Urlop wypoczynkowy to dla każdej osoby pracującej na umowę o pracę sposób na odpoczynek. Nie zawsze możliwe jest skorzystanie w ciągu roku z wszystkich dostępnych dni wolnych. Do kiedy należy wykorzystać zaległy urlop? Sprawdźmy!
W artykule znajdziesz informacje o:
- przepisach dotyczących urlopu w Kodeksie pracy,
- do kiedy możliwe jest wykorzystanie urlopu zaległego,
- czy zaległy urlop przepada,
- czy pracodawca może wysłać Cię na zaległy urlop,
- wykorzystanie zaległego urlopu a urlop macierzyński i rodzicielski,
- do kiedy trzeba wykorzystać zaległy urlop – 2024 rok.
Wykorzystanie zaległego urlopu – do kiedy? Przegląd przepisów
Wszystkie kwestie związane z urlopami zapisane są w Kodeksie pracy. Każdy pracownik, zgodnie z art. 14, ma prawo do wypoczynku, który zapewniają przepisy o dniach wolnych, urlopach wypoczynkowych oraz dniach wolnych od pracy. Za coroczny, nieprzerwany urlop, przysługuje wynagrodzenie w takim samym wymiarze, jak przy wykonywanej pracy.
W roku kalendarzowym, w którym pracownik uzyskał prawo do urlopu wypoczynkowego, pracodawca jest zobowiązany go udzielić. Zgodnie z artykułem 162 Kodeksu pracy może on być podzielony na części, jednak co najmniej jedna z nich powinna trwać minimum 14 dni kalendarzowych.
Urlopy powinny być udzielane zgodnie z planem ustalonym przez pracodawcę. Podczas jego ustalania brane są pod uwagę wnioski pracowników, a także gwarancja niezaburzenia normalnego trybu pracy. Co więcej, zgodnie z art. 164 Kodeksu pracy, można przesunąć termin urlopu w przypadku szczególnych potrzeb pracodawcy, jeśli brak obecności spowodowałby trudności w realizowaniu toku pracy.
W k.p. ustalono też, do kiedy należy wykorzystać zaległy urlop. Zgodnie z art. 168, pracodawca ma obowiązek umożliwić pracownikowi skorzystanie z niewykorzystanego urlopu najpóźniej do 30 września kolejnego roku kalendarzowego.
Wykorzystanie zaległego urlopu – terminy i ograniczenia
Każdy pracownik, w zależności od swojego stażu pracy, ma do wykorzystania 20 lub 26 dni urlopowych. Nie można z tego prawa zrezygnować. Licząc zaległy urlop, bierze się pod uwagę wymiar dni urlopowych w danym roku, w którym możesz z nich skorzystać. Jeśli np. masz prawo do 20 dni urlopu, a wykorzystałeś 18, na kolejny rok przechodzą 2. Dzieje się tak nawet wtedy, gdy 1 stycznia danego roku zyskałeś prawo do 26 dni wypoczynku.
Warto wiedzieć, że urlop na żądanie nie wlicza się do zaległych dni. Pula do wykorzystania odnawia się co roku. Jeśli zatem nie wykorzystasz wszystkich do 31 grudnia, nie przejdą one na kolejne 12 miesięcy. Od 1 stycznia dni na żądanie znowu będziesz mógł wykorzystać maksymalnie 4.
Czy zaległy urlop przepada?
Wykorzystanie zaległego urlopu jest możliwe do 30 września następnego roku kalendarzowego. Nie można go przenieść na kolejne lata. Warto jednak wiedzieć, że jeśli nie uda Ci się wykorzystać zaległego urlopu w powyższym terminie, możesz domagać się w ciągu 3 kolejnych lat udzielenia wolnego. Po tym czasie Twoje prawa pracownicze się przedawnią.
Czy można zrezygnować z urlopu wypoczynkowego na rzecz ekwiwalentu pieniężnego?
