Wypalenie zawodowe dotyka wielu pracowników, przy czym część z nich może sobie nawet nie zdawać z tego sprawy. Jak możesz przeciwdziałać temu zjawisku? Jak odzyskać równowagę w życiu zawodowym? Sprawdź, jak możesz lepiej zadbać o swoje zdrowie psychiczne.
W poniższym artykule dowiesz się:
- po czym rozpoznać wypalenie zawodowe,
- jakie objawy są najczęstsze,
- z jakimi przyczynami może wiązać się wypalenie zawodowe,
- jak możesz mu zapobiegać.
Wypalenie zawodowe – co to jest?
Nadmiar obowiązków, ciągłe optymalizacje działań w miejscu pracy, mobbing, szybko zmieniające się warunki na rynku to jedynie przykłady tego, z czym wiąże się codzienność wielu pracowników. Statystyki jasno wskazują na nasilenie się problemu, z którym należy umiejętnie walczyć. Polacy są narodem europejskim, który najczęściej boryka się z wypaleniem zawodowym. Około 1/3 wszystkich pracowników nie radzi sobie z nadmiernym stresem w życiu zawodowym.
Nie wiesz jeszcze, na czym polega wypalenie zawodowe? Co to może właściwie być? Najprościej można powiedzieć, że wypalenie zawodowe jest stanem psychicznym spowodowanym przewlekłym stresem związanym z pracą i jest rozumiane jak psychologiczny zespół wyczerpania emocjonalnego. Z uwagi na to, że negatywnie wpływa na zdrowie i jakość życia, istotne jest to, aby poznać objawy i skuteczne strategie radzenia sobie z nim.
Wypalenie zawodowe – objawy
Objawy wypalenia zawodowego mogą przyjmować różne postaci i różnią się w zależności od osoby. Ważne jest zauważenie tych sygnałów jeszcze we wczesnym stadium. W ten sposób rozpoznasz początki wypalenia zawodowego i nauczysz się mu zapobiegać.
Jeśli obawiasz się, że niedługo dosięgnie Cię wypalenie zawodowe, objawy potrafią wskazać na moment, w którym warto zacząć działać. Co można wśród nich wymienić? Będą to m.in.:
- uczucie wycofania i bezużyteczności, zniechęcenie, poczucie bezradności, a nawet niskie poczucie własnej wartości,
- utrata motywacji i niechęć do rozwoju – poznasz to po braku perspektyw, zainteresowania pracą, wykonywanymi obowiązkami i satysfakcji zawodowej,
- wyczerpanie emocjonalne – mogą towarzyszyć Ci stałe spadki energii, a przemęczenie odczuwasz nawet po odpoczynku,
- cynizm i obojętność w relacjach nie tylko ze współpracownikami, ale i w kontaktach prywatnych,
- spadek efektywności zawodowej – można tu zauważyć zaniechanie obowiązków zawodowych: masz problemy z prostymi obowiązkami zawodowymi, stresujesz się nawet niewielkimi wyzwaniami, nie umiesz się skoncentrować, a Twoja wydajność drastycznie spadła.
Jak widać, objawy wypalenia zawodowego mogą mieć różnorodny charakter, a na tym jeszcze nie koniec. Syndrom wypalenia zawodowego to także symptomy fizyczne. Objawem jest przykładowo zaburzenia snu, bóle głowy i mięśni, chroniczne zmęczenie. Co więcej, ciągły stres zwiększa ryzyko doświadczenia chorób układu sercowo-naczyniowego.
Skutki wypalenia zawodowego wpływają także na życie osobiste i mogą obejmować emocjonalne wyczerpanie fizyczne i psychiczne i niechęć w kontaktach z innymi ludźmi.
Przyczyny wypalenia zawodowego – skąd się bierze?
Rozpowszechniający się problem wypalenia zawodowego wskazuje na to, że liczba przyczyn narasta. Pracownicy często borykają się z monotonnością obowiązków i nie widzą perspektyw na przyszłość w miejscu zatrudnienia, przez co nie odczuwają satysfakcji z wykonywanej pracy.
W badaniach statystycznych wiele osób wymieniło też powody takie jak:
- współpraca z mało empatycznym i wyrozumiałym szefem/przełożonym,
- praca niedopasowana do kompetencji,
- niesatysfakcjonujące wynagrodzenie,
- zła atmosfera w miejscu zatrudnienia i konflikty,
- problemy w komunikacji i brak zrozumienia.
Przyczyny wypalenia zawodowego to również nadmiar obowiązków wiążący się z utratą kontroli, brak docenienia osiągnięć i uznania ze strony przełożonych, zawrotne tempo pracy czy presja czasu. Co więcej, problemy osobiste również mogą mieć przełożenie na poziom zadowolenia z wykonywanej pracy.
