Jak założyć spółkę partnerską?

Specyfika spółki partnerskiej polega na tym, że mogą ją założyć jedynie przedstawiciele wybranych tak zwanych „wolnych zawodów”. Kim są te osoby? Jak założyć spółkę partnerską i jakie są jej zalety oraz wady? Tego dowiecie się z naszego najnowszego artykułu.

Z artykułu dowiesz się między innymi:
✔ czym są tak zwane „wolne zawody”;
✔ jak założyć spółkę partnerską;
✔ jakie są zalety i wady tej formy prowadzenia działalności gospodarczej.

Spółka partnerska to handlowa spółka osobowa, której wspólnikami mogą być wyłącznie osoby fizyczne uprawnione do wykonywania wolnego zawodu. Są oni nazywani partnerami.

Celem spółki partnerskiej jest wykonywanie wolnego zawodu przez tworzących ją partnerów w ramach wspólnego przedsiębiorstwa. Jej działanie regulowane jest przepisami Kodeksu spółek handlowych.

Ze względu na specyfikę i ograniczenia tej formy prowadzenia działalności, jest ona najrzadziej wybieraną opcją spośród wszystkich spółek handlowych. Jedynie 3 na 100 tego typu spółek to spółki partnerskie. Jeśli pod uwagę weźmiemy wszystkie rodzaje spółek to partnerskie stanowią mniej niż 0,5% ogółu.

Kto może założyć spółkę partnerską?

Jest to forma organizacyjna przedsiębiorstwa przeznaczona dla osób fizycznych, uprawnionych do wykonywania wolnego zawodu. Są one wymienione w art. 88 Kodeksu spółek handlowych. Lista przedstawia się następująco:
• adwokat;
• aptekarz;
• architekt;
• biegły rewident;
• broker ubezpieczeniowy;
• doradca inwestycyjny;
• doradca podatkowy;
• inżynier budownictwa;
• księgowy;
• lekarz;
• lekarz dentysta;
• lekarz weterynarii;
• makler papierów wartościowych;
• notariusz;
• pielęgniarka;
• położna;
• radca prawny;
• rzecznik patentowy;
• rzeczoznawca majątkowy;
• tłumacz przysięgły.

Osoby wykonujące wolne zawody mają wysoki i specjalistyczny poziom wykształcenia, który został potwierdzony odpowiednimi dokumentami, na przykład dyplomami, świadectwami czy egzaminami kwalifikacyjnymi. Zazwyczaj pracują oni samodzielnie, na przykład adwokat podejmuje samodzielne decyzje, oparte na własnej wiedzy i doświadczeniu.

W nazwie spółki musi znaleźć się używane przez Kodeks spółek handlowych określenie “partnerzy”. Firma spółki partnerskiej powinna zawierać:
nazwisko co najmniej jednego partnera;
dodatkowe oznaczenie “i partner”, “i partnerzy” lub “spółka partnerska”;
określenie wolnego zawodu wykonywanego w spółce.

Przykłady nazw spółki partnerskiej

• Dr Marek Makowski i partnerzy – spółka lekarska
• Wojciech Nowak – spółka partnerska tłumaczy przysięgłych
• Agnieszka Wojciechowska i partnerzy – kancelaria adwokacka

Określeń tych można używać tylko w spółce partnerskiej. Są one zastrzeżone wyłącznie dla tej formy prowadzenia działalności gospodarczej.

Wolnych zawodów nie mogą wykonywać osoby prawne i jednostki organizacyjne posiadające zdolność prawną. Oznacza to, że partnerem w spółce partnerskiej architektów nie może być na przykład spółka z ograniczoną odpowiedzialnością, która zajmuje się projektowaniem budynków.

Co do zasady spółkę partnerską mogą utworzyć osoby wykonujące różne wolne zawody, oczywiście przy zastrzeżeniu pewnych ograniczeń wynikających z ustaw regulujących określone zawody. Przykładowo, wspólną spółkę partnerską mogą założyć adwokaci, radcowie prawni oraz doradca podatkowy. Notariusz jednak nie może swojej działalności połączyć z innym zawodem prawniczym niż notariusz.

