Gruntowanie ścian - dlaczego jest tak ważne przed malowaniem

Remontujemy dom i przeprowadzamy renowację ścian? Trzeba je odpowiednio przygotować do nałożenia farby. Najważniejszym elementem tego procesu jest gruntowanie.

Kiedy warto zastosować gruntowanie ścian?

Na początek zdefiniujmy, co to jest grunt? Otóż, mianem tym określa się szereg materiałów z grupy chemii budowlanej, zadaniem których jest stabilizowanie podłoża, zmniejszenie jego chłonności oraz zwiększenie przyczepności powierzchni. Nakładanie gruntu nazywamy gruntowaniem.

Zabieg ten przeprowadzić należy szczególnie w przypadku nowych, niemalowanych jeszcze ścian, na których położono nowe tynki gipsowe, nowe tynki mineralne, nowe gładzie gipsowe czy też niezaciągane płyty gipsowo-kartonowe. Gruntownie potrzebne jest także w przypadku ścian starych, już pomalowanych, ścian po zeskrobaniu starych powłok malarskich, ścian pokrytych plamami lub zaciekami (oczywiście należy je wcześniej usunąć), ścianie, na której wykonywane były miejscowe poprawki bądź uzupełniane ubytki.

Może się okazać, że gruntowania nie będą wymagały ściany wcześniej malowane farbami lateksowymi lub akrylowymi, o ile struktura struktura podłoża wygląda jednolicie. W takim wypadku zabieg ten bywa wręcz niewskazany, gdyż powierzchnia może się dodatkowo „zeszklić”, co utrudnia nałożenie pierwszej warstwy emulsji i zmniejszy jej siłę krycia.

Cel gruntowania - co osiągniemy dzięki temu procesowi?

Gruntowanie ścian przed malowaniem przynosi liczne korzyści. Zaliczają się do nich:

- zmniejszenie lub wyrównanie chłonności powierzchni;

- utwardzenie ścian i sufitów, czyli po prostu ich wzmocnienie;

- ujednolicenie faktury podłoża;

- poprawienie przyczepności farby powierzchniowej;

- związanie luźnych cząstek, jakie znajdują się w podłożu;

- oszczędność - zmniejszenie zużycia farby nawierzchniowej.

Czy każda ściana nadaje się do gruntowania - jak to sprawdzić?

A w jaki sposób sprawdzamy, czy powierzchnia nadaje się do gruntowania lub jest ono wymagane? W tym celu wystarczy przetrzeć ścianę suchą dłonią. Jeśli pozostaje ona czysta, zabieg gruntowania możemy pominąć. Jeżeli na dłoni pojawił się biały osad, stanowi to wyraźny sygnał, iż ściana nie jest wystarczająco związana, toteż zagruntowanie jest konieczne.

Innym testem przyczepności powierzchni jest nacinanie. Polega ono na tym, że nacinamy powłoki powierzchni ściany, tworząc krzyżujące się pionowe i poziome linie, odstępy między którymi nie powinny przekraczać 5 mm. Na powstałą w ten sposób kratkę przyczepiamy taśmę malarską, po czym zrywamy ją energicznym ruchem i sprawdzamy, czy przykleiły się do niej kawałki starych powłok. Jeśli tak, to przed rozpoczęciem gruntowania i dalszych prac należy zeskrobać wszystkie warstwy starej farby. Najlepiej sprawdzi się w tym celu metalowa szpatułka.

Pamiętajmy, że jeśli mamy wątpliwości, czy gruntować czy nie, zawsze lepiej zdecydować się na pierwsze rozwiązanie. Gruntowanie nie zaszkodzi, jego pominięcie może z kolei przynieść nam znaczne szkody.

Co się stanie, jeśli nie zastosujemy farby gruntującej przed malowaniem lub tapetowaniem ścian?

No właśnie, co nam grozi, jeśli zignorujemy konieczność gruntowania ścian? Przede wszystkim może to zwiększyć wydatki oraz nakłady pracy. Malowanie będzie znacznie utrudnione, powstać mogą przebarwienia kolorystyczne, „pasy” widoczne pod światło na pomalowanej powierzchni. Wytworzą się niejednorodne struktura i połysk. Spadnie poziom wytrzymałości malowania, zmniejszy się przyczepność farby, toteż może dojść do zrywania jej podczas odklejania taśmy malarskiej. Farba będzie też pękała i łuszczyła się. Od niezgruntowanej ściany odpadać też mogą tapety.

Jak aplikować farbę gruntującą na ścianie - jakie narzędzia wykorzystać?

Do zaaplikowania farby gruntującej potrzebny nam będzie pistolet natryskowy. Jeśli jednak nim nie dysponujemy, w zupełności wystarczyć powinien zwykły pędzel bądź wałek. Farbę należy starannie rozmieszać i, jeśli zaleca to producent, rozcieńczyć. Cały zabieg polega na nanoszeniu preparatu gruntującego (farby gruntującej) na ścianę. Jest to czynność bardzo prosta, zwłaszcza, że z gruntowaniem trudno "przesadzić". Z reguły wystarcza jedna warstwa; dwie stosuje się przy powierzchniach szczególnie chłonnych.