Kto jest najbardziej narażony na doświadczenie tego zjawiska?
Problem wypalenia zawodowego urósł do tej rangi, że może dotknąć przedstawiciela każdego zawodu. Poza tym należy zaznaczyć, że ze skutkami tego zjawiska borykają się coraz młodsze osoby. Nie musisz mieć zatem wieloletniego stażu pracy, aby poziom stresu wpływał negatywnie na Twoje życie prywatne i zawodowe.
Można wymienić też kilka zawodów, których wykonywanie wiąże się z dużym zaangażowaniem emocjonalnym, przez co łatwiej o wysoki poziom stresu. Wyczerpanie sił i motywacji często dotyka: nauczycieli, lekarzy, pielęgniarki, psychologów i pracowników socjalnych.
Oczywiście to nie wszyscy specjaliści, którzy mogą borykać się z wypaleniem zawodowym. Każdy, kto jest stale narażony na długotrwałe napięcie emocjonalne lub słabo radzi sobie w stresujących warunkach, powinien dowiedzieć się więcej o skutecznym przeciwdziałaniu.
Wypalenie zawodowe: jak radzić sobie na każdym etapie?
Znajomość objawów i umiejętne wdrożenie działań zapobiegawczych nie dopuszczą do rozwoju wypalenia zawodowego. Natomiast, co zrobić w przypadku, gdy pracownicy nie są świadomi obecności tego zjawiska? W końcu niejednokrotnie zdarza się, że wypalenie zawodowe mylone jest z innymi dolegliwościami lub co gorsze – całkowicie ignorowane.
Wymienia się trzy etapy wypalenia zawodowego. Związane są głównie z:
- wyczerpaniem emocjonalnym, drażliwością i utratą cierpliwości,
- depersonalizacją, cynizmem i rosnącym niezadowoleniem,
- brakiem poczucia osobistych osiągnięć i kompetencji, obniżeniem jakości pracy.
Na początku pomocne okazują się zmiany wprowadzone do swojej codzienności. Zdrowe nawyki potrafią wnieść wiele korzyści w kwestii niwelowania skutków stresu. Borykasz się z wcześniej wspomnianymi objawami od dłuższego czasu? Na same podstawowe działania zapobiegawcze może być za późno. Wówczas warto zrezygnować na jakiś czas z wykonywania pracy i skorzystać z odpowiedniej pomocy.
L4 a wypalenie zawodowe – jak dostać?
W związku z powszechnością zjawiska i szkodliwymi objawami, z którymi borykają się pracownicy, od jakiegoś czasu lekarze mają prawo wystawiać zwolnienia chorobowe z pracy. W niektórych przypadkach specjalistą może być psychiatra – więcej na ten temat dowiesz się na stronie: https://aleo.com/pl/blog/zwolnienie-od-psychiatry-co-warto-wiedziec/. A zatem L4 przysługuje osobom z wypaleniem zawodowym.
Wystarczy zatem udać się do odpowiedniego lekarza. Jeśli stwierdzi, że Twoje objawy tego wymagają, otrzymasz zwolnienie chorobowe. Warto pamiętać, że L4 nie wystawiają psychiatrzy i terapeuci, jednak ich pomoc okaże się pomocna w innym zakresie. Jeśli potrzebujesz wsparcia, to właśnie tacy specjaliści mogą Ci je zapewnić.
Wypalenie zawodowe – co robić, aby mu zapobiec?
Warto zacząć od prostych metod walki ze stresem. Nowe hobby, medytacja, a może częstszy ruch? Wybierz przynajmniej jeden sposób radzenia sobie z nadmiernym napięciem, który jest dobry dla Twojego zdrowia.
W sferze zawodowej dobrze jest przeprowadzić rozmowę z przełożonym i dopilnować, aby ilość i rodzaj zlecanych Ci obowiązków był lepiej dopasowany do Twoich kompetencji. Dodatkowo postaraj się ograniczyć monotonność w swojej codziennej pracy.
Nie łatwo jest zwalczyć samodzielnie wypalenie zawodowe. Jak sobie radzić, kiedy możliwości się kończą? Jeśli urozmaicenie obowiązków w pracy i lepsze nawyki zdrowotne, prawdopodobnie przyszedł czas na większe zmiany. Spróbuj na nowo wyznaczyć ścieżkę kariery, a w międzyczasie odpowiednio wypocząć. Być może z czasem wróci Ci motywacja do rozwoju wcześniejszego zawodu.
Wypalenie zawodowe potrafi mieć negatywny wpływ na zdrowie psychiczne i fizyczne. Objawia się pod wieloma formami, dlatego ważne jest ich rozpoznanie, aby skutecznie im zapobiec. Warto zacząć od małych rzeczy i zadbać o lepsze samopoczucie, a w razie potrzeby skonsultować się ze specjalistami.
