Kwota wolna od podatku bezpośrednio wpływa na wysokość otrzymywanych dochodów netto. Odnosi się ona do dochodu, który nie podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym. Co istotne kwota wolna od podatku może zostać zastosowana nie tylko przy naliczaniu miesięcznego wynagrodzenia, ponieważ jeżeli nie zostanie ona wówczas ujęta to można odliczyć ją w momencie rozliczania rocznego zeznania podatkowego.
Z niniejszego artykułu dowiesz się między innymi tego:
- czym jest i ile wynosi obecnie kwota wolna od podatku?
- kto może skorzystać z kwoty wolnej od podatku?
- jak naliczana jest kwota wolna od podatku w przypadku wspólnego rozliczenia z małżonkiem?
- czym różni się kwota wolna od podatku od kwoty zmniejszającej podatek?
- jak wygląda kwota wolna od podatku w przypadku osób poniżej 26 roku życia?
W ramach ciekawostki można podać, że zwiększenie kwoty wolnej od podatku, które nastąpiło od 1 stycznia 2022 roku powoduje, że osoby osiągające niskie dochody nie płacą żadnego podatku dochodowego. Wadą takiej sytuacji może być jednak brak możliwości skorzystania z różnego rodzaju ulg podatkowych, ponieważ nie ma wówczas od czego ich odliczyć.
Ile obecnie wynosi kwota wolna od podatku?
Kwota wolna od podatku to określona ustawowo wysokość dochodu, który nie jest objęty podatkiem dochodowym. W praktyce jest to zatem wartość zarobków, które nie podlegają opodatkowaniu.
Jaka jest kwota wolna od podatku w 2024 roku?
Otóż, od 1 stycznia 2022 roku, czyli momentu wprowadzenia tzw. polskiego ładu jest ona niezmienna i wynosi 30 tys. złotych. W rozliczeniu PIT za 2022 rok zaczęły bowiem obowiązywać nie tylko nowe progi podatkowe (podwyższone), ale również wyższa kwota wolna od podatku.
Kwota wolna od podatku, a forma opodatkowania- czyli dla jakich podatników nie jest ona dostępna?
Kwota wolna od podatku to rozwiązanie, które jest dostępne wyłącznie dla osób rozliczających swoje przychody na formularzach PIT-36 bądź PIT-37 czyli korzystające ze skali podatkowej podatku dochodowego od osób fizycznych (opodatkowanie na zasadach ogólnych). W praktyce zatem jest to uprawnienie przysługujące osobom zatrudnionym na etacie, czy otrzymującym emerytury lub renty. Co więcej, od 2023 roku mogą korzystać z niej także osoby zatrudnione na podstawie umowy zlecenia lub umowy o dzieło.
Dla których podatników kwota wolna od podatku nie jest dostępna? Otóż, są to przede wszystkim osoby płacące podatek liniowy (PIT-36L), ryczałt od przychodów ewidencjonowanych (PIT-28), podatek od kapitałów pieniężnych (PIT-38), czy podatek od przychodów ze zbycia nieruchomości (PIT-39). Wymienione formy opodatkowania nie uprawniają bowiem do korzystania z kwoty wolnej od podatku.
Kwota wolna od podatku, a rozliczenie wspólne z małżonkiem
Kwota wolna od podatku dostępna jest również w przypadku podatników rozliczających swój dochód wspólnie z małżonkiem. Oczywiście, by móc skorzystać z przywileju wspólnego rozliczenia rocznych dochodów należy spełnić określone warunki, czyli między innymi posiadać wspólność majątkową oraz być polskim rezydentem. Co ciekawe, nowelizacja przepisów ustanowiona wprowadzeniem tzw. polskiego ładu znosi w tym przypadku wymóg pozostawania w związku małżeńskim przez cały rok podatkowy. W praktyce oznacza to, że ze wspólnego rozliczenia mogą skorzystać np. osoby, które wzięły ślub w listopadzie.
