21/09/2020 13:30

Podatek od spadku i darowizn - co powinien wiedzieć przedsiębiorca?

Przedsiębiorca prowadzący działalność gospodarczą może chcieć ją przekazać członkowi rodziny. W gorszym scenariuszu członek rodziny dziedziczy przedsiębiorstwo w spadku. Jak wyglądają kwestie opodatkowania takiej darowizny czy spadku w przypadku dziedziczenia po właścicielu jednoosobowej działalności gospodarczej? Sprawdź w naszym najnowszym tekście.

Z artykułu dowiesz się między innymi:
✔ jak przekazać majątek firmy w formie darowizny;
✔ ile wynosi podatek od darowizny;
✔ co dzieje się z majątkiem firmy po śmierci jego właściciela;
✔ czy spadkobierca zapłaci podatek od odziedziczonego majątku firmy.

Darowizna przedsiębiorstwa - jak tego dokonać?

Pierwszą ważną kwestią przy przekazywaniu przedsiębiorstwa w formie darowizny jest fakt, iż jednoosobowa działalność gospodarcza jest przypisana konkretnej osobie fizycznej. Oznacza to, że przedsiębiorstwo nie może być przekazane - można przekazać majątek firmy.

Czym jest majątek przedsiębiorstwa? W jego skład mogą wchodzić m.in: grunty, budynki, lokale, urządzenia i maszyny, pojazdy, wyposażenie, a także towary będące przedmiotem prowadzenia działalności. W skład majątku wchodzą też przedmioty niematerialne, jak licencje na programy komputerowe, patenty czy prawa autorskie.

Jak przekazać własność firmową członkowi rodziny?

Do przekazania majątku firmy wystarczy sporządzenie umowy. Przedsiębiorca musi także dokonać protokół, w którym zrobi wykaz środków trwałych (wartość początkową i dotychczasowe umorzenie), wyposażenia (wartość początkowa) oraz spis towarów i materiałów (ilość, rodzaj, wartość). W przypadku przekazywania nieruchomości niezbędny będzie także akt notarialny.

Członek rodziny, aby dalej prowadzić otrzymaną firmę, musi dokonać rejestracji nowej działalności gospodarczej w Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej. Oczywiście nazwa może być taka sama jak przed przekazaniem.

Jeśli przekazanie firmy dotyczy współmałżonka, z którym właściciel przedsiębiorstwa jest we wspólnocie małżeńskiej, wystarczy sporządzić protokół. Wynika to z tego, że przy wspólnocie nie istotne jest w której firmie składniki majątku są użytkowane - jest to majątek wspólny.

Podatek od darowizny

Wysokość podatku od darowizny waha się od 3 do 20%. Jest ona zależna od wartości i przynależności do danej grupy podatkowej:
• I grupa podatkowa: małżonkowie, zstępni (np. dzieci, wnuki), wstępni (np. rodzice czy dziadkowie), pasierb, zięć / synowa, rodzeństwo, ojczym, macocha, teściowie;
• II grupa podatkowa: zstępni rodzeństwa (np. bratankowie, siostrzeńcy), rodzeństwo rodziców, zstępnych i małżonków pasierbów, małżonków rodzeństwa (np. bratowa) i rodzeństwo małżonków (np. siostra męża), małżonków rodzeństwa małżonków, małżonków innych zstępnych;
• III grupa podatkowa: wszyscy pozostali nabywcy.

Podatek od darowizny oblicza się z nadwyżki kwoty wolnej od podatku i wynosi kolejno dla grup:
• 9 637 zł - dla I grupy podatkowej;
• 7 276 zł - dla II grupy podatkowej;
• 4 902 zł - dla III grupy podatkowej.

Najbliższa rodzina darczyńcy, to jest będąca w I grupie podatkowej, może zostać zwolniona z podatku od darowizn. Aby nie zapłacić podatku od darowizny, muszą zgłosić nabyte rzeczy lub prawa majątkowe do urzędu skarbowego. Na zgłoszenie mają pół roku.

