rozmiary stanowią znaczne obciążenie na ścianie. Po zweryfikowaniu jakości podłoża oraz odpowiednim jego przygotowaniu można przejść do układania płytek, a proces ten obejmuje:

• zagruntowanie podłoża, co pozwoli wyrównać jego chłonność, a co za tym idzie zagwarantuje odpowiednią przyczepność kleju do ściany. Grunt sprawia bowiem, że podłoże nie wchłonie wody z kleju powodując jego szybkie przesuszenie;
• rozprowadzenie kleju na ścianie, do czego należy użyć pacy zębatej. Pozwoli to uformować grzebień, czyli zapewnić równomierną warstwę kleju pod płytką;
• nałożenie na brzegi płytki warstwy kleju, co zagwarantuje całkowite pokrycie nim brzegów i rogów płytki w momencie jej przyklejania do ściany;
• przyklejenie płytki, co należy uczynić dociskając ją do ściany ruchem wibrującym. Pozwoli to uzyskać maksymalne pokrycie spodu płytki klejem.

Układanie dużych płytek na podłodze - o czym należy pamiętać?

Układanie dużych płytek wymaga stosowania odpowiednich zasad nie tylko w wtedy, gdy mają się one znaleźć na ścianie, ale również wtedy, gdy zostaną one położone na podłodze. Również w tym przypadku bardzo ważną kwestią jest właściwe przygotowanie podłoża, które musi zostać oczyszczone oraz zagruntowane. Decydując się na położenie płytek wielkoformatowych na dużych powierzchnia lub na ogrzewaniu podłogowym należy również pamiętać o odpowiednim rozplanowaniu ich układu oraz zastosowaniu szczelin dylatacyjnych, które należy wykonać co 5-6 metrów. Jak układać płytki 60x60 na podłodze? Otóż, zarówno w przypadku tego wymiaru, jak i innych płytek wielkoformatowych proces ten składa się z następujących etapów:

• rozprowadzenie kleju po podłożu gładką stroną pacy, a następnie uformowanie grzebienia stroną zębatą;
• umieszczenie warstwy kleju na spodzie płytki, co jest istotne szczególnie w przypadku podłóg o znacznym obciążeniu;
• położenie płytki na podłożu, co wymaga dociśnięcia jej wibrującym ruchem. Pozwoli to uniknąć przeniknięcia kleju do fug. W przypadku wystąpienia nierówności płytkę można delikatnie dobić gumowym młotkiem, co pozwoli wykonać nie tylko korektę położenia płytki, ale zapewni także trwałość połączenia;
• dołożenie kolejnej płytki, co należy wykonać z odpowiednią starannością. Pozwoli to położyć płytkę w niemal idealnie w założonej wcześniej pozycji, a co za tym idzie uniknąć przesuwania jej po kleju. Ewentualne korekty powinny być bowiem naprawdę minimalne i wynosić jedynie kilka milimetrów;
• sprawdzenie fragmentu położonej podłogi łatą z poziomnicą, co pozwoli zweryfikować równość wykonanej powierzchni.

W przypadku układania płytek wielkoformatowych na podłodze istotne jest to, że 100% pokrycie płytki klejem nie zawsze jest konieczne. Należy jednak pamiętać, że w przypadku, gdy wystarczy około 80% pokrycie płytki klejem, to cieńsze pokrycie mogą mieć tylko małe fragmenty. Odpowiedniej ilości kleju nie może również zabraknąć przy krawędziach płytki, ponieważ zwiększa to ryzyko jej pęknięcia w trakcie użytkowania. Poza tym przy układaniu dużych płytek na podłodze należy pamiętać o prawidłowym wykonaniu spadków, co jest szczególnie istotne w przypadku wykańczania wnętrza łazienki wyposażonej w odpływ liniowy. Układa się wówczas płytki ze spadkiem do kratki, co gwarantuje skuteczne odprowadzanie wody spod prysznica. W przypadku łazienek bardzo ważną kwestią jest również wykonanie odpowiedniej izolacji podpłytkowej, ponieważ zapobiegnie ona przenikaniu wilgoci do podłoża. Zbagatelizowanie tej czynności może mieć bowiem naprawdę poważne konsekwencje, ponieważ może skutkować nie tylko rozwojem pleśni, ale również zawilgoceniem ścian, a w efekcie odpadaniem płytek, czy schodzeniem farby ze ściany.

Jaki klej do płytek wielkoformatowych?

W przypadku układania dużych płytek bardzo ważną kwestię stanowi odpowiedni dobór kleju, przy dokonywaniu którego pod uwagę należy wziąć zarówno rodzaj płytek, jak i ich wielkość oraz rodzaj podłoża, do którego zostaną one przyklejone. Jakie klej do płytek wielkoformatowych będzie więc najlepszy? Otóż, trudno jednoznacznie odpowiedzieć na to pytanie, ponieważ przykładowo w przypadku gresu najlepiej sprawdzi się zaprawa o podwyższonej przyczepności klasy C3 bądź kleje niższej klasy, ale dedykowane właśnie do gresu. Jest to istotne ze względu na bardzo niską nasiąkliwość tego typu płytek. W przypadku naprawdę dużych płytek (np. o wymiarach 120x120) stosować należy zaprawy elastyczne, czyli kleje klasy S1, które doskonale sprawdzają się na standardowych podłożach. W przypadku posadzek z ogrzewaniem podłogowym polecane są natomiast kleje kasy C2S1, które doskonale sprawdzają się również na podłożach o niskiej przyczepności. Przykładem mogą być płyty drewnopochodne bądź lamperie. Doświadczeni fachowcy do układania płytek wielkoformatowych polecają zastosowanie klejów rozpływnych bądź wolnowiążących. W tym pierwszym przypadku sprawdzają się zaprawy tiksotropowe (oznaczone literą T), czyli kleje o ograniczonym bądź wyeliminowanym spływie, które są dedykowane do przyklejania płytek do ściany. Pozwalają one bowiem przyklejać płytki wielkoformatowe od góry ściany. Zaletą klejów wolnowiążących (oznaczonych literą E) jak sama nazwa wskazuje jest natomiast wydłużony czas twardnienia. W efekcie możliwe jest dokonanie korekty położenia płytki po nieco dłuższym czasie niż standardowo.

