MVP - co to takiego?

Jak wynika ze statystyk, aż 9 na 10 startupów upada. Dzieje się tak głównie dlatego, że wiele z nich tworzy produkt, którego nikt nie chce. Aby takich sytuacji unikać i wcześniej dowiedzieć się, czego potrzebują klienci (a w końcowym rozrachunku nie marnować swojego cennego czasu), a potem uruchomić produkt lub usługę. Jedną z metod walidacji pomysłu jest MVP.

Z artykułu dowiesz się między innymi:
✔ czym jest MVP
✔ jakie korzyści płyną z jego tworzenia
✔ jak go przygotować

Co to jest MVP?

MVP (Minimum Viable Product) to pierwsza działająca wersja produktu lub usługi. Musi jednak posiadać wystarczającą do tego liczbę funkcji, aby móc zaspokajać potrzeby potencjalnych klientów, a także po to, aby móc gromadzić i analizować ich opinie na temat następnej wersji produktu, przy minimalnym wysiłku i wymaganych zasobach.

Nazwę tę tworzą trzy słowa kluczowe. Pojawiają się w niej bez znaczenia. Oznaczają bowiem:

  • Minimum (minimalny) – rozwiązanie to ma posiadać tylko kilka niezbędnych funkcji;
  • Viable (wykonalny, zdolny do funkcjonowania) – pomimo minimalnej liczby funkcji, rozwiązanie musi być funkcjonalne i działać tak, aby pierwsi użytkownicy mogli z niego w łatwy sposób skorzystać i przekazać później informację zwrotną, tak zwany feedback;
  • Product (produkt).

Dzięki wykorzystaniu MVP możesz łatwo odkryć, czego tak naprawdę potrzebują użytkownicy Twojego produktu lub usługi i czy jesteś w stanie dostarczyć im oczekiwane rozwiązanie.

Kluczowe atrybuty MVP są następujące:

  • jest to bardziej proces doskonalenia produktu niż sam produkt;
  • jest techniką stosowaną w rozwoju produktu;
  • nie jest produktem o minimalnej liczbie elementów, ale raczej posiadającym podstawowe funkcje, wystarczające do wdrożenia pomysłu;
  • jest oparty na filozofii Lean Startup i implikuje iteracyjny proces budowania, pomiaru oraz pętli uczenia się, dopóki produkt całkowicie nie spełni wymagań rynku.

MVP a prototyp

Możemy wymienić dwie podstawowe różnice między MVP a prototypem:

Cecha Prototyp MVP
Cel sprawdzenie działania systemu na poziomie technicznym sprawdzenie, jak produkt zostanie odebrany przez rynek
Sposób przeprowadzania testów wewnętrzne lub z grupą wyselekcjonowanych użytkowników użytkownicy oceniają jej przydatność i wartość użytkową

MVP – jakie korzyści z niego płyną?

Poniżej przedstawiamy kilka najważniejszych korzyści, jakie płyną ze stosowania rozwiązań w postaci MVP.

Identyfikacja problemów na wczesnym etapie prac nad projektem
Niektóre błędy ciężko jest zauważyć lub przewidzieć. Czasem jest to wręcz niemożliwe. Dzięki zastosowaniu MVP możesz sprawdzić, jak produkt funkcjonuje w realnym świecie.

Zyskuje się dzięki temu szansę na dokładne przyjrzenie się wszystkim funkcjom, zidentyfikowanie tych niepotrzebnych, a być może nawet wygenerowanie pomysłów na zupełnie nowe rozwiązania, które warto wprowadzić.

Łatwiej przy tym zastanowić się nad różnego rodzaju ulepszeniami, które mogą okazać się bardzo cenne z biznesowego punktu widzenia.

Skonfrontowanie pomysłu z rzeczywistością pozwoli na zebranie bezcennych opinii i przygotowanie się do wprowadzenia już pełnego produktu na rynek.

Możliwość poznania użytkowników
Wprowadzenie MVP to możliwość zebrania informacji na temat grupy docelowej – bezpośrednich odbiorców produktu lub usługi. Najważniejsze są ich odczucia, opinie i potrzeby. Pierwsza wersja rozwiązania, która zostanie im zaprezentowana, będzie wystarczająca, aby zebrać feedback z rynku, by następnie zapewnić użytkownikom usługę w pełni zbieżną z ich potrzebami.