Jaka kwota wolna od podatku przysługuje zatem małżonkom dokonującym wspólnego rozliczenia PIT? Otóż, warto mieć świadomość, że każdemu z podatników przysługuje w tym przypadku możliwość rozliczenia kwoty wolnej od podatku w wysokości 30 tys. złotych. W związku z tym po zsumowaniu dochodów opodatkowaniu na PIT nie będzie podlegała kwota w wysokości 60 tys. złotych (oczywiście jeżeli osiągnięta). W efekcie wspólne rozliczenie z małżonkiem może być znacznie korzystniejsze niż składanie dwóch odrębnych deklaracji rocznych. Warto je wybrać przede wszystkim wtedy, gdy:
- jeden z małżonków nie osiąga żadnych dochodów;
- dochody jednego z małżonków są opodatkowane według stawki w wysokości 32%, a drugi małżonek podlega stawce 12% bądź nie uzyskał żadnych dochodów w danym roku podatkowym.
W takich sytuacjach dzięki wspólnemu rozliczeniu małżonków można zmniejszyć wysokość należnego podatku nie tylko dzięki pełnym wykorzystaniu dwóch kwot wolnych od podatku, ale również poprzez możliwość opodatkowania dochodów według niższej stawki podatkowej, wynoszącej 12%.
Kwota wolna od podatku, a kwota zmniejszająca podatek
W kontekście kwoty wolnej od podatku warto wspomnieć również o kwocie zmniejszającej podatek, ponieważ pojęcia te często są mylone, a w praktyce mają zupełnie odmienne znaczenie. Wysokość kwoty zmniejszającej podatek jest bowiem uzależniona od kwoty wolnej od podatku, ponieważ jest to wartość, o którą podatnik może obniżyć swój podatek dochodowy płacony w ujęciu miesięcznym.
W związku z tym, by ją uzyskać należy kwotę wolną od podatku podzielić przez 12, co skutkuje tym, że w ciągu miesiąca każdy podatnik może osiągnąć nieopodatkowany przychód w wysokości 2500 złotych. Miesięczna oszczędność na podatku PIT wynosi zatem 300 złotych (2500*12% podatku), jednak by ją uzyskać pracownik musi złożyć oświadczenie na formularzu PIT-2. W przypadku, gdy tego nie zrobi przysługująca mu kwota zmniejszająca podatek jednak nie przepada, ponieważ zostanie ona odliczona na rocznym zeznaniu podatkowym, gdzie maksymalnie może wynieść 3600 złotych.
W efekcie pominięcie złożenia formularza PIT-2 może skutkować zwrotem nadpłaconego podatku dochodowego w maksymalnej wysokości 3600 złoty za rok podatkowy (ze względu na kwotę wolną od podatku). W przypadku skorzystania z innych ulg zwrot ten może być oczywiście wyższy.
Kwota wolna od podatku, a PIT zero dla osób do 26 roku życia
Zgodnie z obowiązującymi przepisami podatkowymi osoby do 26 roku życia obowiązuje PIT zero, co oznacza, że nie płacą one podatku dochodowego. Ulga dla młodych dotyczy jednak jedynie dochodów nie przekraczających kwoty 85 528 złotych w skali roku, w związku z czym osoby zarabiające więcej podlegają standardowym zasadom opodatkowania. Istotne jest zatem to, że one również uprawnione są do skorzystania z kwoty wolnej od podatku, która w tym przypadku także obejmuje dochód w wysokości do 30 tys. złotych.
W praktyce zatem w przypadku osób do 26 roku życia opodatkowaniu według skali podatkowej podlega dopiero nadwyżka dochodów powyżej kwoty 115 528 złotych (85 528 + 30 000). Biorąc pod uwagę fakt, że na początkowym etapie kariery zawodowej niewiele osób ma możliwość osiągania tak wysokich zarobków śmiało można stwierdzić, że młode osoby korzystające z opodatkowania na zasadach ogólnych są w rzeczywistości całkowicie zwolnione z podatku dochodowego.
Podsumowując należy stwierdzić, że kwota wolna od podatku to rozwiązanie, które jest korzystne dla podatników. Korzystają na nim wszyscy podatnicy rozliczający się według skali podatkowej, a osoby osiągające niskie dochody mogą być nawet całkowicie zwolnione z konieczności płacenia podatku dochodowego. Jest to efektem niedawnego podniesienia wysokości obowiązującej kwoty wolnej od podatku (z 8 do 30 tys. złotych rocznie). Co więcej, już teraz mówi się o podwojeniu aktualnie obowiązującej ulgi, co sprawiłoby, że opodatkowaniu nie podlegałyby miesięczne dochody w wysokości do 5 tys. złotych.