Za niewykorzystany urlop wypoczynkowy może przysługiwać ekwiwalent pieniężny, jednak tylko w określonych przez przepisy prawa sytuacjach. Zgodnie z polskim prawem, pracownik nie może zrzec się prawa do urlopu. Nie można też przekazać go koledze z pracy.
Istnieje możliwość uzyskania ekwiwalentu za niewykorzystany urlop, jednak dzieje się tak tylko w momencie rozwiązania umowy o pracę lub jej wygaśnięcia. W takim wypadku pracownik otrzymuje określoną kwotę za dni urlopowe, z których nie skorzystał.
Wykorzystanie zaległego urlopu – czy pracodawca może zdecydować za Ciebie?
Osoba zatrudniona wybiera kiedy chce wykorzystać dni wolne i w jakim zakresie. Na jej wniosek udziela się urlopu. Pracodawca może go odrzucić lub zaakceptować. Niekiedy jednak może pojawić się sytuacja, gdy właściciel firmy może wysłać pracownika na wakacje wbrew jego woli. Dzieje się tak, gdy:
- pracownik nie wyczerpał wszystkich dni urlopowych w wyznaczonym czasie i chce wziąć wolne w kolejnym roku – pracodawca w takim wypadku może wysłać go na zaległy urlop,
- pracownik wypowiada umowę o pracę – w trakcie okresu wypowiedzenia pracodawca może go wysłać na urlop nawet wtedy, gdy zatrudniony tego nie chce.
Niewykorzystanie zaległego urlopu – czy pracodawca ponosi konsekwencje?
Na pracodawcy spoczywa obowiązek przestrzegania terminów udzielania urlopów. Musi też kontrolować, czy są one wykorzystywane. Nie udzielając płatnego urlopu w określonym terminie, może zapłacić karę, która wynosi nawet do 30 tysięcy złotych. Jest to wykroczenie przeciwko prawom pracowniczym, dlatego też taki pracodawca podlega karze grzywny.
Zaległy urlop a powrót do pracy po zwolnieniu lub macierzyńskim
Jeśli wykorzystałeś urlop macierzyński lub rodzicielski, nie tracisz prawa do wypoczynku. Wybierając się na urlop macierzyński w połowie danego roku i kończąc go w kolejnym, przysługują Ci zaległe dni wypoczynkowe z pierwszego okresu.
Jeśli masz zaplanowany zaległy urlop, jednak przed jego rozpoczęciem wręczysz zwolnienie lekarskie, będzie on musiał zostać przesunięty o tyle dni, podczas których przebywasz na zwolnieniu. Gdy zwolnienie zostało przyznane podczas wypoczynku, musi on zostać przerwany. Pracownik będzie zobligowany do ponownego wypełnienia wniosku o urlop, gdy będzie mógł go dokończyć.
Zaległy urlop wypoczynkowy – do kiedy trzeba wykorzystać w 2024 roku?
Jak już wiesz, pracownik może skorzystać z zaległego urlopu do końca września. Oznacza to, że jeśli nie wykorzystałeś w pełni dni wolnych w 2023, masz na to czas do 30 września 2024. Nie oznacza to, że Twój urlop musi skończyć się właśnie tego dnia. Możesz wziąć wolne od 30 września i cieszyć się wakacjami na początku października.
Każdy pracownik ma prawo wykorzystać zaległe dni wolne do określonego w przepisach terminu. Pamiętaj, aby o to zadbać – to w końcu Twój czas na odpoczynek od wykonywania obowiązków, który Ci się należy. Jeśli chcesz wiedzieć więcej na temat niewykorzystanego urlopu, zajrzyj tutaj: https://aleo.com/pl/blog/ekwiwalent-za-urlop/.
Sprawdź też artykuły na ING księgowość:
1) Zwolnienie z kasy fiskalnej – dla kogo w 2024?
2) Weksel in blanco – co to jest, czy jest bezpieczny?
3) Nieuczciwa konkurencja – co to jest, na czym polega?
