Ogłoszenie upadłości konsumenckiej to rozwiązanie, które jest ratunkiem dla osób, które ze względu na wielkość posiadanego zadłużenia stały się niewypłacalne. Z procedury tej skorzystać można w określonych przypadkach, a jej przeprowadzenie skutkuje nie tylko oddłużeniem, ale niesie za sobą również inne konsekwencje. Co więcej, upadłość to konsekwencja orzeczenia sądu, który musi wyrazić na nią zgodę. Sprawdźmy na czym dokładnie polega upadłość konsumencka oraz kto i kiedy może z niej skorzystać.
Z niniejszego artykułu dowiesz się między innymi tego:
- Co to jest upadłość konsumencka?
- Kto może ogłosić upadłość konsumencką?
- W jaki sposób ogłosić upadłość konsumencką?
- Z jakimi kosztami wiąże się ogłoszenie upadłości konsumenckiej?
- Ile trwa procedura ogłoszenia upadłości konsumenckiej bez majątku?
Jako ciekawostkę należy podać, że ogłoszenie upadłości konsumenckiej to rozwiązanie, z którego korzysta coraz więcej osób. W samym 2023 roku ogłosiło ją 21 tys. osób. Dla porównania w 2015 roku, czyli 8 lat wcześniej, a zarazem 6 lat od wprowadzenia przepisów w tym zakresie z możliwości tej skorzystało jedynie 2112 osób. Jest to potwierdzeniem faktu, że coraz więcej osób potrafi korzystać z przysługujących praw.
Czym jest upadłość konsumencka?
Zastanawiając się nad tym, co to jest upadłość konsumencka warto mieć świadomość, że jest to rozwiązanie dedykowane wyłącznie dla konsumentów, czyli osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej. Potocznie jest ona nazywana bankructwem, ponieważ ogłoszenie upadłości konsumenckiej jest możliwe jedynie wtedy, gdy osoba nie jest w stanie regulować swoich zobowiązań, czyli stała się niewypłacalna.
Na czym polega ogłoszenie upadłości?
Otóż, warto wiedzieć, że jest to postępowanie, którego celem jest oddłużenie konsumenta. W praktyce jest to procedura sądowa, która ma na celu wyjście ze spirali zadłużenia, a co za tym idzie ustalenie planu spłaty wierzycieli, który zostanie zatwierdzony przez sąd.
W tym miejscu należy jednak wspomnieć także o tym, że postępowanie upadłościowe może obejmować częściowe umorzenie długów, czy nawet darowanie całości zadłużenia.
W tej drugiej sytuacji nie tworzy się zatem planu spłaty wierzycieli, a do warunkowego umorzenia zobowiązań upadłego może dojść w sytuacji, gdy koszty utrzymania danej osoby przekraczają jej możliwości zarobkowe. Sąd poprzez ogłoszenie upadłości może uznać wówczas, że dłużnik nie będzie w stanie spłacić swoich zobowiązań. Podstawowym celem upadłości konsumenckiej pozostaje bowiem oddłużenie dłużnika przy jednoczesnym zaspokojeniu roszczeń jego wierzycieli.
Dlaczego warto ogłosić upadłość konsumencką?
Przede wszystkim dlatego, że w wielu przypadkach w ogłoszeniu upadłości konsumenckiej można upatrywać jedynej szansy na wyjście z zadłużenia. Warto natomiast mieć świadomość tego, że wszczęcie postępowania upadłościowego oraz ogłoszenie upadłości ma także negatywne konsekwencje. Wymienić w tym przypadku należy przede wszystkim utratę majątku oraz zablokowanie określonej kwoty dochodów. Co więcej, już w trakcie postępowania nie można samodzielnie dysponować majątkiem wchodzącym w skład masy upadłościowej, czy zaciągać kolejnych zobowiązań.
Kto może skorzystać z upadłości konsumenckiej?
Jak wskazuje nazwa upadłość konsumencką mogą ogłosić wyłącznie konsumenci, czyli osoby fizyczne nieprowadzące działalności gospodarczej. Z upadłości konsumenckiej nie skorzystają także osoby fizyczne, które są wspólnikami bądź komandytariuszami w spółkach. W ich przypadku ratunkiem może być postępowanie upadłościowe przeprowadzone na zasadach ogólnych. Warunkiem umożliwiającym ogłoszenie upadłości jest niewypłacalność, czyli sytuacja, w której dłużnik nie jest w stanie regulować swoich zobowiązań przez co najmniej trzy następujące po sobie miesiące.