Testy rozwiązania
Czasem nawet najlepsze pomysły na biznes okazują się nietrafione, gdy zostaną skonfrontowane z rynkiem. Dzięki MVP można łatwo zweryfikować założenia wstępne, aby później podjąć właściwe decyzje.

Sprawdzenie, czy produkt może okazać się zyskowny
Pierwsze opinie zebrane od użytkowników pozwolą przewidzieć rentowność produktu lub usługi. Pozwoli to na podejmowanie w przyszłości mądrzejszych decyzji i lepsze planowanie inwestycji.

Znalezienie pierwszych partnerów
Dzięki wprowadzeniu nawet podstawowej wersji produktu lub usługi można pokazać go po raz pierwszy światu, a nawet wzbudzić zainteresowanie klientów czy zwrócić na niego uwagę przyszłych inwestorów. Może to w efekcie oznaczać nawet nawiązanie pierwszych realizacji z inwestorami i otrzymanie dofinansowania lub dotacji na założenie firmy.

Kiedy warto tworzyć MVP?

Jest to rozwiązanie idealne w przypadku rozbudowanych, kosztownych i długotrwałych projektów. Służy sprawdzeniu popytu na rynku na dany produkt lub usługę jeszcze przed poniesieniem dużych nakładów pieniężnych i czasowych.

Pozwala szybko uzyskać feedback od pierwszych użytkowników, aby następnie wprowadzić zmiany, ponownie przeprowadzić testy i udoskonalać produkt.

Z tych powodów MVP są często wdrażane przez startupy. Pomaga zweryfikować, czy na rynku jest jakiekolwiek zapotrzebowanie na dane rozwiązanie. Wśród przedsięwzięć, które powstawały w oparciu tę metodę, a następnie odniosły wielki sukces, należy wymienić Facebooka, Twittera oraz Dropboxa.

W jakich branżach warto korzystać z MVP?

Na tak postawione pytanie ciężko udzielić jednej, dobrej odpowiedzi. Dzięki zastosowaniu MVP sukces odnieśli twórcy rozwiązań z różnych branż: turystycznej (Airbnb), transportowej (Uber) czy IT (Dropbox). Szczególnie sprawdza się w przypadku pomysłów z branży IT, ale nie jest to domena wyłącznie tego sektora gospodarki.

Jak budować MVP?

O co chodzi w MVP? Przede wszystkim o przetestowanie pewnego pomysłu na produkt lub usługę u potencjalnych klientów, aby sprawdzić, czy zaspokaja ich potrzeby.

Jak to zrobić? Poniżej przedstawiamy ścieżkę w kilku krokach.

Zidentyfikuj i zrozum potrzeby biznesowe

  • Określ i zapisz długoterminowy cel produktu.
  • Odpowiedz na pytanie: “Po co tworzę ten produkt?”.
  • Wskaż warunki, których spełnienie sprawi, że postawiona hipoteza okaże się prawidłowa.

Znajdź różne możliwości rozwoju
Stwórz Customer Journey Map:

  • Zidentyfikuj użytkowników (aktorów).
  • Zidentyfikuj wszystkie działania (akcje), które aktor musi wykonać, aby osiągnąć cel końcowy.
  • Zidentyfikuj cel końcowy.

Stwórz Mapę bólu i korzyści (pains and gains):

  • Zapisz akcje, które aktor wykonuje podczas używania produktu.
  • Zapisz punkty bólu dla każdej akcji.
  • Zapisz korzyści dla każdej akcji.

Podsumuj bóle i korzyści, a następnie wskaż możliwości produktu. Jednocześnie zastanów się, jak mógłbyś zrobić coś łatwiej i / lub szybciej.

Zdecyduj, jakie funkcje zbudować w produkcie

  • Użyj wcześniej sprecyzowanych możliwości, które chcesz zaoferować użytkownikowi w Twoim produkcie.
  • Stwórz wysokopoziomową roadmapę (drogę do osiągnięcia celu) z kamieniami milowymi.
  • Użyj dowolnej metody (na przykład Macierzy koszt vs złożoność), aby nadać priorytet poszczególnym funkcjom.