Oczywiście, przed gruntowaniem powierzchnia powinna zostać dokładnie oczyszczona z pyłu, mokrych plam, pleśni i innego rodzaju zabrudzeń.

Po wyschnięciu gruntu, co najczęściej trwa około czterech godzin, można rozpocząć właściwe malowanie.

Jakie są rodzaje farb gruntujących i które warto wybrać do swojego projektu?

Bardzo istotny jest wybór rodzaju farby gruntowej (gruntu), zależny oczywiście od powierzchni, przy której będziemy pracowali. Wyróżnić można:

1) Grunt uniwersalny - jeden z najpopularniejszych rodzajów farb gruntowych, a zarazem najtańszy; doskonały do przygotowania ścian do ponownego malowania lub położenia tapety.

2) Grunt szybkoschnący - ma podobne właściwości jak uniwersalny, lecz schnie znacznie szybciej; już po 15-30 min. można przejść do kolejnego etapu prac.

3) Grunt szczepny - wyróżnia się doskonałymi właściwościami adhezyjnymi, pozwala też wyrównać powierzchnie robocze. Stosowany jest jako pierwsza warstwa na powierzchnie betonowe, ściany i posadzki, ale nadaje się również do układania kafelków na ścianach wykonanych z pływ OSB oraz bezpośrednio na starej warstwie ceramiki.

4) Grunt wzmacniający - zawiera cząsteczki polimerowe, dodatkowo wzmacniające podłoże. Po wyschnięciu tworzy elastyczną warstwę, zwiększającą wiązanie powierzchni roboczej. Często wykorzystywany jest do przygotowania tynku przed malowaniem. Nie należy go jednak nakładać na uszkodzone, odpadające bądź łuszczące się powierzchnie.

5) Grunt głęboko penetrujący - zawiera cząsteczki, które głęboko wnikają w powierzchnię, na którą nakładany jest preparat, co pomaga na bardzo dokładne przygotowanie ścian czy posadzek poprzez ograniczenie ich chłonności oraz nasiąkliwości. Zazwyczaj stosowany jest jako pierwsza warstwa gruntu, na którą aplikuje się drugą farbę gruntującą, o odmiennych właściwościach technicznych.

6) Grunty specjalistyczne:

- odcinające - stosowane wszędzie tam, gdzie niezbędne jest maksymalnie ograniczone przenikanie wilgoci do podłoża; najczęściej jest to pierwsza warstwa bazowa do przygotowania zewnętrznej ściany przed tynkowaniem;

- hydroizolacyjne - stosowane zwłaszcza jako dodatkowe wzmocnienie powierzchni przed aplikacją powłoki hydroizolacyjnej; stabilizują podłoże i ograniczają jego chłonność;

- silikonowe - stosowane najczęściej do przygotowania ścian przed nałożeniem na nie silikonowych farb elewacyjnych.

Przed jakimi pracami warto zastosować gruntowanie - malowanie, tapetowanie, czy tylko?

Gruntować warto nie tylko ściany przed ich malowaniem czy tapetowaniem, zwłaszcza podczas prac remontowych albo w przypadku, kiedy wykańczamy lokal w stanie deweloperskim. Zabieg ten należy przeprowadzać również na innych powierzchniach.

Gruntować warto chociażby elementy metalowe. W ich przypadku istotne jest przede wszystkim zabezpieczenie ich przed korozją oraz związanie drobnych zanieczyszczeń. Przed przystąpieniem do pracy powierzchnię należy najpierw oczyścić z rdzy i kurzu, a następnie odtłuścić.

Cyklicznemu gruntowaniu powinno się również poddawać powierzchnie drewniane. Najważniejszym celem tego zabiegu jest zabezpieczenie drewna przed wilgocią i zmniejszenie jego higroskopijności. Przed gruntowaniem trzeba zabezpieczyć sęki, usunąć za pomocą szpachelki oraz opalarki żywicę, następnie zaś zeszlifować powierzchnię papierem ściernym i usunąć pył drzewny szmatką nasączoną ekstraktem benzyny.

Czy gruntowanie jest konieczne w przypadku ścian pokrytych farbą lub tapetą?

Jeżeli zamierzamy nanieść nową farbę na starą, gruntowanie nie jest konieczne, mimo iż nadal zalecane. Powłoka malarska musi jednak mocno trzymać się ściany, nie może odchodzić samoczynnie. To samo dotyczy gładzi oraz tynków wewnętrznych.

Z kolei, jeśli ściana pokryta była tapetą, najlepiej jest ją zedrzeć i przygotować powierzchnię do malowania bądź tapetowania - w tym celu gruntowanie jest jak najbardziej zalecane. Teoretycznie można położyć nową tapetę na starej, ale wiąże się to ze sporym ryzykiem.

Przeczytaj też inne artykuły: