Poszukiwanie inwestora - o czym warto wiedzieć?

Sektor startupów w Polsce rozwija się prężnie. I to mimo ciągle pojawiających się trudności z pozyskaniem finansowania zewnętrznego, a zwłaszcza mimo wciąż trwającej pandemii COVID-19, która diametralnie zmieniła życie gospodarcze na całym świecie. Mimo tego, jak podaje raport “Polskie Startupy 2020. COVID Edition”1, aż 63% startupów nie zamierza zwalniać pracowników, a prawie ⅓ z nich generuje obecnie przychody większe niż w roku 2019.

Z artykułu dowiesz się między innymi:
✔ jakie są możliwe źródła finansowania startupów i jakie płyną z tego korzyści;
✔ kiedy i gdzie poszukiwać inwestora lub wspólnika;
✔ jak przekonać inwestora do prezentowanego pomysłu.

Jakie są możliwe źródła finansowania startupów i młodych firm w Polsce?

Poprzednia wersja wspomnianego na wstępie raportu (pochodząca z 2019 roku) pokazuje, że 73% startupów finansowanych jest ze środków własnych założycieli2. Potwierdza to również badanie “Polscy przedsiębiorcy o usługach bankowych” Związku Banków Polskich Warszawskiego Instytutu Bankowości, z którego wynika, że 81% małych i 89% średnich firm dotychczasową działalność finansuje ze środków własnych. Znaczna część firm nie korzysta z finansowania zewnętrznego3.

Jest to jednak możliwe, a wśród najpopularniejszych źródeł zewnętrznego finansowania firmy wymienić można następujące rodzaje podmiotów:
• banki i inne instytucje finansowe;
• programy rządowe, dotacje, granty, bezzwrotne pożyczki na podjęcie działalności;
• aniołowie biznesu;
• online crowdfunding;
• akcelerator biznesu;
• fundusze Venture Capital;
• duże firmy, koncerny, konglomeraty, korporacje.

Kim są aniołowie biznesu?

To prywatni inwestorzy, inwestujący własny kapitał w przedsięwzięcia innowacyjne, które znajdują się na początkowych etapach powstawania i funkcjonowania. Środki finansowe otrzymane od nich nie są formą pożyczki. Kapitał wprowadzany jest do przedsiębiorstwa poprzez wykupienie w nim udziałów.

Czym jest Venture Capital?

To średnio- oraz długoterminowe inwestycje w prywatne firmy, które znajdują się we wczesnych fazach rozwoju. Są one realizowane przez wyspecjalizowane fundusze VC.

Najpopularniejsze okazują się programy pomocowe Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości oraz Narodowego Centrum Badań i Rozwoju. Korzysta z nich aż 40% podmiotów. Nieco mniejszą popularnością cieszą się krajowe i zagraniczne fundusze VC.

Od aniołów biznesu różni się tym, że inwestują oni własne fundusze, natomiast venture capital środki na finansowanie nowych projektów czerpie z funduszu utworzonego przez inwestorów.

Czym jest crowdfunding?

Crowdfunding, czyli inaczej finansowanie społecznościowe, to forma finansowania różnych projektów przez społeczność zorganizowaną wokół nich. Przedsięwzięcie jest dotowane przez dużą liczbę drobnych, jednorazowych wpłat od osób nim zainteresowanych.

Czym są akceleratory biznesu?

To programy mające wspierać przedsięwzięcia biznesowe w podobny sposób, w jaki robią to inkubatory przedsiębiorczości. Osoby otwierające własną firmę mogą liczyć na pomoc na wielu płaszczyznach, zarówno podczas zakładania firmy, jak i jej prowadzenia.

Jakie szanse i zagrożenia wynikają ze współpracy z inwestorem?

Wśród niektórych “świeżo upieczonych” przedsiębiorców panuje przekonanie, że pozyskanie inwestora musi wiązać się z mniejszą autonomią w kierowaniu firmą. Takie przekonanie wynika często z braku pewności siebie i strachu przed nieznanym.

Zależy to jednak od wybranej metody współpracy. Dalszy rozwój przedsięwzięcia może wciąż zależeć od samych założycieli.