Wybór odpowiedniej zaprawy do przyklejania płytek wielkoformatowych to nie jedyna ważna kwestia, ponieważ istotne jest również jej odpowiednie przygotowanie oraz nakładanie zarówno na podłoże, jak i same płytki. Przygotowanie kleju sprowadza się do wymieszania suchej mieszanki z zalecaną przez producenta ilością wody. Ważne w tym przypadku jest to, by nie robić tego "na oko", ponieważ klej nie uzyska wówczas odpowiednich właściwości. Należy również pamiętać, że po krótkiej, wynoszącej około 5 minut przerwy klej należy wymieszać ponownie. W przypadku klejów żelowych to drugie mieszanie sprawia, że zaprawa staje się bardziej sprężysta, a co za tym idzie nie spływa i lepiej trzyma się pacy. Odpowiednie nakładanie kleju gwarantuje natomiast nie tylko to, że płytka będzie właściwie trzymała się podłoża, ale również jego równomierne rozprowadzenie po powierzchni. W związku z tym poleca się stosowanie metody kombinowanej, która polega na nakładaniu kleju zarówno na podłoże, jak i na płytkę. Na podłoże nanosi się w tym przypadku cienką warstwę kleju (gładką stroną pacy), a następnie warstwę właściwą przy użyciu pacy zębatej. Spód płytki pokrywa się natomiast cienką warstwą zaprawy pamiętając o tym, by uczynić to z odpowiednią dokładnością (szczególnie wzdłuż krawędzi).

Montaż płytek wielkoformatowych - pomocne triki

Montaż płytek wielkoformatowych to niewątpliwe zadanie, które wymaga odpowiednich umiejętności. Ze względu na duży rozmiar tego typu płytek, a co za tym idzie również dużą wagę zaleca się układanie ich w dwie osoby. W przypadku największych formatów warto także posiłkować się odpowiednimi przyssawkami, które ułatwią podnoszenie ciężkich i dużych płytek oraz ograniczą ryzyko ich przypadkowego uszkodzenia. Chcąc ułatwić sobie pracę warto znać również odpowiednie triki, które polegają na:

1. 80% pokryciu płytki klejem, co można zastosować w przypadku układania płytek na ścianach o niewielkim obciążeniu bądź podłogach w pomieszczeniach mieszkalnych o niewielkim ruchu pieszym. W innych przypadkach płytka musi być pokryta w 100% klejem, co zagwarantuje odpowiednią przyczepność do podłoża (na ścianie) oraz zapobiegnie jej pękaniu i łamaniu się w trakcie użytkowania (na podłodze);
2. przetarciu spodu płytki ściereczką przed nałożeniem na nią warstwy kleju. Pozwoli to usunąć kurz mogący znajdować się na powierzchni płytki, co może przełożyć się na zmniejszenie przyczepności;
3. wykonaniu szerszych fug w przypadku posadzki wyposażonej w ogrzewanie podłogowe. Powinna ona bowiem wynosić wówczas minimum 5 mm, a na zwykłej posadzce możliwe jest wykonanie nawet 2 mm fug;
4. nałożeniu warstwy kleju o odpowiedniej grubości, ponieważ należy pamiętać o tym, że powinna być ona tym grubsza, im większe elementy będą klejone. W przypadku płytek wielkoformatowych zaleca się nałożenie warstwy kleju o grubości około 1 centymetra;
5. odpowiednim rozplanowaniu położenia płytek na ścianie bądź podłodze. W przypadku płytek wielkoformatowych układanych na ścianie ich rozmieszczenie planuje się poczynając od góry ściany, dzięki czemu ewentualne docinki znajdą się na dole. W przypadku płytek układanych na podłogach należy zacząć od najbardziej widocznego miejsca, ponieważ znaleźć w nim powinna się cała płytka. W efekcie docinane elementy znajdą się po bokach. Odpowiednie zaplanowanie rozmieszczenia płytek jest bardzo ważne, ponieważ pozwala przewidzieć położenie fug, co przekłada się na ostatecznie uzyskany efekt wizualny.

Poza wymienionymi wyżej trikami należy pamiętać również o tym, że zaprawa klejowa pod płytkami wielkoformatowymi twardnieje znacznie wolniej niż pod małymi kafelkami. W efekcie chodzenie po ułożonej posadzce jest możliwe najwcześniej po upływie 3-5 godzin od momentu położenia. Zapobiegnie to przemieszczaniu się płytek pod obciążeniem, a co za tym idzie ograniczy ryzyko ich odspojenia od podłoża. Istotne jest także to, że po nałożeniu cienkiej warstwy kleju na płytkę jej masa może zwiększyć się nawet dwukrotnie. W związku z tym w przypadku płytek wielkoformatowych montaż powinno wykonywać dwóch glazurników wyposażonych w odpowiednie narzędzia i akcesoria (m.in. wspomniane wcześniej przyssawki).

Podsumowując należy stwierdzić, że układanie płytek wielkoformatowych to czynność, która wymaga odpowiedniego przygotowania. Jest ono istotne nie tylko w kontekście samego klejenia płytek, ale również właściwego rozplanowania ich położenia na ścianie, czy podłodze. W efekcie możliwe będzie uzyskanie naprawdę zachwycającego efektu.