Czym różni się podatek naliczony od należnego?

Terminologia prawna, podatkowa czy finansowa często są solą w oku wielu osób. Dlatego też zajmiemy się dziś pojęciem podatku naliczonego i należnego oraz sprawdzimy czym się różnią. Zapraszamy na naszego bloga!

Z artykułu dowiesz się między innymi:

✔ czym jest podatek naliczony;
✔ czym jest podatek należny;
✔ jak rozliczyć podatek należny i naliczony.

Czym jest podatek naliczony?

Podatek naliczony (VAT naliczony) to podatek płacony przez przedsiębiorców przy nabywaniu towarów lub usług z tytułu prowadzenia działalności gospodarczej.

Zgodnie z art. 86 ustawy o podatku od towarów i usług, podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Kwotę podatku naliczonego stanowi:

suma kwot podatku wynikających z faktur otrzymanych przez podatnika z tytułu nabycia towarów i usług -także jak towar jest opłacony (całościowo lub częściowo) przed nabyciem lub przed wykonaniem usługi.
kwota podatku wynikająca z dokumentu celnego lub deklaracji importowej – w przypadku importu towarów
zryczałtowany zwrot podatku z tytułu nabycia produktów rolnych związanych z dostawą opodatkowaną
kwota podatku należnego z tytułu wewnątrzwspólnotowego nabycia towaru.

Czym jest podatek należny?

Podatek należny, czyli VAT, to wartość, którą podatnik zobowiązany jest przekazać do urzędu skarbowego. Wynika on ze sprzedaży towarów i usług. Wysokość podatku należnego zależna jest od stawki, a oblicza się ją poprzez pomnożenie ceny netto poprzez stawkę VAT. Wykazuje się go w deklaracji VAT-7 za okres rozliczeniowy (miesięczny lub kwartalny).

Podatek należny płaci się do urzędu skarbowego po pomniejszeniu go o podatek naliczony.

Obowiązek podatkowy powstaje z chwilą dostarczenia sprzedanego towaru lub wykonania usługi. Jeśli nastąpiło opłacenie zaliczki obejmującej część lub całe zamówienie, przed dostarczeniem towaru/wykonaniem usługi, obowiązek podatkowy powstaje w dniu otrzymania tych środków.

Podatek naliczony i należny – rozliczanie

Odliczenie podatku naliczonego od należnego przysługuje tylko czynnym podatnikom VAT. Koszty związane z prowadzeniem działalności gospodarczej to jedyne, które możemy odliczyć.

Podatnik może odliczyć VAT naliczony od należnego w terminie za okres, w którym powstał obowiązek podatkowy. Jeśli nie dokona odliczenia, może to zrobić w jednym z kolejnych trzech okresów rozliczeniowych – dla rozliczeń miesięcznych, lub w dwóch kolejnych – dla rozliczeń kwartalnych.

Jeśli jednak dojdzie do tego, że przedsiębiorca nie odliczy VAT-u w wyżej wymienionych terminach, to ma prawo do odliczenia VAT do 5 lat wstecz – poprzez złożenie korekty do deklaracji za odpowiednie okres.

Przedsiębiorca kupił towar w marcu, wtedy także otrzymał fakturę. Nie odliczył VAT-u ani w marcu, ani w kolejnych 3 okresach rozliczeniowych. W grudniu złożył korektę deklaracji z marzec, w której odliczył VAT za zakupiony towar.

Co zrobić, gdy podatek naliczony jest wyższy niż należny?

Podatek VAT do urzędu skarbowego podatnik płaci w przypadku gdy w danym okresie rozliczeniowym wynika nadwyżka VAT należnego nad naliczonym.

Gdy ma miejsce sytuacja odwrotna, czyli wysokość podatku naliczonego jest wyższa niż należnego mamy do czynienia z nadwyżką VAT.

W takiej sytuacji podatnik może:

wystąpić o zwrot różnicy podatku na rachunek bankowy- termin podstawowy zwrotu to 60 dni.
wystąpić o zwrot różnicy podatku na rachunek VAT używany przy podzielonej płatności VAT (mechanizm podzielonej płatności)
przenieść nadwyżkę na następny okres rozliczeniowy.

Podatek należny a naliczony – różnice

Obydwa podatki omawiane w niniejszym artykule są ściśle ze sobą związane. Wiemy już czym są, jak je obliczyć i rozliczyć. W tabeli poniżej podsumowaliśmy różnice między nimi.

Podatek należny	Podatek naliczony
dokumentuje się go fakturami VAT wystawionymi przez przedsiębiorcę	dokumentuje się go przez faktury towarów lub usług nabytych przez przedsiębiorcę
należy go odprowadzić do urzędu skarbowego	pomniejsza kwotę odprowadzenia do urzędu skarbowego
pobierany jest wraz z ceną netto za sprzedaż towarów i usług	opłacany jest za zakup towarów i usług