Założenie spółki partnerskiej

Do założenia spółki partnerskiej konieczne jest:
• zawarcie umowy spółki partnerskiej;
• zgłoszenie spółki do KRS.

Spółka zostaje zawiązana dopiero z chwilą jej wpisu do Krajowego Rejestru Sądowego.

Umowa spółki partnerskiej powinna zostać zawarta w formie pisemnej pod rygorem nieważności. Obowiązkowymi elementami tej umowy, wymienionymi w Kodeksie spółek handlowych, są:
• określenie wolnego zawodu wykonywanego przez partnerów w ramach spółki;
• przedmiot działalności spółki;
• nazwiska i imiona partnerów ponoszących nieograniczoną odpowiedzialność za zobowiązania spółki;
• imiona i nazwiska partnerów reprezentujących spółkę (jeśli robią to tylko niektórzy z nich);
• firma oraz siedziba spółki;
• czas trwania spółki (jeśli jest oznaczony);
• określenie wkładów (i ich wartości) wnoszonych przez każdego z partnerów.

W umowie spółki partnerskiej można również zawrzeć postanowienia dodatkowe. Pojawią się one zwłaszcza wtedy, gdy partnerzy chcą szczegółowo określić przyszłe zasady funkcjonowania wspólnej firmy lub chcą uregulować je odmiennie niż wynika to z przepisów prawa.

Mogą to być na przykład:
• sposób i zasady podziału zysku;
• dopuszczalność i sposób powołania zarządu zewnętrznego;
• wskazanie przyczyn rozwiązania spółki;
• szczególne zasady odpowiedzialności ponoszonej przez danego partnera.

Spółka partnerska powstaje dopiero, gdy zostanie wpisana do rejestru przedsiębiorców w KRS. Samo zawarcie umowy spółki nie powoduje jej powstania.

Zgłoszenie spółki partnerskiej do sądu rejestrowego powinno zawierać:
• firmę, siedzibę i adres spółki;
• imiona i nazwiska oraz ich adresy albo adresy do doręczeń;
• określenie wolnego zawodu wykonywanego przez partnerów w ramach spółki;
• przedmiot działalności spółki;
• imiona i nazwiska partnerów uprawnionych do reprezentowania spółki (jeśli umowa spółki przewiduje ograniczenia prawa reprezentacji przez partnerów);
• imiona i nazwiska prokurentów lub osób powołanych w skład zarządu;
• imiona i nazwiska partnerów ponoszących nieograniczoną odpowiedzialność za zobowiązania spółki.

Do zgłoszenia spółki partnerskiej należy także dołączyć dokumenty, które potwierdzają kwalifikacje każdego z partnerów do wykonywania wolnego zawodu.

Opodatkowanie w spółce partnerskiej

Podatnikami podatku dochodowego w spółce partnerskiej są wspólnicy, czyli partnerzy. Mogą nimi być tylko i wyłącznie osoby fizyczne, zatem opodatkowane są podatkiem dochodowym od osób fizycznych PIT.

Mają do wyboru dwie formy opodatkowania:
• według skali podatkowej, czyli na zasadach ogólnych;
• podatek liniowy.

Nie mogą za to skorzystać z karty podatkowej czy ryczałtu ewidencjonowanego.

Każdy ze wspólników może wybrać inną formę opodatkowania. Należy jednak prowadzić jedną, wspólną dla spółki księgę przychodów i rozchodów, a przychody oraz koszty dzielić pomiędzy wspólników proporcjonalnie do posiadanego przez nich prawa udziału w zysku.

Dla celów podatkowych nie można także przyjąć innej proporcji do określania przez partnerów wysokości przychodu, a innej do kosztów. Całości kosztów nie może także rozliczać wyłącznie jeden partner. Takie zapisy są skuteczne dla ekonomicznego podziału zysków i strat ze spółki, natomiast dla celów podatkowych, jeśli nie będzie możliwości określenia udziałów w spółce, należy przyjąć, że udziały te są równe.

