Każdy pracownik, który zatrudniony jest na podstawie umowy o pracę, ma prawo do urlopu wypoczynkowego. To czas, w którym pracownik ma wolne, ale otrzymuje stuprocentowe wynagrodzenie. Nie dla wszystkich jednak długość urlopu jest jednakowa. Co musisz wiedzieć?
Z artykułu dowiesz się między innymi:
- jakie przepisy regulują kwestię długości urlopu wypoczynkowego,
- po ilu latach pracy jest 26 dni urlopu, a kto ma do wykorzystania 20 dni,
- od czego właściwie zależy wymiar urlopu wypoczynkowego i czy są od tych zasad wyjątki.
Prawo do 26 dni urlopu – obowiązujące normy i przepisy
Dokumentem, który ujmuje w swojej treści wszelkie kwestie związane z zatrudnieniem, jest kodeks pracy. To on określa prawa i obowiązki zarówno pracowników, jak i pracodawców. Możemy znaleźć w nim wszystkie interesujące nas informacje na temat zawierania i rozwiązywania umów, wynagrodzenia za pracę, a także czasu przysługującego pracownikowi odpoczynku oraz innych istotnych kwestii prawa pracy.
Kwestię prawną urlopów wypoczynkowych odnaleźć możemy w rozdziale I działu VII kodeksu pracy. O interesujących nas zapisach mówią artykuły 152-173. Poruszają one na przykład kwestię długości przysługującego urlopu, po ilu latach przysługuje 26 dni urlopu, tego, co wlicza się do stażu pracy, czy postępowania wobec pracownika, który zatrudniony jest w niepełnym wymiarze pracy.
W dalszej części tego artykułu postaramy się przybliżyć najważniejsze informacje zawarte w kodeksie pracy, związane z urlopem wypoczynkowym.
Po ilu latach 26 dni urlopu wypoczynkowego? Co na to wpływa?
Według litery prawa urlop wypoczynkowy przysługuje co roku każdemu pracownikowi. Ten z kolei nie może zrzec się prawa do niego. Jak już wcześniej wspomnieliśmy, długość urlopu nie jest dla wszystkich taka sama i zależy od długości stażu pracy. Jedni mogą wykorzystać 20, a inni 26 dni urlopu. Po ilu latach można uzyskać dłuższy wymiar wolnego? Komu przysługuje krótszy czas odpoczynku od pracy?
- Wymiar urlopu wypoczynkowego 26 dni przysługuje pracownikom, których staż pracy wynosi co najmniej 10 lat,
- Wymiar urlopu wypoczynkowego 20 dni przeznaczona jest dla pracowników, których staż pracy wynosi mniej niż 10 lat.
Zasada ta wydaje się bardzo prosta i niesprawiająca problemów. Istnieje jednak kilka kwestii, które mogą wpłynąć na wyliczenia stażu pracy, bo wbrew pozorom, nie wlicza się do niego jedynie faktyczny czas, gdy pozostawaliśmy w stosunku pracy. Długość urlopu wygląda również inaczej w przypadku pracownika zatrudnionego w niepełnym wymiarze.
Wymiar stażu pracy a okres nauki
Kodeks pracy daje możliwość wliczenia do stażu pracy okresu, który poświęciliśmy na naukę. Dzięki temu nawet młody pracownik może uzyskać możliwość wykorzystania większej liczby dni na odpoczynek i regenerację. Liczbę lat, o które można powiększyć staż pracy, określa poziom szkoły:
- dla absolwentów zasadniczych szkół zawodowych – dodatkowe 3 lata,
- dla absolwentów średniej szkoły zawodowej – dodatkowe 5 lat,
- dla absolwentów średniej szkoły ogólnokształcącej – dodatkowe 4 lata,
- dla absolwentów szkoły policealnej – dodatkowe 6 lat,
- z tytułu ukończenia studiów (bez względu na uzyskany stopień szkoły wyższej – licencjata czy magistra) – dodatkowe 8 lat.
Warto również wspomnieć o tym, że czas nauki w poszczególnych szkołach nie sumuje się. Jeśli na przykład pracownik ukończył średnią szkołę ogólnokształcącą, a po niej udał się na studia, do stażu pracy wlicza mu się tylko 8 lat.