Co istotne, zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa upadłość konsumencką mogą ogłosić nie tylko osoby, których zadłużenie powstało w sposób niezawiniony, ale również Ci, którzy zadłużali się świadomie. W efekcie z upadłości konsumenckiej może skorzystać obecnie znacznie szersze grono osób, ponieważ przed zmianą przepisów około połowo składanych wniosków o upadłość konsumencką była oddalana przez sąd. Wówczas wymogiem do ogłoszenia upadłości konsumenckiej była przesłanka mówiąca o tym, że musi być ona niezawiniona przez dłużnika.
Nowe przepisy obowiązują od marca 2020 roku i w znacznym stopniu przyczyniły się do tego, że z upadłości konsumenckiej korzysta coraz więcej osób. W tym miejscu należy jednak zaznaczyć, że ogłoszenie upadłości konsumenckiej nie jest proste, w związku z czym należy odpowiednio się do tego przygotować. Nieoceniona może okazać się wówczas pomoc doradcy finansowego bądź adwokata przeprowadzającego upadłość konsumencką.
Jak ogłosić upadłość konsumencką?
W kontekście upadłości konsumenckiej istotne jest przede wszystkim to, że dłużnik nie może ogłosić jej samodzielnie. Konieczne jest bowiem postępowanie upadłościowe, ponieważ upadłość konsumencką może ogłosić jedynie sąd. Jak ogłosić upadłość konsumencką? Otóż, Konieczny jest wniosek o upadłość konsumencką, który jest pierwszym etapem postępowania upadłościowego. Dołączyć do niego należy kompletną listę wierzycieli oraz spis wszystkich składników majątku dłużnika wraz z ich orientacyjną wyceną.
Złożenie wniosku o ogłoszenie upadłości konsumenckiej kosztuje 30 złotych, jednak warto wiedzieć, że na tym nie kończą się koszty, ponieważ należy uwzględnić także koszty postępowania upadłościowego. Co dzieje się dalej? Otóż, po rozpatrzeniu wniosku o ogłoszenie upadłości konsumenckiej sąd ogłasza upadłość, po czym rozpoczyna się postępowanie upadłościowe właściwe. Na tym etapie włącza się syndyk, który szacuje majątek dłużnika, czyli określa skład masy upadłości. To właśnie z majątku dłużnika spłacane są jego zobowiązania. Istotne w tym przypadku jest to, że z dniem zgłoszenia wniosku o ogłoszenie upadłości dłużnik może przestać obawiać się kolejnych postępowań egzekucyjnych, ponieważ ulegają one zawieszeniu, a w dalszej kolejności umorzeniu.
Procedura upadłości konsumenckiej w sytuacji, gdy dłużnik znajduje się w związku z małżeńskim obejmuje także ustanowienie rozdzielności majątkowej. Sprzedaż majątku dłużnika przez syndyka nie musi oznaczać zakończenia toku postępowania upadłościowego, ponieważ jego wartość może być niewystarczająca do spłaty wierzycieli. Jeżeli bowiem ich roszczenia nie zostaną zaspokojone, a do spłaty pozostaną jeszcze inne zobowiązania to sąd po ogłoszeniu upadłości może przychylić się do ustalenia planu spłaty wierzycieli. Dłużnik zostaje wówczas zobowiązany do wykonania planu spłaty wierzycieli, co może trwać maksymalnie przez 7 lat. Dzięki ogłoszeniu upadłości konsumenckiej jego zobowiązania są dopasowane do możliwości finansowych, ponieważ sąd ustalając je bierze ją pod uwagę.
W niektórych przypadkach upadłość konsumencka może polegać także na warunkowym umorzeniu zobowiązań upadłego bez ustalenia planu spłaty, co następuje wtedy, gdy jego możliwości zarobkowe nie pozwalają na jednoczesne spłacanie zadłużenia oraz pokrycie kosztów utrzymania, m.in. zaspokojenie potrzeb mieszkaniowych upadłego.
Ile kosztuje ogłoszenie upadłości konsumenckiej?
Chcąc ogłosić upadłość konsumencką należy liczyć się z tym, że wiąże się ona z dodatkowymi kosztami. O ile bowiem sam wniosek o ogłoszenie upadłości kosztuje jedynie 30 złotych to doliczyć należy również koszty postępowania sądowego. Ile kosztuje upadłość konsumencka? Trudno jednoznacznie je określi koszty, ponieważ wiele w tym przypadku zależy od przebiegu oraz długości toku postępowania o upadłość konsumencką. Chodzi w tym przypadku miedzy innymi o ilość oraz rodzaj czynności podejmowanych przez syndyka. Im więcej składników majątku będzie posiadał dłużnik, tym wyższe mogą być koszty postępowania upadłościowego, a także czas jego trwania. Wynika to z faktu, że syndyk zobowiązany jest do ich wyceny, a następnie odsprzedaży, w celu naprawienia szkody wynikającej z wykonania obowiązku naprawienia szkody. Co istotne sąd może przychylić się do rozłożenia kosztów postępowania upadłościowego na raty.
