Elewacja nie tylko chroni dom przed wpływem czynników zewnętrznych, ale także zabezpiecza izolację cieplną przed zniszczeniem oraz dekoruje dom, wyróżnia go z otoczenia.
Jaką funkcję spełnia elewacja domu?
Elewacja jest zatem również swego rodzaju wizytówką domu, ale o tym nie trzeba nikogo przekonywać. Ciekawe wykończenie domu z pewnością przyciąga uwagę, akcentuje jego styl i spaja stylistykę budynku z jego aranżacją we wnętrzu.
Elewacja domu pełni jednak także funkcję praktyczną. Materiał, który umieszcza się na zewnętrznych ścianach budynku, ma za zadanie izolować go cieplnie i akustycznie. Dzięki wysokiej jakości surowcom temperatura wewnątrz domu utrzymuje się, a ściany mogą oddychać, a to z kolei sprawia, że nie rozwija się na nich pleśń i grzyby, a w domu tworzy się odpowiedni mikroklimat.
Tworzywa wykorzystywane na elewacjach powinny także opierać się działaniu warunków zewnętrznych (takich jak zmienne temperatury, wilgotność powietrza, działanie promieniowania UV czy mikroorganizmy), aby móc jak najdłużej utrzymywać urok i odpowiednią funkcjonalność.
Elewacja domu - rodzaje i sposoby wykończenia
Jakie zatem elementy wykorzystuje się na zewnętrznych ścianach domów?
Elewacja z tynku cienkowarstwowego
Jest to zdecydowanie najpopularniejszy materiał, którego grubość nie przekracza 3 mm. Świetnie sprawdza się na każdym rodzaju podłoża, zarówno na świeżo postawionych budynkach, jak i na domach przechodzących gruntowny remont, a nawet na zabytkowych budowlach podlegających renowacji. Kolejnym ich atutem jest odporność na uszkodzenia mechaniczne i niekorzystne działanie czynników atmosferycznych.
Występuje pod postacią gotowej mieszanki lub suchej masy, którą, po połączeniu z wodą, można kłaść na ścianę lub elementy dociepleniowe budynku.
Tynki cienkowarstwowe różnią się między sobą strukturą. Jedne z nich zawierają duże ziarna kruszywa, a w wyniku zacierania pacą tworzą dekoracyjną fakturę elewacji i nadają budynkom oryginalny design. Dostępne są w wielu wariantach kolorystycznych.
W zależności od rodzaju spoiwa występującego w mieszance, wyróżniamy tynki:
- mineralne;
- akrylowe;
- silikonowe;
- silikatowe.
Bazą tynków mineralnych jest cement i wapno, a czasem domieszki polimerów poprawiających przyczepność masy i zwiększających jej elastyczność. Posiadają wysokie pH, dzięki czemu są odporne na grzyby, glony i porosty. Są słaboodporne na zabrudzenia, ale za to łatwe w montażu o stosunkowo tanie. Wadą jest także mała paleta dostępnych kolorów - tylko biel i odcienie pastelowe.
Tynki akrylowe wyróżnia zdecydowanie mniejsza nasiąkliwość. Są przez to bardziej odporne na zanieczyszczenia. Przed korozją biologiczną elewację chroni odpowiedni skład masy. Tynki tego typu dostępne są w wielu kolorach, a do tego nie blakną pod wpływem działania promieni słonecznych. Są jednak stosunkowo słabo przepuszczalne. Sprawia to, że nadają się jedynie do dobrze wentylowanych budynków. Przyciągają także odrobiny kurzu.
Alternatywą dla tynków akrylowych są tynki silikonowe. Gwarantują duży wybór oraz trwałość koloru. Są elastyczne, odporne na szkodliwe działanie czynników atmosferycznych, dobrze przepuszczalne i nienasiąkliwe. Dzięki temu zapewniają właściwy obieg powietrza z budynku, a zarazem chronią elewację przed zabrudzeniami. Podczas deszczowej pogody zmywają się z nich z łatwością zanieczyszczenia i kurz.
