Zadaniowy czas pracy to elastyczna forma zarządzania czasem pracy, która sprawdza się w wielu zawodach i może być korzystna zarówno dla pracodawcy, jak i pracownika. Skupia się przede wszystkim na wykonaniu konkretnego zadania, nie określając sztywnych ram czasowych, w których ma ono zostać zrealizowane. Sprawdźmy zatem czym dokładnie charakteryzuje się zadaniowy czas pracy oraz w jaki sposób wpływa na efektywność pracowników.
Z niniejszego artykułu dowiesz się między innymi tego:
- czym charakteryzuje się zadaniowy czas pracy?
- jakie są różnice i podobieństwa pomiędzy zadaniowym czasem pracy, a modelem tradycyjnym?
- jakie są praktyczne zalety i wady stosowania zadaniowego czasu pracy?
- w jaki sposób zadaniowy czas pracy wpływa na produktywność pracowników?
- jak wprowadzić zadaniowy czas pracy?
Zadaniowy czas pracy - czym się charakteryzuje?
Zadaniowy czas pracy to system, który koncentruje się na zadaniach, które zostały powierzone pracownikowi do wykonania, a nie na czasie, który został poświęcony na ich realizację. Jest on jednym z modeli regulowanych przez kodeks pracy, a co za tym idzie stosowanie go wymaga przestrzegania obowiązujących w tym zakresie przepisów. Należy zatem pamiętać, że chcąc zastosować zadaniowy czas pracy niezbędny jest zapis w umowie potwierdzający ten fakt.
W przypadku zadaniowego czasu pracy pracodawca nie ma obowiązku ewidencjonowania godzin pracy danej osoby, ponieważ byłoby to sprzeczne z założeniami tego modelu.
Na czym w praktyce polega zadaniowy czas pracy? Otóż, sprowadza się do wyznaczenia pracownikowi terminu, w którym ma on wykonać powierzone mu zadania. W efekcie pracodawcy nie interesuje to, w jakich godzinach będzie pracowała dana osoba, a także to, ile czasu w rzeczywistości zajmie jej wykonanie powierzonych zadań. Ważne jest jednak to, że przy zlecaniu zadań do wykonania oraz uzgadnianiu terminu ich realizacji pracodawca musi wziąć pod uwagę wymiar czasu pracy wynikający z kodeksu pracy. Zadaniowy czas pracy określa bowiem, że pracownik może pracować 8 godzin na dobę i przeciętnie 40 godzin w tygodniu. W innych przypadkach wypłacone muszą zostać nadgodziny, a zadaniowy czas pracy to system przypominający pod tym względem tradycyjny model. Przyjmuje się również, że obowiązuje 5-dniowy tydzień pracy, a w przypadku pracy w sobotę lub niedzielę pracownikowi przysługuje dzień wolny do odbioru.
Czas zadaniowy kontra tradycyjny model pracy - różnice i podobieństwa
Czym zadaniowy czas pracy różni się od tradycyjnego modelu? Istotna w tym przypadku jest przede wszystkim koncentracja na zadaniach do wykonania przez pracownika, którego rozlicza się z efektu. Dzięki temu ma on zdecydowanie większą swobodę działania, a zadaniowy czas pracy sprawdza się między innymi w przypadku pracy zdalnej, np. w charakterze grafika. Po stronie różnic wymienić należy także brak konieczności rozliczania czasu pracy, ponieważ dla pracodawcy nie istotne jest zarówno to ile czasu zajmie realizacja określonego zadania, jak i to, w jakich godzinach wykonywany będzie zadaniowy czas pracy. Dozwolone są zatem różnego rodzaju wyjścia prywatne, ponieważ pracownik sam decyduje o tym, kiedy pracuje, co wiąże się oczywiście z odpowiedzialnością oraz umiejętnością zarządzania własnym czasem.
Zadaniowy czas pracy to model, który pod niektórymi względami przypomina tradycyjny system pracy. Jest to efektem regulowania go przez kodeks pracy, co ma na celu ochronę pracowników. Gdzie występują podobieństwa? Otóż, chodzi w tym przypadku przede wszystkim o wymiar czasu pracy, ponieważ zgodnie z obowiązującymi przepisami zadania powinny być przydzielane w taki sposób, by ich wykonanie było możliwe przy założeniu wykonywania pracy przez 8 godzin na dobę i przeciętnie w ciągu 40 godzin tygodniowo. Istotne jest zatem, by skala trudności oraz ilość przydzielonych zadań była dopasowana do wymiaru czasu pracy danej osoby, ponieważ w zadaniowym czasie pracy również może być ona zatrudniona na część etatu. Jeśli pracownik z przyczyn obiektywnych nie może zrealizować zadania w normalnym czasie pracy. Nadgodziny wypłacane są wówczas na takiej samej zasadzie jak pracownikom zatrudnionym w podstawowym systemie czasu pracy. Warto pamiętać jednak o tym, że wymaga to porozumienia pracodawcy i pracownika w zakresie tego, że danych zadań nie dało się wykonać w normalnym czasie pracy.