Wspólnicy spółki partnerskiej powinni opłacać zaliczki na podatek dochodowy, a po zakończeniu roku podatkowego składać zeznania podatkowe, w zależności od wybranej formy opodatkowania na formularzach PIT-36 lub PIT-36L.

Podatnikiem podatku od towarów i usług jest spółka partnerska. To na niej, a nie na partnerach, ciąży obowiązek:
• rejestracji do podatku VAT;
• składania deklaracji podatkowych;
• zapłaty podatku;
• przekazywania JPK_VAT.

Odpowiedzialność za zobowiązania w spółce partnerskiej

Każdy z partnerów spółki partnerskiej podejmuje czynności osobiście, samodzielnie podejmując decyzje w oparciu o własną wiedzę oraz doświadczenie. Dlatego też odpowiedzialność partnerów za zobowiązania tego typu spółki została uregulowana w specjalny sposób.

Kodeks spółek handlowych przewiduje wyłączenie osobistej odpowiedzialności partnera za zobowiązania spółki, jeśli powstały one:
• w związku z osobistym wykonywaniem wolnego zawodu przez pozostałych partnerów;
• w wyniku działań i zaniechań osób świadczących pracę lub inne usługi dla spółki, a które przy ich wykonywaniu podlegają kierownictwu innego partnera.

Oznacza to, że każdy z partnerów odpowiada jedynie za takie zobowiązania spółki, które są związane z wykonywaniem zawodu przez niego osobiście lub przez osoby jemu podporządkowane. Dopuszczalne jest jednak wyłączenie takiego ograniczenia. Można bowiem postanowić w umowie spółki, że wszyscy lub jedynie niektórzy wspólnicy będą odpowiadać za zobowiązania spółki bez ograniczenia.

Odpowiedzialność partnera spółki partnerskiej ma zawsze charakter subsydiarny (bez względu na to, czy odpowiada za zobowiązania spółki bez ograniczeń czy jedynie w ramach samodzielnie podejmowanych działań). Oznacza to, że każdy wspólnik spółki partnerskiej odpowiada za jej zobowiązania wtedy, gdy egzekucja majątku spółki okaże się bezskuteczna.

W pierwszej kolejności za zobowiązania zaciągnięte w związku z działalnością spółki odpowiada ona sama, bez ograniczenia.

Odpowiedzialność solidarna wspólników ma miejsce, gdy zobowiązania spółki nie powstały na skutek czynności osobistych partnera. W takiej sytuacji wszyscy wspólnicy odpowiadają solidarnie zobowiązania spółki, nawet Ci, którym w umowie spółki przyznano odpowiedzialność tylko i wyłącznie za czynności podejmowane osobiście.

Prowadzenie spraw i reprezentacja spółki partnerskiej

Prowadzenie spraw i reprezentację spółki partnerskiej można uregulować poprzez:
• powołanie zarządu spółki – w jego składzie mogą znaleźć się również osoby niebędące wspólnikami;
• pozostawienie kompetencji wspólnikom.

Powołanie zarządu spółki sprawia, że otrzymuje on wyłączne kompetencje do prowadzenia spraw i reprezentacji spółki. Oznacza to także, że wspólnicy zostają tego prawa pozbawieni, jeśli nie zostaną do tego zarządu powołani.

