Wentylacja mechaniczna - jak działa, wady i zalety

Dbałość o prawidłowo działającą wentylację to jeden z absolutnie najważniejszych obowiązków każdego właściciela budynku. Optymalna i bezpieczna wymiana powietrza pełni niezwykle ważną rolę, ponieważ wpływa na komfort i bezpieczeństwo przebywających w danym budynku osób. Nieodpowiednia wentylacja niejednokrotnie prowadzi do występowania wielu negatywnych zjawisk na terenie mieszkań czy domów, co później prowadzi do wielu problemów. Jeśli chodzi o rodzaje wentylacji, jednym z najpopularniejszych jest wentylacja mechaniczna. Czym dokładnie się ona wyróżnia i w jaki sposób się ją montuje? Na te i wiele innych pytań szczegółowo odpowiadamy w poniższym artykule. 

Z poniższego artykułu dowiesz się między innymi:

  • dlaczego inwestycja w odpowiednią wentylację jest tak ważna,
  • czym wyróżnia się wentylacja mechaniczna,
  • jakie są wady i zalety wentylacji mechanicznej nawiewno-wywiewnej,
  • czym są czerpnie i wyrzutnie wentylacyjne.

Dlaczego prawidłowa wentylacja w budynku jest ważna?

Wiele osób zastanawia się nad zagadnieniem takim jak dom energooszczędny a pasywny - czym się różnią. W kontekście oszczędności energii ogromne znaczenie ma to, jaki system wentylacji jest zainstalowany w danym domu bądź mieszkaniu. 

Mimo iż w tym artykule omawiana będzie przez nas wentylacja nawiewno-wywiewna, to chcemy zwrócić uwagę, że bez względu na to, jaki rodzaj wentylacji jest stosowany w danym mieszkaniu czy domu, musi on posiadać odpowiednie cechy charakterystyczne. 

Ciekawostka: W pomieszczeniach, w których przebywają osoby niepalące, zaleca się, by ilość dostarczanego powietrza zewnętrznego wynosiła 30 m³ w ciągu godziny. Z kolei w przypadku pomieszczeń, w których przebywają palacze, ilość ta powinna wynosić 50 m³. 

Dobra wentylacja ma za zadanie gwarantować bezpieczną i efektywną wymianę powietrza. Polega to na tym, że zużyte powietrze odpływa przez kanały wentylacyjne bądź jest zużywane podczas spalania, a następnie dochodzi do napływu świeżego powietrza. Najważniejsza zasada każdej wentylacji mówi o tym, iż nawiew musi być takiej samej ilości jak wywiew. 

Dlaczego wentylacja w domu jest ważna? Liczba korzyści wynikających z inwestycji w wentylację jest ogromna. Mianowicie: 

  • wentylacja ogranicza liczbę zanieczyszczeń - usuwanie dwutlenku węgla, spalin i innych szkodliwych substancji oraz dostarczanie tlenu jest niezwykle ważne,
  • wentylacja przyczynia się do znaczącego ograniczenia wilgoci, m.in. wynikającej z gotowania, brania kąpieli czy nawet oddychania, 
  • mniejsze ryzyko rozwoju grzybów i pleśni, które są bardzo szkodliwe dla zdrowia.

Brak odpowiedniej wentylacji w domu lub mieszkaniu - konsekwencje

Z roku na rok coraz częściej mówi się o tym, jak ważne jest to, by w domach i mieszkaniach były implementowane sprawdzone i bezpieczne typy wentylacji. Mało kto jednak zastanawia się nad tym, do czego prowadzi brak właściwej wentylacji w domu. Okazuje się, że liczba negatywnych konsekwencji braku wentylacji jest bardzo duża.

Brak odpowiedniej wentylacji skutkuje przede wszystkim nadmiarem wilgoci w powietrzu. Ta wilgoć z kolei jest jedną z głównych przyczyn rozwijania się w domu czy mieszkaniu pleśni i grzybów. W przypadku, gdy w mieszkaniu pojawi się grzyb, jest to bardzo niebezpieczne nie tylko dla stanu zdrowia wszystkich domowników, ale także dla budynku. Ściany, które przez dłuższy czas są pokryte pleśnią, ulegać będą stopniowej degradacji, aż do całkowitego zniszczenia. Wilgoć jest też przyczyną przemarzania stropów i ścian, co również może być przyczyną ich uszkodzenia. Zbyt duża wilgoć w mieszkaniu bądź domu prowadzi także do powolnego zniszczenia wszelkiego rodzaju mebli drewnianych i podłóg. 

Wśród największych zagrożeń wynikających z nieodpowiedniej wentylacji wymienia się też  niedobór tlenu wewnątrz mieszkania. Taki stan skutkuje pogorszeniem samopoczucia domowników, ale nie tylko. Nieodpowiednia ilość tlenu wpływa też w ogromnym stopniu na mechanizm spalania w urządzeniach gazowych. W niektórych przypadkach mogą one na skutek spalania wytworzyć... czad, co jest niezwykle groźnym zjawiskiem. 

Brak wentylacji bądź nieodpowiednio zaprojektowana wentylacja wywołuje jeden poważny skutek, jakim jest zanieczyszczenie powietrza, którym oddychamy. W mieszkaniu ze złą wentylacją mamy do czynienia nie tylko z pleśnią i grzybami, ale też kurzem, dymem, pyłkami, sierścią i wszelkimi innymi zanieczyszczeniami, które mogą pojawić się w domu. To z kolei może być przyczyną występowania częstszych alergii oraz schorzeń układu oddechowego. 

Na czym polega wentylacja mechaniczna?