Zalety i wady stosowania czasu zadaniowego w praktyce
Zadaniowy czas pracy podobnie jak każdy inny model ma w praktyce zarówno zalety, jak i wady. Z punktu widzenia pracodawcy wśród korzyści jego stosowania wymienić można między innymi:
- uproszczenie ewidencji czasu pracy;
- ograniczenie wypłat dodatkowego wynagrodzenia za pracę w godzinach nadliczbowych;
- zwiększenie wydajności pracy, ponieważ pracownikowi zależy na szybkim wykonaniu powierzonych zadań;
- efektywniejsze wykorzystanie zasobów ludzkich w firmie;
- zwiększenie atrakcyjności miejsca pracy dla potencjalnych pracowników.
Zadaniowy czas pracy może być również korzystny z punktu widzenia pracownika. Wśród zalet należy w tym przypadku wymienić między innymi możliwość samodzielnego ustalania czasu pracy, ponieważ pracodawcy zależy wyłącznie na jej rezultacie. W efekcie pracownik może zaczynać i kończyć pracę wtedy, kiedy chce, a większa autonomia umożliwia pogodzenie pracy zawodowej z życiem prywatnym. Istotne jest także to, że nie ma czegoś takiego, jak kontrola czasu pracy, a pracownik nie musi być również stale obecny w firmie i nie podpisuje listy obecności. Z drugiej jednak strony zadaniowy czas pracy ma także wady. Wśród minusów wymienić należy miedzy innymi to, że
- pracodawca ma możliwość sprawdzenia efektów działań zatrudnionego pracownika dopiero po zakończeniu zadania. W efekcie wszelkie błędy będzie można poprawić dopiero po jego realizacji, co naraża firmę na dodatkowe koszty;
- pracownicy mogą nadużywać swojej pozycji (np. informować o częściowym wykonaniu zadania co nie jest zgodne z prawdą), ponieważ nie są kontrolowani na bieżąco przez zatrudniającego;
- nie istnieje możliwość realizacji nadgodzin w przewidzianym czasie, ponieważ w rzeczywistości trudno uzyskać prawo do wypracowanych nadgodzin.
Wpływ czasu zadaniowego na produktywność i efektywność pracy
Jak już wspomniano zadaniowy czas pracy koncentruje się na rezultatach działań wykonywanych przez pracownika, ponieważ nie istotne jest w jego przypadku to, kiedy i gdzie będą one wykonywane. W jaki sposób wpływa zatem na produktywność i efektywność pracy? Otóż, z reguły powinien on motywować pracowników do szybszego wykonywania zadań, ponieważ mają oni wówczas więcej czasu dla siebie. Tego typu swoboda wymaga od pracowników zarówno odpowiedzialności, jak i umiejętności zarządzania własnym czasem. Zostawianie zadań do wykonania na ostatnią chwilę bądź nieumiejętne planowanie czasu ich realizacji może bowiem skutkować niewyrobieniem się w terminie.
W tym miejscu warto poruszyć również kwestię motywacji pracowników, która bezpośrednio wpływa na produktywność. Istotne jest zatem to, by zadaniowy czas pracy był stosowany w przypadku zawodów wynagradzanych za rezultat.
Przykładem mogą być handlowcy, w przypadku których nie istotny jest czas wykonania zadań, ale ich rezultat, czyli faktyczna sprzedaż. Zadaniowy czas pracy doskonale sprawdza się także w branży IT, marketingu, czy reklamy.
Praktyczne wskazówki dla pracodawców - jak wprowadzić czas zadaniowy?
Zadaniowy czas pracy to model, który doskonale sprawdza się w wielu różnych branżach. W jaki sposób go wprowadzić? Otóż, istotne jest przede wszystkim to, że wprowadzenie zadaniowego czasu pracy musi nastąpić w porozumieniu z pracownikiem i muszą wystąpić przesłanki do jego wdrożenia. Chodzi w tym przypadku o charakter wykonywanej pracy, ponieważ zadaniowy system pracy można wprowadzić wtedy, gdy:
- pracodawca nie ma możliwości kontrolowania czasu pracy przeznaczonego na realizację zadań (np. gdy pracownik wykonuje pracę w pełni zdalnie);
- trudno precyzyjnie ustalić moment rozpoczęcia i zakończenia pracy;
- praca polega na wykonaniu określonych zadań;
- praca jest prowadzona poza kolektywną pracą skooperowaną.
Wprowadzając zadaniowy czas pracy należy pamiętać o tym, że fakt ten powinien być określony w umowie z pracownikiem. Warto zadbać także o to, by był on świadomy rodzaju oraz liczby zadań, które musi wykonać w określonym terminie, np. podpisanie konkretnej liczby umów w miesiącu, czy wykonanie określonej ilości czynności w danym czasie.
Podsumowując, zadaniowy czas pracy polega na rozliczaniu za efekty, a nie godziny spędzone w biurze. W efekcie może być on korzystny zarówno dla pracodawców, jak i pracowników rozumiejących to, że liczy się przede wszystkim produktywność.