Korzyści wynikających z takiego rozwiązania jest jednak znacznie więcej. Są to między innymi:
• szybszy dostęp do środków finansowych niż w przypadku zwykłego kredytu bankowego, ze względu na brak formalizacji, a nawet współuczestnictwo funduszy przy przygotowaniu dokumentacji;
• możliwość uzyskania “know-how”, wnoszonego przez fundusz do spółki;
• ułatwienia w uzyskaniu kredytu ze względu na wzrost wiarygodności firmy wspieranej przez fundusz.

Kto ma największe szanse na otrzymanie finansowania?

Według Mattermark z roku na rok rośnie zainteresowanie inwestorów projektami związanymi z bitcoinami. Nieco mniejszą popularnością cieszą się startupy realizujące przedsięwzięcia dotyczące dzielenia się zdjęciami oraz magazyny umożliwiające przechowywanie różnego rodzaju przedmiotów. Rokrocznie maleje natomiast zainteresowanie inwestorów portalami randkowymi oraz serwisami z ogłoszeniami.

Zadbaj o stałą widoczność startupu

Aby zostać dostrzeżonym przez potencjalnego inwestora, koniecznie musisz być obecnym w internecie (poprzez utworzenie własnej strony internetowej) oraz mediach społecznościowych, a także udział w konkursach startupowych, konferencjach czy programach edukacyjnych.

Zwiększasz przez to szansę na nawiązanie kontaktu ze strony inwestora oraz owocne rozmowy zakończone rozpoczęciem współpracy. Dzieje się tak, gdyż inwestor zauważając Twoją firmę w sieci musiał zainteresować się jej profilem i działalnością.

Stale rozbudowuj sieć kontaktów

Znajomość różnych osób oraz wzajemna pomocna jest kluczowa przy tworzeniu startupu od zera. Do zbudowania sieci kontaktów warto wykorzystać serwisy branżowe oraz media społecznościowe, takie jak LinkedIn. Korzystają z niego, oprócz rekruterów stale poszukujących pracowników, również firmy zainteresowane nawiązaniem współpracy z innowacyjnymi przedsiębiorstwami. Bierz udział w konferencjach branżowych – w przerwach pomiędzy panelami nawiąż kontakt z innymi prelegentami oraz uczestnikami. W ten sposób możesz trafić na osobę, z którą być może nawiążesz współpracę.

Kiedy szukać inwestora?

Pozyskując inwestora otrzymujesz nie tylko środki finansowe, ale również wiedzę biznesową. Nie są oni jednak sponsorami, a w zamian za wsparcie finansowe często oczekują większościowych udziałów (gwarantujących pełną decyzyjność
zwrotu z inwestycji oraz realizacji konkretnych wizji czy pomysłów (które mogą ograniczać autonomię przedsiębiorcy).

Inwestor będzie Ci potrzebny, jeśli:
• pracujesz nad dużym projektem, który nie mógłby sobie poradzić bez wsparcia ze strony inwestora;
• działasz w branży technologicznej lub naukowej;
• grozi Ci duża konkurencja;
• masz gotowy biznesplan i kompletny pomysł na biznes;
• przeprowadziłeś testy i masz MVP;
• projekt ma dużą barierę wejścia;
• nie masz własnych środków na start.

Szukaj alternatywnych metod finansowania dla startupu od samego początku. Pamiętaj, że brak inwestora nie oznacza, że projekt musi stać w miejscu. Nie każdy potencjalny inwestor od razu pokocha przedstawiony mu pomysł. Badania przeprowadzone przez DocSend wykazały, że przedstawiciele startupu, zanim otrzymają pomoc finansową, muszą skontaktować się średnio z 58 inwestorami.

Należy przy tym wszystkim pamiętać, że to założyciel startupu wybiera inwestorów, z którymi chce porozmawiać, a następnie współpracować.

Jak przygotować się na poszukiwanie inwestora?

Nawet najlepszy projekt nie spotka się z pozytywnym odbiorem i zainteresowaniem, jeśli nie zostanie odpowiednio zaprezentowany i zareklamowany. Warto zatem dobrze przygotować się jeszcze przed samym poszukiwaniem.