Wentylacja mechaniczna to określenie dla systemu wymiany powietrza, w którym wykorzystuje się specjalne wentylatory odpowiadające za stworzenie podciśnienia, które ma za zadanie generować przepływ powietrza. Ważnym atutem tego rodzaju wentylacji jest fakt, iż nie mają na nią wpływu warunki atmosferyczne. Podciśnienie generowane przez wentylator powoduje, że powietrze jest transportowane przez kanały wentylacyjne, których długość może być dowolna. Dodatkowo, mogą one przebiegać w dowolnie wybranym kierunku. 

Wentylacja mechaniczna może mieć kilka rodzajów. Mianowicie:

  • Wentylacja mechaniczna nawiewna. Wyróżnia się ona tym, iż system wprowadza powietrze do wnętrza oraz wyprowadza je w sposób naturalny. Usuwanie nadmiaru powietrza następuje za pośrednictwem otwierania drzwi czy okien.
  • Wentylacja mechaniczna wywiewna (zamiennie: wyciągowa). Polega ona na tym, iż wentylatory mają za zadanie wyłącznie usuwać powietrze z pomieszczeń. Z kolei napływ jest realizowany wyłącznie przez nawiewniki ścienne bądź okienne. 
  • Wentylacja mechaniczna nawiewno-wywiewna. Jest to zdecydowanie najlepszy i najbardziej kompleksowy rodzaj wentylacji mechanicznej. W tym systemie wykorzystuje się szereg urządzeń. Jednym z nich jest rekuperator, czyli wymiennik ciepła - przez niego przepływają dwa strumienie powietrza - jeden z nich to ciepłe powietrze, które usuwa się z domu, a drugi to strumień, który wpływa do urządzenia przez czerpnię (otwór) w ścianie zewnętrznej bądź na dachu. Zanim dojdzie do przedostania się świeżego powietrza do domu, jest ono nagrzewane ciepłem z powietrza usuwanego z domu. Jednocześnie oba strumienie się ze sobą nie mieszają, dlatego nie ma obaw, iż zanieczyszczenia oraz rozmaite zapachy wrócą do naszego domu bądź mieszkania. Podgrzane powietrze jest przesyłane do pomieszczeń czystych. Z kolei wyciąganie zużytego powietrza następuje z wykorzystaniem anemostatów, które ustawia się w łazience bądź kuchni. 

Wady i zalety wentylacji mechanicznej nawiewno-wywiewnej

Wentylacja mechaniczna nawiewno-wywiewna ma ogromną liczbę zalet. Wśród jej najważniejszych atutów wymienia się m.in. fakt, iż z racji tego, że odzyskuje się ciepło z pomieszczeń poprzez wykorzystanie rekuperatora, pozwala ona na znaczące ograniczenie kosztów związanych z opłacaniem energii cieplnej. Zazwyczaj rekuperacja może przyczynić się do ograniczenia kosztów w sezonie zimowym nawet o 50 procent. 

Wentylacja mechaniczna zapewnia też stały dopływ czystego, świeżego powietrza. W mieszkaniu nie ma zanieczyszczeń i wilgoci, dlatego też jednym z najważniejszych atutów jest poprawa mikroklimatu, który panuje w pomieszczeniach. Wilgotność jest utrzymywana na optymalnym, zdrowym dla użytkowników poziomie. 

Zaletą tego systemu jest też jego ogromna skuteczność. Warto wiedzieć, że inne rodzaje wentylacji, takie jak np. wentylacja grawitacyjna, w wielu przypadkach okazują się mało efektywne. Z kolei działanie rekuperacji można w pełni dostosować do własnych, indywidualnych potrzeb. Nie ma obaw, że poziom wilgoci będzie zbyt wysoki czy też że zaistnieje konieczność samodzielnego wietrzenia pomieszczeń poprzez otwieranie okien bądź drzwi. 

Każe rozwiązanie oprócz zalet ma jednak również wady. Jedną z nich jest fakt, iż stworzenie takiego systemu wentylacji wiąże się z koniecznością poniesienia dość dużych nakładów finansowych. Jednym z nieodłącznych elementów wentylacji mechanicznej nawiewno-wywiewnej są kanały wentylacyjne, nawiewniki oraz rekuperator. Wszystko to sprawia, iż koszt instalacji takiej wentylacji jest nieporównywalnie wyższy niż w przypadku budowy standardowego ciągu kominowego. 

Dodatkowym czynnikiem, który trzeba brać pod uwagę jest fakt, iż rekuperatory to urządzenia, które są zasilane energią elektryczną. Obecnie często mówi się o rosnących kosztach prądu, dlatego też eksploatacja takiego systemu wentylacji niesie za sobą wiele dodatkowych kosztów. 

Co to są czerpnie i wyrzutnie wentylacyjne?

W ramach systemu wentylacji nawiewno-wywiewnej często wspomina się o czerpniach i wyrzutniach wentylacyjnych. Wymienia się czerpnie i wyrzutnie terenowe, ścienne oraz dachowe. Za pośrednictwem czerpni doprowadzane jest powietrze do rekuperatora, zaś przez wyrzutnie następuje usuwanie powietrza na zewnątrz. 

Jaka powinna być odległość czerpni od wyrzutni? Jeśli chodzi o ich umiejscowienie na dachu budynku, zasady są następujące. Przede wszystkim trzeba umieszczać je poza strefami zagrożenia wybuchem - ważne jest to, by zachowywać odległość wynoszącą minimum 10 metrów (wyrzut poziomy) bądź 6 metrów (wyrzut pionowy). Dodatkowo, wyrzutnia powinna być postawiona co najmniej 1 metr nad czerpnią. 

Czytaj także