Ile trwa upadłość konsumencka bez majątku?
Postępowanie o ogłoszeniu upadłości konsumenckiej to procedura, która jest dosyć skomplikowana i może trwać przez kilka lat. Sąd musi bowiem przeanalizować dokładnie sytuację dłużnika, a syndyk nie tylko zebrać wszystkich jego wierzycieli, ale także spieniężyć posiadane przez zadłużonego konsumenta składniki majątku. Jeżeli jednak majątek dłużnika nie wystarczy do pokrycia świadczenia pieniężnego orzeczonych wierzycieli to dochodzi o ustalenia planu spłaty wierzycieli, którego wykonanie może trwać maksymalnie przez 7 lat. Wiele w tym przypadku zależy od sytuacji i możliwości finansowych dłużnika, ponieważ wpływają one na szybkość wykonania planu spłaty wierzycieli.
Ile trwa upadłość konsumencka bez majątku? Otóż, jest ona oczywiście szybsza, ponieważ w takiej sytuacji dłużnik pokrywa zobowiązania wynikające ze swojej niewypłacalności skupiając się na planie spłaty wierzycieli. Syndyk nie ma wówczas majątku, który mógłby upłynnić, w związku z czym są rozpatrując wniosek o ogłoszenia upadłości konsumenckiej przychyla się do planu spłaty wierzycieli. W efekcie postępowanie jest znacznie krótsze, a sama spłata wierzytelności następuje zazwyczaj przez okres około 36 miesięcy. Możliwe jest także oddłużenie upadłego bez ustalenia planu spłaty, co polega na umorzeniu zobowiązań dłużnika. Prawo upadłościowe dopuszcza taką sytuację wtedy, gdy jego możliwości zarobkowe nie pozwalają na zaspokojenie potrzeb bytowych oraz jednoczesną spłatę zadłużenia.
Ile kosztuje upadłość konsumencka z majątkiem?
Upadłość konsumencka z majątkiem to nie tylko dłuższe postępowanie, ale również wyższe koszty. Ile mogą one wynieść w praktyce? Otóż, wiele w tym przypadku zależy od rodzaju oraz ilości składników majątku posiadanych przez dłużnika. Syndyk naliczy bowiem nie tylko koszty poszukiwania składników majątku, ale również koszty likwidacji składników masy upadłości, którą obejmuje właściwe postępowanie upadłościowe.
Poza tym istotne jest także wynagrodzenie pobierane przez syndyka, które zgodnie z obowiązującymi przepisami może wynieść od od ¼ do dwukrotności przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw bez wypłat nagród z zysku w czwartym kwartale roku poprzedniego.
Co istotne, w szczególnie uzasadnionych przypadkach sąd może określić wynagrodzenie syndyka jako czterokrotność tej stawki. W tym miejscu należy jednak podkreślić, że szacując koszty ogłoszenia upadłości należy wziąć pod uwagę nie tylko koszty postępowania sądowego, czy wydatki związane z obsługą przez syndyka, ale również koszt skorzystania z profesjonalnej pomocy prawnej. Ogłoszenie upadłości nie jest bowiem proste, w związku z czym warto skorzystać z usług adwokata posiadającego doświadczenie w prowadzeniu postępowań upadłościowych. Wie on bowiem nie tylko to, jak przygotować i złożyć wniosek, ale również jak stworzyć plan spłaty wierzycieli, który zostanie zaakceptowany przez sąd. W efekcie upadłość konsumencka będzie nie tylko skuteczna, ale również korzystna dla dłużnika, który z różnych względów nie może dalej regulować swoich zobowiązań.
Zgodnie z obowiązującymi przepisami są nie może nie ogłosić upadłości konsumenckiej nawet jeżeli zadłużenie powstało poprzez celowe nieregulowanie wymagalnych zobowiązań pieniężnych. Postępowanie upadłościowe jest zatem szansą na nowy start, ponieważ ustalając plan spłaty wierzycieli pod uwagę brane są możliwości finansowe dłużnika, czyli wydatki związane nie tylko z zaspokojeniem jego potrzeb mieszkaniowych, ale również utrzymaniem. Oznacza to zatem, że po ogłoszeniu upadłości nie można zaciągać kolejnych zobowiązań, ale można np. opłacać ubezpieczenie na życie.