Koniecznie zbuduj kompletny model biznesowy. Przed jego przygotowaniem wykonaj analizę sytuacji wyjściowej, wykorzystując na przykład bardzo popularną analizę SWOT. Wstępnie oszacuj ryzyko i przygotuj model finansowy, który obejmuje prognozę wpływów finansowych, sprzedaży oraz plan wydatków inwestycyjnych. Opracuj na ich podstawie prezentację sprzedażową, która zachęci do dokapitalizowania startupu.

Pamiętaj, że spotkanie z inwestorem jest jak spotkanie z potencjalnym klientem. Chodzi o pokazanie potencjału przedsięwzięcia i zachęcenie inwestora do zakupu.

W prezentacji powinny znaleźć się przede wszystkim konkrety. Powinna być nie dłuższa niż 20 slajdów. Inwestor spędza średnio 4 minut nad prezentacją. Najdłużej przygląda się slajdom dotyczącym finansów. To powinien być główny element prezentacji: finanse, wielkość rynku oraz problem, który startup ma rozwiązać.

Zamiast opowiadać o tym, jaki byłby produkt, gdyby powstał, najlepiej od razu zaprezentować jego prototyp. Ułatwi to inwestorowi ocenę potencjalnego zainteresowania ze strony rynku oraz kompetencji zespołu.

Jeśli nie możesz tego zrobić, pokaż, że do tej pory na przykład:
• przeprowadziłeś testy, dzięki którym udoskonaliłeś produkt;
• pozyskałeś potencjalnych partnerów;
• zebrałeś zespół wysoko wykwalifikowanych współpracowników;
• zainteresowałeś produktem media;
• zbudowałeś dużą bazę potencjalnych klientów czekających na premierę produktu;
• udało Ci się zebrać pewne fundusze.

Gdzie znaleźć inwestora?

Obecnie istnieje bardzo dużo możliwości odnalezienia właściwego inwestora:
• fundusze inwestycyjne, na przykład IdeaLab Ventures, LMS Invest;
• sieci aniołów biznesu, na przykład Lewiatan Business Angels, Studencka Sieć Aniołów Biznesu;
• serwisy internetowe łączące startupy oraz inwestorów, na przykład interne.st, mamstartup.pl;
• serwisy crowdfundingowe, na przykład wspieram.to;
• granty i konkursy;
• media społecznościowe, na przykład grupy tematyczne na Facebooku czy LinkedIn;
• blogi (w tym blogi firmowe;
• serwisy branżowe dla specjalistów i biznesmenów;
• konferencje branżowe, meetupy i techcampy, na przykład Startup Weekend, Aula Polska.

Dobrym rozwiązaniem jest również rozmowa z influencerem z danej branży. Mają oni często dużą sieć kontaktów, pojawiają się na spotkaniach branżowych i zapewne mogliby polecić kogoś zainteresowanego projektem.

Jeśli przedstawiasz niszę rynkową, w której będziesz działał – pokaż, że gwarantuje ona realną i stosunkowo wysoką sprzedaż. Niektóre, zbyt małe nisze, okazują się nieopłacalne dla inwestorów.

Jak przekonać inwestora do pomysłu?

Bez względu na to, czy rozmowa z inwestorem odbędzie się “twarzą w twarz” czy też online, należy bezapelacyjnie pamiętać o pewnych kluczowych elementach.

Sposób myślenia założyciela firmy różni się od tego, na co uwagę zwraca inwestor. Dla niego liczą się przede wszystkim potencjalne efekty ze współpracy, a więc przewidywane stopy zwrotu i ryzyka inwestycji.

Osoby starające się o dofinansowanie przedsięwzięcia powinny zatem przyjąć optykę inwestora. Na przykład w przypadku rozmowy z reprezentantem sieci sklepów stacjonarnych należy zwrócić uwagę, że na przykład po wprowadzeniu proponowanego rozwiązania znacznie zmniejszą się kolejki do kas.

Podsumowanie

Przede wszystkim nie wolno się zniechęcać i załamywać po kilku lub kilkunastu zakończonych porażką spotkaniach z inwestorem. Każda rozmowa, nawet ta nieudana, może okazać się cenną lekcją, pozwalającą na zrozumienie popełnianego błędu i zrozumienie, co trzeba poprawić.

Źródło grafiki: https://unsplash.com/photos/44QtHj3fZDY

Bibliografia:
1 https://uploads.strikinglycdn.com
2 https://www.parp.gov.pl
3 https://zbp.pl

Czytaj także