Długość urlopu wypoczynkowego a praca na niepełen etat
W przypadku pracowników, którzy nie są zatrudnieni na cały wymiar etatu, również obowiązują zasady ogólne. Przy wyliczaniu urlopu takiemu pracownikowi także bierze się pod uwagę staż pracy wraz z okresem przeznaczonym na kształcenie. Rzeczywisty czas trwania urlopu wylicza się proporcjonalnie do wymiaru czasu pracy, na który został zatrudniony.
Na przykład, jeśli pracownik ma ponad 10-letni staż pracy, a zatrudniony jest na ½ etatu, długość jego urlopu obliczysz, mnożąc 26 dni, które mu przysługują, przez wymiar etatu, co daje 13 dni urlopowych.
26 dni urlopu – po ilu latach stażu pracy bez studiów?
Jeśli zadajesz sobie pytanie, po ilu latach pracy 26 dni urlopu będzie Ci przysługiwało, jeśli nie ukończyłeś studiów wyższych, spieszymy z odpowiedzią. Dużo zależeć będzie od tego, jaką szkołę masz ukończoną – na podstawie czasu przeznaczonego na naukę możesz dodać do swojego stażu od 3 do 6 lat. Istotny będzie także fakt, przez ile lat pozostawałeś w stosunku pracy.
Co ważne, czas trwania nauki nie może być sumowany z czasem pracy. Jeżeli miały one miejsce jednocześnie, tzn. jeśli uczyłeś się i pracowałeś, do Twojego stażu pracy wliczać się będzie tylko jeden wybrany przez Ciebie wymiar. Musisz pamiętać także o tym, że staż pracy wylicza się jedynie na podstawie zatrudnienia na umowę o pracę. Jeżeli więc pracujesz na podstawie umowy zlecenia czy o dzieło, nie będziesz mieć prawa do wykorzystania okresu ich trwania w wyliczaniu długości urlopu.
Czy istnieją wyjątki dotyczące przyznawania 26 dni urlopu?
W większości przypadków stosuje się ogólną zasadę wyliczania długości urlopu. Nie wszystkie jednak sytuacje są w świetle tej zasady jasne do rozstrzygnięcia. Poniżej prezentujemy kilka wyjątkowych sytuacji, które mogą wpłynąć na długość urlopu wypoczynkowego.
- Jeżeli pracownik wykorzystał część przysługującego mu urlopu w danym roku kalendarzowym u innego pracodawcy, u obecnego pracodawcy przysługuje mu jedynie pozostałość z 20 lub 26 dni. Na przykład jeżeli pan X był w firmie A na urlopie przez 10 dni, a przysługuje mu 20 dni urlopowych, w firmie B ma do wykorzystania jedynie pozostałe 10 dni,
- W przypadku, gdy pracownik wykorzystał możliwość urlopu na żądanie w wymiarze 4 dni, pozostało mu jeszcze odpowiednio 16 lub 22 dni właściwego urlopu wypoczynkowego,
- Pracownik młodociany ma prawo do 12 dni urlopu po 6 miesiącach pracy. Po przepracowaniu roku długość jego urlopu wynosi 26 dni. W tym przypadku dni urlopowe pracownika sumują się i w praktyce ma on do wykorzystania aż 38 dni urlopu,
- W pewnych sytuacjach pracownikowi przysługuje tzw. urlop uzupełniający. Na przykład jeśli pan A wykorzystał przysługujący mu 20-dniowy urlop, ale w trakcie roku jego staż pracy osiągnął wymiar 10 lat, zyskuje on prawo do wykorzystania dodatkowych 6 dni odpoczynku.
Jeśli interesuje Cię temat urlopów wypoczynkowych i chciałbyś dowiedzieć się więcej, przeczytaj artykuł: https://aleo.com/pl/blog/urlop-wypoczynkowy-w-pigulce/.
Sprawdź też artykuły na ING księgowość:
1) Emerytura a działalność gospodarcza – 8 rzeczy, które warto wiedzieć
2) Podatek od wygranej – ile wynosi, kto jest płatnikiem?
3) Odbiór dnia wolnego za święto w sobotę – co musisz wiedzieć?
