Budowa studni głębinowej - przepisy, dofinansowanie i technika wykonania

Studnia głębinowa jest często jedynym dostępnym źródłem wody w gospodarstwie domowym. Studnia głębinowa jest niezbędna w przypadku, kiedy wyższe warstwy wodonośne są zanieczyszczone lub w ogóle nie występują w danej lokalizacji. Czy warto kopać studnię głębinową? Czym się różni studnia od studni głębinowej? Sprawdź, jak znaleźć fachowca w Twojej okolicy? Ile kosztuje studnia głębinowa? Czy niezbędne jest pozwolenie wodnoprawne?

Z artykułu dowiesz się między innymi:

  • Czym się różni studnia od studni głębinowej?
  • Studnia głębinowa – pozwolenie
  • Studnia głębinowa, ile metrów bez pozwolenia?

Studnia głębinowa – co to jest i jakie ma zalety?

Studnie głębinowe są to otwory powstałe na skutek odwiertów, docierające do głębokich warstw wodonośnych. W zależności od tego, jak głęboko znajdują się wody powierzchniowe, inwestor podejmuje decyzję o budowie konkretnego rodzaju studni.

W odróżnieniu od konwencjonalnych obiektów tego typu zwraca uwagę głębokość studni głębinowej, która może dochodzić nawet do kilkudziesięciu metrów.

Budowa studni pozwala na zachowanie czystości wody (mikrobiologicznej, jak i chemicznej) chronionej przez nieprzepuszczalne warstwy np. gliny, znajdujące się pomiędzy pokładami wody a poziomem terenu.

Pobierana za pomocą specjalnej pompy głębinowej woda, często jest jedynym źródłem zabezpieczenia gospodarstwa domowego w wodę zdatną do spożycia, szczególnie w miejscowościach pozbawionych dostępu do sieci wodociągowej.

Biorąc pod uwagę systematycznie rosnące ceny za m³ wody sieciowej, wiele osób traktuje budowę studni głębinowej, jako źródło oszczędności, z którego zaspokaja się potrzeby gospodarstwa domowego w zakresie upraw, zabiegów higienicznych czy rekreacyjnych.

Łatwo sobie wyobrazić koszt napełnienia przydomowego basenu, czy codziennych zabiegów nawadniających ogród (studnie na działce). Wypada wspomnieć, że własna studnia głębinowa jest też wyrazem troski o środowisko. Konsumenci nie wykorzystują zasobów uzdatnianych w specjalistycznych zakładach gospodarki wodnej, lecz czerpią wodę wprost z natury, co w kontekście zastosowań gospodarskich stanowi obieg zamknięty.

Jest to zresztą coraz popularniejsza koncepcja ekologiczna w budownictwie, niezależnie od tego, jakie różnice dzielą dom energooszczędny a pasywny, których jednym z elementów jest właśnie studnia głębinowa.

Dodatkowym argumentem przemawiającym za budową studni głębinowej, nawet w miejscowościach dysponujących przyłączami do sieci wodociągowej, jest niewspółmiernie wysoka cena wody sieciowej w okolicach o rozproszonej zabudowie. Samo podłączenie do wodociągu oddalonego o kilkaset metrów przewyższy koszty, związane z budową studni, czy to na terenie posesji, czy działki.

Korzyści ekonomiczne w przypadku studni głębinowej stają się zauważalne tym bardziej w gospodarstwach domowych zużywających większe ilości wody. Jednak w takiej sytuacji cena studni głębinowej (doprowadzenie wody do budynku wraz z wykonaniem podstawowej instalacji uzdatniającej, mieści się w granicach od 7 do 15 tys. zł) zwróci się w stosunkowo krótkim okresie. Nierzadko jest to rok lub 2 lata od zakończenia inwestycji. Wypada też wspomnieć, że do kosztów budowy studni głębinowej trzeba doliczyć osprzęt.

Budowa studni głębinowej – zalety: 

  • Własne ujęcie wody (studnia głębinowa);
  • Niskie koszty poboru wód podziemnych w stosunku do ceny wody z sieci wodociągowej;
  • Szybka amortyzacja urządzeń (pompa głębinowa, rury itp.);
  • Krótki okres zwrotu poniesionych wydatków;
  • Możliwość ograniczenia zużycia energii elektrycznej (zbiornik hydroforowy);
  • Jakość wody niezależna od stanu technicznego sieci wodociągowej;
  • Uniezależnienie się od dostaw z zewnątrz.

W niektórych przypadkach (ponadnormatywna głębokość studni, wysokie zużycie) wiercenie studni głębinowej będzie wymagało uzyskania pozwolenia wodnoprawnego.

Pozwolenie na studnię – aktualne przepisy

Mimo że dostęp do indywidualnego ujęcia wody (§ 26 ust. 3) jest prawem każdego obywatela, właściciel posesji lub działki (działka budowlana) ma prawo wyposażyć ją w indywidualne ujęcie wody, zbiornik bezodpływowy albo przydomową oczyszczalnię ścieków w sytuacji, gdy ilość ścieków nie jest większa niż 5 m³ na dobę.

Przepisy dotyczące studni głębinowej znaleźć można w kilku aktach prawnych (Prawo budowlane, Prawo wodne oraz Prawo geologiczne i górnicze).

O tym, czy na wykopanie studni głębinowej potrzebne jest pozwolenie, decydują parametry techniczne związane z użytkowaniem studni.

Wiercenie studni głębinowej, której głębokość nie przekracza 30 m, a pobór wody nie jest większy aniżeli 5 m³ na dobę, nie wymaga zgłoszenia ani stosownego pozwolenia na budowę.

Inaczej sytuacja wygląda w przypadku, kiedy pobór wody odbywać się będzie z większej głębokości bądź będzie ona wykorzystywana do innych celów aniżeli własne potrzeby. W celu wykonywania ujęć na potrzeby poboru wód podziemnych w zakresie przekraczającym podane powyżej normy inwestycji nie wolno rozpoczynać bez wymaganego pozwolenia wodnoprawnego.

Pozwolenie wodnoprawne jest decyzją administracyjną, wydawaną przez starostę, między innymi na podstawie projektu robót geologicznych. Pozwolenie wodnoprawne upoważnia do szczególnego korzystania z wód oraz budowy urządzeń wodnych.

Dokumenty (wybrane) wymagane do uzyskania pozwolenia wodnoprawnego:

  • operat wodnoprawny;
  • projekt studni głębinowej;
  • dokumentacja hydrogeologiczna;
  • opracowanie projektu robót geologicznych;
  • decyzja o warunkach zabudowy.

Brak stosownych pozwoleń może spowodować dotkliwe konsekwencje. Kara może wynieść do 500% opłaty zmiennej za pobór wód podziemnych lub wód powierzchniowych. Z tego powodu zawsze warto sprawdzić aktualne normy prawne w tym zakresie. O tym, czy można dobudować taras bez pozwolenia, czy też studnię głębinową najczęściej decydują parametry techniczne obiektu, które mogą być zmienne na skutek nowelizacji przepisów.

Warto przypomnieć, że budowa studni przydomowej może być ograniczona warunkami miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego.

Gdzie można wykopać studnię? Odległości mają znaczenie

Budowa studni głębinowej na działce musi także uwzględniać określone warunki, dotyczące usytuowania studni względem innych urządzeń i obiektów budowlanych. Wszystkie parametry zawarte zostały w Rozporządzeniu Ministra Infrastruktury w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (par. 31 ust. 1).

Według rozporządzenia odległość osi studni głębinowej musi mieścić się w określonych granicach.

Studnia – odległości:

  •  minimum 5 metrów od granicy działki;
  • minimum 7,5 metra od przydrożnego rowu;
  • nie mniej niż 15 metrów od budynków inwentarskich i zbiorników do gromadzenia nieczystości;
  • nie mniej niż 30 metrów od najbliższego przewodu rozsączającego kanalizacji indywidualnej (bez urządzeń biologicznego oczyszczania ścieków);
  • nie mniej niż 70 metrów od nieutwardzonych wybiegów dla zwierząt hodowlanych, zdolnych zanieczyścić wody gruntowe.

Odległość studni od wskazanych w rozporządzeniu obiektów oraz granicy działki jest istotna z punktu widzenia zachowania jej najwyższych parametrów spożywczych i użytkowych, a także zgodności z miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego.

Podobnie, jak i inne uwarunkowania, czego przykładem jest garaż w granicy działki w 2023.

W jakim celu należy przestrzegać przepisów dotyczących usytuowania studni?

O tym, jak działa studnia głębinowa, decydują między innymi regulacje zawarte w rozporządzeniu, które są podstawowymi wytycznymi dotyczącymi zabezpieczenia wód gruntowych od szkodliwych substancji i w żadnym wypadku nie należy ich lekceważyć. Ważne jest także, by ujęcie wody pitnej wyposażone było w obudowę wykonaną z materiałów nieprzepuszczalnych oraz takich, które nie będą miały negatywnego wpływu na jakość wody.

Studnia głębinowa – ile metrów głębokości może mieć i jak przeprowadza się wiercenie?

Wywierceniu studni głębinowej towarzyszą badania hydrogeologiczne, określające niezbędną głębokość odwiertu, która zwykle wynosi od 20 do 30 metrów.

Budowa studni głębinowej krok po kroku

  •  Prace rozpoczyna się od wywiercenia otworu o średnicy mniej więcej 20 cm pod rurę osłonową, stanowiącą zaporę przed wodami gruntowymi, opadowymi, ściekami, piaskiem, glebą i żwirem.
  • Do otworu należy wprowadzić kolumnę stalowych rur osłonowych (średnica od 14 do 17 cm). Zabieg gwarantuje, że ujęcie wody podziemnej nie zostanie zanieczyszczone.
  • Wiertnica pracuje tak długo, aż świder dotrze do warstwy wodonośnej, gdzie woda podziemna ma wystarczającą wydajność i jakość. Pompy płuczki odprowadzają z odwiertu brudną i zanieczyszczoną wodę, a także piasek i zwierciny.
  • Przyłącze jest kolejną czynnością następującą po wywierceniu studni głębinowej i zainstalowaniu odpowiedniej pompy. Pewną trudność w budowie studni głębinowej może sprawić zanieczyszczenie wód powierzchniowych, ponieważ wtedy niezbędne będzie zainstalowanie dodatkowych zabezpieczeń w postaci filtrów. Są to czynniki obiektywne, trudne do przewidzenia, decydujące ostatecznie o tym, ile kosztuje wiercenie studni głębinowej.
  • Dobór pompy powinien uwzględniać jej wydajność, którą określa się, ustalając maksymalny chwilowy pobór wody. W niewielkim domu jednorodzinnym wskaźnik ten wynosi średnio 2,48 m³/h.

Badanie wody – gdzie wykonać?

Pracę wieńczyć powinno testowanie wody, czym zajmuje się Państwowa Inspekcja Sanitarna. Cena badania fizykochemicznego oraz mikrobiologicznego wody w Sanepidzie jest zbliżona na obszarze całego kraju, waha się w granicach od 350 do 450 złotych. Wyniki badania dostępne są po 5 do 7 dni roboczych.

Można też skorzystać z licznych propozycji prywatnych laboratoriów, gdzie procedury badawcze są wykonywane znacznie szybciej.

W razie potrzeby należy zainstalować systemy uzdatniania wody, w skład których wchodzą filtry oraz urządzenia dezynfekujące lub niwelujące poziom kamienia.

Wykopanie studni – jak wybrać doświadczonego wykonawcę?

Budowa studni głębinowej jest przedsięwzięciem skomplikowanym i odpowiedzialnym. Niezbędne jest wykorzystanie specjalistycznego sprzętu, a także fachowa wiedza. Do wykonania podziemnej części studni, a zwykle także jej obudowy oraz montażu pompy, należy zatrudnić specjalistyczną firmę, do budowy studni głębinowych.

Najprostszą metodą jest sięgnięcie do bazy firm ALEO, gdzie oprócz danych kontaktowych znajdują się też opisy konkretnego podmiotu, opinie kontrahentów czy też przykłady dotychczasowych realizacji.

Trafny wybór pozwoli nie tylko ograniczyć ogólne koszty budowy studni głębinowej, profesjonalna obsługa wpłynie też na skrócenie terminu zakończenia inwestycji.

Na ALEO znaleźć można profesjonalne firmy także w innych branżach budowlanych i remontowych. Na podstawie bezpłatnej wyceny łatwo będzie ustalić, jaki jest koszt budowy studni głębinowej, czy ile kosztuje blaszany garaż.

Spectrum działania platformy obejmuje szeroki zakres prac dotyczących funkcjonowania gospodarstw domowych oraz podmiotów gospodarczych.

Wypada dodać, że firmy zarejestrowane na aleo.com, zyskują dostęp do nieograniczonej liczby klientów, a sama rejestracja podmiotu gospodarczego jest bezpłatna. Pozwala to na budowanie świadomości marki oraz wzrost poziomu konkurencyjności.

Dofinansowanie studni – czy można się o nie ubiegać?

Koszt wykonania studni głębinowej można znacząco ograniczyć, składając stosowny wniosek o dofinansowanie studni. Dotacje na studnie dostępne są za pośrednictwem licznych programów samorządowych.

Dofinansowanie na studnię głębinową można uzyskać w celu zaspokojenia potrzeby zwykłego korzystania z wód przez gospodarstwa domowe, w czym istotną funkcję pełni studnia głębinowa.

Inną formą wsparcia jest propozycja dla gospodarstwa rolnych wspierająca budowę bądź zakup gotowych elementów infrastruktury technicznej służących do nawadniania w gospodarstwie, w tym na wykonanie studni głębinowej.

Nabór w ramach obszaru D „Modernizacji gospodarstw rolnych” z PROW 2014-2020 trwał co prawda do 19 lipca 2023 roku, jednak warto sprawdzić na stronie Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, czy istnieje możliwość przedłużenia procedur w danej lokalizacji.

 Nabór w ramach obszaru D „Modernizacji gospodarstw rolnych” z PROW 2014-2020 trwał co prawda do 19 lipca 2023 roku, jednak warto sprawdzić na stronie Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, czy istnieje możliwość przedłużenia procedur w danej lokalizacji.

Powyższe przykładu skłaniają do wniosku, że przystępując do inwestycji, warto wcześniej sprawdzić w urzędzie gminy lub powiatu informacje o obecnych bądź przyszłych propozycjach wspierających zakup, lub budowę urządzeń wodnych na terenie własnego gospodarstwa rolnego, lub posesji.

Czytaj także