Na tym etapie powinieneś mieć już solidne podstawy, aby stworzyć i wprowadzić na rynek MVP Twojego produktu.

Jak walidować MVP?

Koszt rozwoju MVP jest zazwyczaj znacznie niższy niż koszt produktu końcowego. W wielu sytuacjach możesz obyć się bez konieczności kodowania lub z niewielkim jego udziałem. Wybór odpowiedniego typu walidacji MVP należy do Ciebie. Poniżej przedstawiamy najbardziej popularne sposoby.

Wywiad z klientem
Służy zebraniu informacji o jego problemach i ustaleniu rozwiązania, jakie zamierzasz mu dostarczyć. Powinien badać jego potrzeby, a nie sprzedawać produkt. Powinien mieć formę spotkania biznesowego (być może w miarę luźnej atmosferze) – wideokonferencji, rozmowy telefonicznej, lub spotkania “w cztery oczy”.

Jak go przeprowadzić? Wymień problemy, które zamierzasz rozwiązać poprzez wprowadzenie swojego produktu lub usługi na rynek, a następnie spytaj, co klient o nim / niej myśli.

Uważnie zastanów się nad tym, jakie pytania zadawać. Mają one dotyczyć obecnych funkcji produktu oraz zachowań związanych z zakupami, a przede wszystkim pomóc w lepszym zrozumieniu wymagań odbiorców.

Artykuł na blogu lub post na forum lub grupie na Facebooku
Swój pomysł można zaprezentować szerokiej społeczności dzięki wykorzystaniu różnych ogólnodostępnych internetowych kanałów komunikacyjnych. Pisząc artykuł na blogu firmowym lub posta na forum internetowych czy w grupie na Facebooku (lub na profilu firmy na Facebooku) możesz bardzo szybko i w łatwy sposób zebrać opinie z rynku na temat Twojego pomysłu.

Może zdarzyć się, że pomysł, który dopiero co przyszedł Ci do głowy, został już rozwiązany przez kogoś innego za pomocą jego produktu.

Landing Page
Do zadań Landing Page’y (strona docelowa / lądowania / wejścia) należy zaprezentowanie oferty i wezwanie odwiedzających do działania, zazwyczaj w celu:

  • przesłania danych kontaktowych;
  • złożenia zamówienia w przedsprzedaży;
  • zakupu produktu.

Może on również pomóc w weryfikacji propozycji wartości Twojego produktu.

Wśród najciekawszych przykładów MVP typu Landing Page była platforma Buffer, za pomocą które można zarządzać mediami społecznościowymi. Zanim stworzyli w pełni gotową do użytku aplikacji, przygotowali prostą stronę wejściową, na której zaprezentowali wartość oferowaną przez firmę i udostępnili możliwość przejścia do planów i cen.

Każdy klient, który kliknął w przycisk CTA dotyczący planu aplikacji, został przekierowany do strony, na której poproszono go do pozostawienia swoich danych, dzięki czemu miał został powiadomiony, gdy produkt będzie już gotowy.

Demonstracyjny film wideo, tak zwane “demo”
Filmy to bardzo skuteczny i prosty, a przez to coraz bardziej popularny MVP. Dzięki nim w łatwy sposób zainteresujesz potencjalnych klientów swoim pomysłem i uzyskasz od nich feedback.

W ten sposób swoje MVP zaprezentowała choćby firma Dropbox.

Szkice interfejsu użytkownika
Szkice przedstawiające główne ekrany lub podstrony przyszłego produktu, wraz z ich podstawową mechaniką, można łatwo i szybko przygotować (a następnie równie łatwo modyfikować) za pomocą takich narzędzi jak UXPin, Axure RP czy Balsamiq.

Kampanie reklamowe
To świetny sposób na przeprowadzenie badań rynku dla Twojego produktu. Najczęściej wykorzystuje się w nich kampanie reklamowe Google Ads i Facebook, za pomocą których sprawdza się reakcje na produkt posegmentowanych (na przykład ze względu na zainteresowania) użytkowników

“Fałszywe drzwi”
Główną ideą tego typu MVP jest sprawdzenie, ilu klientów spróbuje uzyskać dostęp do Twojego produktu, czym potwierdzą swoje zainteresowanie produktem lub jego brak.

Działa to w bardzo prosty sposób. Na stronie internetowej należy umieścić przycisk CTA (Call To Action, czyli wezwanie do działania). Po kliknięciu w niego, powinien otrzymać komunikat z informacją, że produkt nie jest jeszcze dostępny, ale ma to nastąpić wkrótce. Warto oczywiście podać przybliżoną datę premiery.

Ankieta
Są to zazwyczaj co najwyżej dwa krótkie pytania, dzięki którym uzyskasz dużo większy współczynnik odpowiedzi niż w przypadku standardowych (dłuższych) ankiet.

Zastosuj “metodę kija i marchewki” – w zamian za odpowiedź na krótką ankietę użytkownik może otrzymać od Ciebie gratis, na przykład e-book z interesującymi go informacjami.

Prostą ankietę wykonasz za pomocą darmowych Formularzy Google.

Newsletter
Ta metoda wymaga znacznie mniej wysiłku niż pozostałe. Możesz rozpocząć od stworzenia ręcznie wiadomości e-mail. Sprawdź w ten sposób, czy odpowiedź na nią jest satysfakcjonująca. Jeśli tak – przystąp do budowania “realnego produktu”.

Z kolei jeśli okaże się, że większość osób otwiera wiadomość e-mail, ale nie klika w przycisk CTA, może to oznaczać, że propozycja wartości nie jest dla nich atrakcyjna. W takiej sytuacji należy ją po prostu zmienić.

Od tego typu MVP zaczął Ryan Hoover z Product Hunt. Otrzymał tyle odpowiedzi od entuzjastów swojego pomysłu, że wiedział, iż warto kontynuować swoje działania.

Business Model Canvas oraz Lean Canvas
Business Model Canvas to strategiczne narzędzie do zarządzania, które pozwoli Ci opisać, zaprojektować i zdefiniować model biznesowy. Przeprowadzisz za jego pomocą także swego rodzaju test. Uzyskasz odpowiedź, czy Twój biznes jest dopasowany do potrzeb klientów, a przedstawiona przez Ciebie propozycja jest opłacalna.

Z kolei Lean Canvas jest w większym stopniu nastawiony na rozwój produktu, poszukiwanie potrzeb i rozwiązania problemów klienta. Stosuje się go często przy wprowadzaniu na rynek nowego pomysłu.

Dzięki zastosowaniu tych modeli możesz zobrazować najistotniejsze dla Twojego biznesu cele. Dostrzeżesz przepływy i zależności pomiędzy poszczególnymi elementami oraz logikę.

Na tym etapie powinieneś już dostrzec wszelkie nieścisłości związane z niedookreśleniem i niespójnością Twojego pomysłu.

Customer Journey
To technika wizualizacji interakcji klienta, która pozwoli na lepsze jego poznanie. Skupia się także na uczuciach i motywacjach użytkownika do skorzystania z produktu. Dzięki niej szybko określisz tak zwane “quick wins”.

Testy A/B
Ta metoda badawcza polega na porównaniu dwóch wersji strony internetowej. Ma na celu wybranie tej wersji, która w lepszy sposób spełnia stawiane przed nią zadania.

Cechą charakterystyczną tego typu testów jest porównywanie w nich tylko i wyłącznie jednej zmiennej, na przykład wyglądu nagłówka. Na każdą z badanych wersji danej strony kieruje się dokładnie tę samą część ruchu, aby w efekcie porównać ich współczynniki konwersji.

Współczynnik konwersji to ujęty procentowo stosunek liczby użytkowników danej strony, którzy wykonali określoną pożądaną akcję (na przykład dokonali zakupu) do liczby wszystkich osób odwiedzających stronę.

Możesz w ten sposób wysnuć wnioski o tym jaki wpływ badana zmienna ma na to i jak strona spełnia postawiony przed nią cel.

Prosty test A/B możesz utworzyć za pomocą darmowego narzędzia Google Optimize.

