Staż jest jedną z najbardziej niedocenianych form zatrudnienia pracownika. Tymczasem może nieść za sobą szereg korzyści – zarówno dla pracodawcy, jak i samego stażysty. Dlaczego warto zainteresować się taką możliwością i jak wyciągnąć najwięcej korzyści z zatrudnienia stażysty?
Z artykułu dowiesz się między innymi:
✔ czym jest staż z urzędu pracy,
✔ jak zorganizować staż we własnej firmie,
✔ jakie są obowiązki pracodawcy i stażysty.
Czym jest staż?
Zgodnie z przepisami ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy, staż jest nabywaniem przez bezrobotnego umiejętności praktycznych do wykonywania pracy przez wykonywanie zadań w miejscu pracy bez formalnego nawiązania stosunku pracy z pracodawcą. Na taki staż bezrobotnego może skierować właściwy starosta. Staż z urzędu pracy odbywa się na podstawie umowy (umowa o staż), zawartej przez tego właśnie starostę z pracodawcą. Podpisany kontrakt musi obejmować program stażu, który uwzględni nazwę zawodu lub specjalności, predyspozycje psychofizyczne i zdrowotne, poziom wykształcenia, a także dotychczasowe kwalifikacje bezrobotnego.
Konieczne jest również wskazanie opiekuna osoby, objętej stażem z urzędu pracy. Po zakończeniu realizacji programu pracodawca sporządza opinię o przebiegu stażu oraz wydaje stażyście stosowne zaświadczenie. Często wśród pracodawców i bezrobotnych (potencjalnych stażystów), panuje błędne przekonanie, że staż jest bezpłatną formą współpracy. Opinia ta nie pokrywa się z rzeczywistością. Bezrobotnemu przysługuje wynagrodzenie w formie stypendium – jest to zatem płatny staż. Jego wysokość wynosi 120 procent kwoty zasiłku dla bezrobotnych. Do wypłaty tej kwoty zobowiązany jest natomiast starosta.
Jak zorganizować staż? – wszystko o stażu
Szczegółowe informacje na temat organizacji stażu dla bezrobotnych znalazły z kolei swoje miejsce w rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Społecznej w sprawie szczegółowych warunków odbywania stażu przez bezrobotnych. W przepisach tych wskazano między innymi, co musi zrobić pracodawca, aby zorganizować u siebie staż i w tej formie zatrudnić bezrobotnego. Jak wygląda zatem właściwa procedura?
W pierwszej kolejności pracodawca składa do właściwego starosty podanie o staż, a właściwie wniosek o zawarcie umowy o zorganizowanie stażu. Pismo to powinno zawierać:
– dane organizatora, a zatem firmę lub imię i nazwisko,
– siedzibę i miejsce prowadzenia działalności oraz imię i nazwisko osoby upoważnionej do reprezentowania organizatora,
– liczbę pracowników w przeliczeniu na pełny wymiar czasu pracy,
– liczbę przewidywanych miejsc pracy, na których bezrobotni będą odbywać staż,
– imię i nazwisko oraz stanowisko opiekuna bezrobotnego,
– proponowany okres odbywania stażu, nie krótszy niż 3 miesiące,
– opis zadań, jakie będą wykonywane podczas stażu przez bezrobotnego,
– nazwę zawodu lub specjalności, zgodnie z klasyfikacją zawodów i specjalności dla potrzeb rynku pracy,
– nazwę komórki organizacyjnej i stanowiska pracy oraz zakres zadań zawodowych,
– wymagania, dotyczące predyspozycji psychofizycznych i zdrowotnych, poziomu wykształcenia oraz minimalnych kwalifikacji niezbędnych do podjęcia stażu przez bezrobotnego na danym stanowisku.
Starosta w ciągu miesiąca poinformuje pracodawcę o pozytywnym lub negatywnym rozpatrzeniu jego wniosku.
Jakie są obowiązki pracodawcy?
Pracodawca organizujący staż z urzędu pracy ma ściśle określone obowiązki. W szczególności powinien zapoznać bezrobotnego z programem stażu, a także jego obowiązkami i uprawnieniami. Poza tym jest zobowiązany do zapewnienia stażyście bezpiecznych i higienicznych warunków odbywania stażu (na zasadach przewidzianych dla pracowników), zapewnienia profilaktycznej ochrony zdrowia, przewidzianej dla pracowników.
Pracodawca również szkoli bezrobotnego, przydziela mu odzież i obuwie robocze oraz środki ochrony indywidualnej i środki higieny osobistej, a także zapewnia bezpłatne posiłki i napoje profilaktyczne, o ile wymaga tego charakter pracy. W związku z organizacją stażu pracodawca jest też zobowiązany do dostarczenia staroście listy obecności, podpisanej przez stażystę oraz sporządzenia opinii o stażyście. Ma na to pięć dni od zakończenia stażu. Co też istotne, pracodawca powinien zapewnić stażyście przysługujący mu urlop na stażu.