Śmierć przedsiębiorcy - co z firmą i jej majątkiem?

Jak pisaliśmy w naszym artykułów o śmierci przedsiębiorcy, nie jest ona tożsama z zakończeniem działalności firmy. Na czas postępowania spadkowego zarządzanie firmą przejmuje tymczasowo zarząd sukcesyjny, a firma po odpowiednim oznaczeniu otrzyma status „w spadku”.

Z chwilą śmierci przedsiębiorcy, właścicielami przedsiębiorstwa są pierwotni następcy prawni przedsiębiorcy i/lub małżonek przedsiębiorcy. Następuje to, gdy prawa spadkowe zostaną potwierdzone w prawomocnym postanowieniu sądu albo akcie poświadczenia dziedziczenia.

Podatek od przedsiębiorstwa w spadku

Po śmierci przedsiębiorcy zarządca sukcesyjny wykonuje prawa podatkowe i obowiązki przedsiębiorstwa w spadku.

Jak w przypadku darowizny, najbliższa rodzina (należąca do I grupy podatkowej), jest zwolniona z podatku. Musi oczywiście zgłosić to do urzędu skarbowego (formularz SD-Z2).

Jeśli osobą otrzymującą spadek jest osoba niespokrewniona, może także uzyskać zwolnienie od płacenia podatku od spadku, jeśli spełni określone warunki:

1. w terminie 6 miesięcy od dnia uprawomocnienia się orzeczenia sądu o nabyciu spadku(lub zarejestrowanie aktu poświadczenia dziedziczenia lub wydanie europejskiego poświadczenia spadkowego) zgłosi nabycie własności przedsiębiorstwa lub udziału w nim, właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego
2. będzie prowadzić to przedsiębiorstwo przez okres co najmniej 2 lat od dnia jego nabycia.

Jeśli spadkobierców niespokrewnionych będzie więcej, zwolnienie z opłaty podatku uzyskają te osoby, które będą prowadzić przedsiębiorstwo przez co najmniej 2 lata. W przypadku wniesienia przedsiębiorstwa w skład spółki, podatek nie zostanie zapłacony, jeśli udziały lub akcje nie zostaną sprzedane w ciągu 2 lat.

Należy pamiętać, że bez względu czy sprawa dotyczy darowizny czy też spadku, należy ten stan zgłosić do urzędu skarbowego. Niezgłoszenie nabycia darowizny lub spadku traktowane jest jako oszustwo i karane jest 20%-ową stawką podatku.

Wzory umowy darowizny w formacie DOCX i PDF znajdują się poniżej:

Czytaj także

Jak założyć jednoosobową działalność gospodarczą?

Pracodawca prowadzący jednoosobową działalność gospodarczą odpowiada całym swoim majątkiem za zobowiązania firmy. Jeszcze do niedawna w chwili jego śmierci umowa o pracę zawarta z pracownikiem wygasała. Zmiany wprowadzone w 2018 wprowadzają nowe regulacje. Przeczytaj poniższy artykuł, a dowiesz się wszystkiego.

Jak założyć jednoosobową działalność gospodarczą?

Jednoosobowa działalność gospodarcza jest coraz bardziej popularną formą biznesową w Polsce. Według badania “Index Przedsiębiorczości Tax Care 2019” każdego dnia powstaje ok. 916 tego rodzaju firm. Jakie kroki trzeba podjąć, aby otworzyć jednoosobową firmę?

CEIDG – wszystko, co musisz wiedzieć o rejestrze przedsiębiorców

CEIDG, czyli Centralna Ewidencja i Informacja o Działalności Gospodarczej, to baza danych, skupiająca informacje o wszystkich przedsiębiorcach, będących osobami fizycznymi. Co przedsiębiorca powinien wiedzieć o CEIDG?