Test dymny
Jest to metoda sprawdzenia hipotezy za pomocą kampanii marketingowej, która polega na stworzeniu Landing Page i uruchomieniu kampanii, na przykład za pomocą Google Ads, która kieruje na niego ruch.

Crowdfunding oraz pre-order
Nieco bardziej zaawansowaną, czasochłonną i skomplikowaną metodą MVP jest sprzedawanie produktu przed jego zbudowaniem. Można to osiągnąć za pomocą crowdfundingu oraz poprzez pre-order (zamówienie przedpremierowe).

Crowdfunding, a więc tak zwane finansowanie społecznościowe, polega (w uproszczeniu) na uruchomieniu kampanii na platformach crowdfundingowych, takich jak na przykład Kickstarter, IndieGoGo czy Polak Potrafi w celu zebrania pieniędzy potrzebnych do stworzenia produktu.

Aby uzyskać możliwie jak najlepszy efekt, warto stworzyć swego rodzaju prototyp lub film demonstracyjny, a następnie obserwować reakcję przeglądających stronę opisującą Twój pomysł. Akcja kończy się powodzeniem, gdy zbierzesz wystarczającą sumę pieniędzy i znajdziesz pierwszych użytkowników.

Walidując w ten sposób swój pomysł na biznes, sukces odniosła na przykład firma Pebble. Nie tylko sprawdziła zainteresowanie swoim rozwiązaniem, ale także zdobyła środki na rozpoczęcie produkcji jeszcze przed jej rozpoczęciem.

Jak mierzyć sukces MVP?

Przed rozpoczęciem każdego projektu należy jasno ustalić wskaźniki, które świadczą o sukcesie lub porażce danego przedsięwzięcia, czyli tak zwane KPI. Ich nieokreślenie może skutkować wyciągnięciem błędnych wniosków z eksperymentu.

Mierniki te mogą być różne, bo zależą od tego, na czym chcą skupić się ich twórcy oraz typu klientów, którym oferowane są produkty – firmy (B2B) lub “zwykli użytkownicy Internetu”, konsumenci prywatni (B2C).

Poniżej przedstawiamy kilka najbardziej popularnych, skutecznych i sprawdzonych sposobów mierzenia MVP.

Feedback
Rozmowa z klientami może przynieść wiele wskazówek dotyczących problemów, z jakimi spotykają się na co dzień, a także ich opinii na temat proponowanego rozwiązania. Możesz do tego użyć narzędzia Qualaroo.

Zaangażowanie
Może być mierzone w różny sposób, ale zawsze pokazuje aktualną i przyszłą wartość projektu dla klienta. Możesz prowadzić stałą analizę i monitoring komentarzy
(pozytywnych i negatywnych) pojawiających się w mediach społecznościowych lub po prostu w Internecie. Możesz to zrobić na przykład ustawiając Alert Google na frazy związane z Twoim produktem.

Procent aktywnych użytkowników
Informacje o współczynnikach pobierania i uruchamiania aplikacji mogą okazać się niewystarczające do właściwego zmierzenia sukcesu MVP. Przetestuj zachowania użytkowników i regularnie sprawdzaj oceny aktywnych użytkowników. Badaj takie wskaźniki jak:

  • ilość aktywnych użytkowników w danym dniu lub miesiącu;
  • Conversion Rate – współczynnik wskazujący, jaki odsetek użytkowników serwisu wykonuje pożądaną czynność;
  • NPS (Net Promoter Score) – sprawdzający satysfakcję i lojalność użytkowników w porównaniu do konkurencyjnych produktów poprzez zadanie prostego pytania “Jak bardzo jest prawdopodobne, że polecisz produkt X swojemu znajomemu?” i uzyskanie w efekcie odpowiedzi w skali od 0 do 10.

Podsumowanie

Utworzenie MVP sprawi, że nie wydasz bez potrzeby pieniędzy ani nie zmarnujesz czasu na wyprodukowanie produktu, którego nikt nie będzie chciał używać. Bądź kreatywny i wykorzystaj tę metodę, aby sprawdzić, jak na Twój pomysł zareaguje rynek.

Źródło grafiki: https://unsplash.com/photos/Y_LgXwQEx2c

Czytaj także