Jakie są obowiązki stażysty?
Z kolei stażysta jest zobowiązany do przestrzegania ustalonego przez organizatora rozkładu czasu pracy, sumiennego i starannego wykonywania zadań, objętych programem stażu, wykonywania poleceń organizatora i opiekuna (o ile nie są one sprzeczne z prawem). Odbywający staż muszą także przestrzegać przepisów i zasad, obowiązujących u organizatora – w szczególności regulaminu pracy, tajemnicy służbowej, zasad bezpieczeństwa i higieny pracy oraz przepisów przeciwpożarowych.
Jednym z ważnych obowiązków stażysty, których musi dopełnić po zakończeniu stażu, jest natomiast sporządzenie stosownego sprawozdania. Sprawozdanie z przebiegu stażu powinno zawierać informacje o wykonywanych zadaniach oraz uzyskanych kwalifikacjach i umiejętnościach zawodowych. Takie sprawozdanie z przebiegu stażu musi zostać podpisane przez opiekuna bezrobotnego, który jednocześnie potwierdza prawdziwość zawartych w nim informacji.
Jakie są korzyści zawarcia stażu z urzędu pracy?
Na zatrudnieniu w formie stażu mogą zyskać zarówno pracodawcy, jak i stażyści. Ci pierwsi zdobędą pracownika, któremu nie muszą bezpośrednio płacić wynagrodzenia. Zatrudnienie bezrobotnego w formie stażu będzie ich bowiem kosztowało tylko tyle, ile wydadzą na materiały biurowe albo środki ochrony indywidualnej. Sama "pensja" zostanie natomiast wypłacona z kasy właściwego starosty. Poza tym pracodawcy mogą w ten sposób znaleźć pracownika, którego sami wyszkolą, "dostosują" do własnych potrzeb i który potem stanie się pełnoprawnym, etatowym pracownikiem. Oczywiście wszystko w atrakcyjnej, niemal bezkosztowej formie.
Z kolei stażyści mają szansę na zdobycie nowego doświadczenia, poznanie innego zawodu, zyskanie nowych kwalifikacji i umiejętności. Ponadto, jeżeli pracodawca pozytywnie oceni ich pracę, mają dużą szansę na stałe zatrudnienie po zakończeniu stażu. Częstym pytaniem, zadawanym przez bezrobotnych jest to, czy staż wlicza się do lat pracy. Jest to kolejny atut tej formy zatrudnienia ponieważ staż z urzędu pracy liczy się tak, jak normalny etat.
Jak wygląda zakończenie stażu?
W momencie upływu czasu, na jaki został zawarty staż, pracodawca i stażysta dostarczają staroście niezbędne dokumenty – sprawozdanie ze stażu, listę obecności oraz opinię na temat stażysty. W niektórych sytuacjach może dojść również do zakończenia stażu, przed upływem umówionego terminu. Kiedy nastąpi przerwanie stażu? Czy można zrezygnować ze stażu?
Zgodnie z przepisami starosta może, na wniosek bezrobotnego lub z urzędu, rozwiązać zawartą z pracodawcą umowę o odbycie stażu. Stanie się tak wtedy, gdy program stażu nie będzie realizowany albo warunki jego odbywania nie zostaną dotrzymane. Starosta powinien jednak uprzednio wysłuchać wyjaśnień pracodawcy na temat zaistniałej sytuacji. Przerwanie stażu nastąpi również wtedy, gdy stażysta dopuścił się nieusprawiedliwionej nieobecności podczas więcej niż jednego dnia stażu albo gdy naruszył podstawowe obowiązki, określone w regulaminie pracy. Staż z urzędu pracy zostanie także przerwany, gdy doszło do usprawiedliwionej nieobecności stażysty, ale uniemożliwiającej zrealizowanie programu stażu.
Staż jako szansa na rozwój kariery zawodowej
Staż to szansa dla obydwu stron. Pracownik ma okazję do poznania nowego zawodu i zdobycia cennego doświadczenia. Pracodawca z kolei zyskuje dodatkowe zasoby do spożytkowania w firmie oraz może wyszkolić przyszłego pełnoetatowego pracownika korzystając z dofinansowania jego wynagrodzenia.
Z tego powodu wszyscy zaangażowani powinni postarać się aby „wyciągnąć” ze stażu jak najwięcej. Niezależnie od tego, czy realizowany jest tylko wakacyjny staż, czy też program przewidziany jest na pełne pół roku, warto przyłożyć się do jego realizacji. Dzięki temu staż z urzędu pracy będzie wartościowym przedsięwzięciem.