Z kolei tynki silikatowe są jeszcze bardziej odporne na zabrudzenia. Są polecane wszędzie tam, gdzie panuje duże zanieczyszczenie powietrza. Wadą tego rozwiązania jest jednak dosyć uboga paleta kolorów, która ogranicza się tylko do pastelowych tonacji.
Elewacja z kamienia naturalnego
Kamień jest znakomitą alternatywą dla tynków cienkowarstwowych. Jest to w 100% naturalny surowiec, który opiera się na działania czasu. Do niedawna był uznawany za materiał trudno dostępny, bardzo luksusowy. Dzisiaj coraz częściej stykamy się z nim na ścianach zewnętrznych domów jednorodzinnych czy budynkach użyteczności publicznej.
Ogromnym atutem tego surowca jest bogactwo jego gatunków, które pozwala dopasować wybrane rozwiązanie do warunków oraz ogólnego designu budynku. Odpowiednio zabezpieczony kamień zdaje egzamin w praktycznie każdych warunkach panujących na zewnątrz. Jest nienasiąkliwy i bardzo odporny na promieniowanie UV. Dzięki temu jest bardzo odporny na korozje, a wszelkie zanieczyszczenia na jego powierzchni są usuwane wraz z deszczem. Uszkodzenia lub zarysowania można bez problemu usunąć, polerując powierzchnię kamienia.
Największą popularnością wśród tynków kamiennych cieszą się: granit, sjenit, piaskowiec i wapień. Dwa pierwsze z nich są niezwykle trwałe. Z kolei dwa ostatnie mają porowatą strukturę. Sprawia to, że wymagają regularnego przeprowadzania impregnacji.
Elewacja drewniana
Drewno jest surowcem najczęściej spotykanym na domach z bali - stanowi ich konstrukcję. Dostępny jest także drewniany siding w postaci paneli elewacyjnych, które stosuje się jako okładzinę na cały budynek lub wykończenie poszczególnych jego fragmentów.
Surowe drewno nie jest jednak odporne na działanie czynników zewnętrznych i wymaga odpowiedniej impregnacji. Dlatego też zanim pojawi się na ścianie zewnętrznej budynku, powinno zostać należycie wysuszone i zabezpieczone preparatami chroniącymi przed rozwojem pleśni, grzybów, glonów, porostów czy też przed owadami. Tego typu zabezpieczenia najlepiej aplikować pod ciśnieniem. Metoda ta gwarantuje ich dogłębne i równomierne przenikanie przez bale drewna.
Najtrwalsze i najmocniejsze są egzotyczne gatunki drewna, bardzo odporne na działanie wilgoci i promieni słonecznych. Ich cena jest jednak bardzo wysoka, dlatego też w Polsce najczęściej korzysta się z rodzimych gatunków drzew, takich jak dąb czy modrzew, a także tańsze świerk czy sosna.
Drewniane ściany zewnętrzne najczęściej spotyka się w rustykalnych budynkach, najbardziej popularnych wśród miłośników górskiego designu i osób ceniących przytulność wiejskiego stylu.
Elewacja metalowa
Metalem wykańcza się nowoczesne domy, o finezyjnej stylistyce i budowie, w których nie brakuje przeszkleń. Modna ostatnio industrialna aranżacja panująca we wnętrzach takich budynków świetnie współgra z połyskującymi płytami.
Metalowe panele elewacyjne wykonuje się najczęściej ze stali lub aluminium. Dostępne są w wielu wariantach kolorystycznych oraz w różnych kształtach. Są niebywale wytrzymałe na działanie czynników zewnętrznych, takich jak duża wilgotność czy nasłonecznienie. Powierzchnia tego typu elewacji jest gładka i surowca, przez co nie przyciąga kurzu i zanieczyszczeń. Jest także odporna na grzyby, glony czy porosty. Kolejną z zalet paneli metalowych jest ich wytrzymałość na zarysowania i uszkodzenia mechaniczne - każdy panel można wymienić bez naruszenia konstrukcji pozostałych.
Elewacja z cegły klinkierowej lub licowej
Ceramikę w postaci cegieł klinkierowych i licowych od lat stosuje się jako materiał do wykonania elewacji domu. Pierwszy z wymienionych typów ma spieczone wszystkie boki, drugi - jedynie dwa. Klinkier jest przez to bardziej odporny na uderzenia i zarysowania, a także praktycznie nienasiąkliwy. Oba typy cegieł mogą za to posiadać zarówno pełną, jak i drążoną strukturę. Kolejną z różnic jest także ich powierzchnia.
Kolejnym spotykanym typem materiału używanego do elewacji budynków jest licówka: angobowana, ryflowana, wytłaczana lub szkliwiona.
Warto pamiętać, że decydując się na cegłę klinkierową lub licową warto zamówić surowce pochodzące z jednej serii. Pozwoli to zminimalizować ryzyko tego, że będą różnić się odcieniem. Taka ewentualność podyktowana jest sposobem produkcji tego typu materiałów. Są one wykonywane z naturalnej gliny wypalanej w wysokich temperaturach. Tak skomplikowany proces produkcji sprawia, że wytworzone produkty są odporne na wahania temperatur i korozję biologiczną.
Klinkier i licówki są także bardzo łatwo w montażu, a do tego tanie i dostępne w dużych ilościach.
Ile kosztuje wykonanie elewacji domu?
Pierwszym krokiem przy wykonywaniu elewacji budynku jest pokrycie wszystkich ścian warstwą gruntującą. Jest to koszt około 2 złotych za metr kwadratowy powierzchni.
Następnie należy otynkować ściany. Najtańszym rozwiązaniem jest tynk mineralny, który kosztuje około 4 złote za kilogram. Nieco droższy tynk akrylowy kosztuje do 8 złotych za kilogram, a tynk silikatowy - nawet 12 złotych. Najdroższy jest tynk silikonowy, którego cena może kształtować się na poziomie nawet 15 złotych za kilogram.
Koszt wykonania takiej elewacji to około 40 złotych za metr kwadratowy.
Cena elewacji z kamienia także zależy od ceny wybranego materiału. Kamień cięty czterostronnie i obtaczanego wiąże się z wydatkiem na poziomie od około 110 do nawet 500 złotych za metr kwadratowy. Kamień dekoracyjny jest za to droższy - kosztuje około 50 złotych. Do tego należy doliczyć koszty robocizny, obejmującej nałożenie kamienia i fugowanie. To z kolei wydatek nawet 85 złotych za metr kwadratowy.
Z kolei koszt montażu elewacji drewnianej kształtuje się na poziomie 160 - 280 złotych za metr kwadratowy. Samo drewno na elewację kosztuje drugie tyle, oczywiście jeśli korzysta się z drewna z rodzimych gatunków drzew.
Cena średniej jakości blachy na elewację oscyluje w granicach 30 złotych za metr kwadratowy. Blacha stalowa wiąże się już ze znacznie większymi kosztami. U dobrych producentów cena może wynieść nawet około 100 złotych za metr kwadratowy.
Ile trwa wykonanie elewacji domu?
Czas trwania prac potrzebnych do wykonania elewacji budynku zależy od wielu elementów, spośród których trzy są najważniejsze:
- rozmiar elewacji budynku;
- liczba członków ekipy wykonującej ocieplenie i jej poziom organizacyjny;
- warunki pogodowe.
Orientacyjny czas wszystkich prac można skalkulować na podstawie Katalogu Nakładów Rzeczowych, który zawiera między innymi nakłady rzeczowe robocizny, potrzebne do wykonania wszystkich prac związanych z wykonaniem elewacji budynku.
Wykonanie elewacji budynku jednorodzinnego o łącznej powierzchni użytkowej około 150 metrów kwadratowych posiada około 200 metrów kwadratowych elewacji powinno zająć około tygodnia, przy założeniu, że ekipa wykonawcza jest dobrze zorganizowana i że nie będzie żadnych przerw ani przestojów.
Jednak nawet najlepiej przygotowany harmonogram prac może ulec dużym zmian, jeśli warunki pogodowe okażą się niesprzyjające. Prace obejmują głównie tak zwane roboty mokre, które należy wykonywać tylko przy temperaturze powietrza pomiędzy +5°C a 30°C, braku wilgoci, gdy nie pada deszcz.