Jeśli zarząd w spółce partnerskiej zostanie powołany, nakaz odpowiedniego stosowania przepisów dotyczących jego funkcjonowania oraz kompetencji w spółce wprowadza Kodeks spółek handlowych. Na ich podstawie można wnioskować, że:
• zarząd w spółce partnerskiej może zostać ustanowiony w umowie spółki albo późniejszą uchwałą wspólników;
• partnerzy mogą w każdym momencie podjąć uchwałę o odwołaniu członka zarządu;
• zarząd ma prawo do prowadzenia spraw spółki i jej reprezentacji bez ograniczeń;
• to, w jaki sposób zarząd reprezentuje spółkę, określa przede wszystkim umowa spółki;
• jeśli członek zarządu zawiera umowę ze spółkę, to przy tej czynności spółkę musi reprezentować pełnomocnik ustanowiony uchwałą partnerów;
• każdego członka zarządu obowiązuje zakaz działalności konkurencyjnej;
• członkowie zarządu ponoszą wobec spółki odpowiedzialność za skutki nieprawidłowych działań, a także solidarnie wobec wierzycieli spółki, jeśli egzekucja z majątku spółki oraz wspólników okaże się bezskuteczna.

Jeśli w spółce partnerskiej nie powołano zarządu, prowadzenie spraw spółki należy do praw partnerów. Sposób ich prowadzenie reguluje się w umowie spółki. Wspólnicy mogą zatem określić, czy odpowiedzialni za to będą wszyscy partnerzy, kilku z nich oddzielnie czy kilku z nich, ale łącznie.

Jeśli takich postanowień określających zasady prowadzenia spraw spółki zabraknie, stosuje się następujące reguły:
• prowadzenie spraw jest prawem i obowiązkiem każdego partnera;
• każdy z partnerów ma prawo i obowiązek podejmowania czynności nagłych, które są niezbędne do przeciwdziałania powstaniu szkody;
• każdy partner może samodzielnie podejmować działania nieprzekraczające zakresu tak zwanych zwykłych czynności spółki;
• dokonanie czynności przekraczających zakres zwykłych spraw spółki wymaga zgody wszystkich wspólników, w tym tych, którzy są wyłączeni od prowadzenia spraw spółki;
• partnera można pozbawić prawa prowadzenia spraw spółki w umowie spółki, uchwały wspólników lub orzeczenia sądu.

Jeśli w spółce nie powołano zarządu i nie określono tego inaczej w umowie spółki, każdy wspólnik jest uprawniony do samodzielnej reprezentacji spółki. Wspólnika można pozbawić tego prawa w umowie spółki, uchwałą partnerów lub orzeczeniem sądowym.

Kiedy można rozwiązać spółkę partnerską?

Rozwiązanie spółki partnerskiej może nastąpić na skutek:
• wystąpienia przyczyny rozwiązania spółki określonej w umowie;
• podjęcia jednomyślnej uchwały wszystkich partnerów o rozwiązaniu spółki;
• ogłoszenia upadłości spółki;
• utraty prawa do wykonywania wolnego zawodu przez wszystkich wspólników;
• prawomocnego orzeczenia sądu o rozwiązaniu spółki z ważnych powodów.

Jeśli w spółce pozostanie tylko jeden partner lub tylko jeden z nich będzie posiadał prawo do wykonywania wolnego zawodu, spółka automatycznie ulegnie rozwiązaniu najpóźniej z upływem roku od dnia utraty uprawnień lub pozostania jedynego partnera w spółce.

Spółka partnerska może także ulec rozwiązaniu z przyczyn takich jak śmierć lub ogłoszenie upadłości wspólnika, a także wypowiedzenia umowy przez partnera lub osobistego wierzyciela jednego z partnerów.

Spółka partnerska – zalety i wady

Przed podjęciem decyzji o założeniu spółki partnerskiej, należy sprawdzić, jakie zalety oraz wady ma ta forma prowadzenia działalności.

Spółka partnerska ma swoje ograniczenia – mogą ją założyć tylko przedstawiciele tak zwanych wolnych zawodów. Kancelarie radców prawnych, biura architektów czy gabinety dentystyczne – to właśnie tego typu firmy najczęściej pojawiają się w polskiej gospodarczej jako spółki partnerskie. Jeśli wykonujesz jeden z wolnych zawodów, prawdopodobnie ta forma spółki jest idealnym dla Ciebie rozwiązaniem.

Źródło grafiki: https://unsplash.com/photos/bwki71ap-y8