Pracownicze plany kapitałowe, czyli PPK, to wprowadzony w 2019 roku system długoterminowego oszczędzania zaliczany do tzw. III filaru systemu emerytalnego w Polsce. Środki przechowywane na rachunku PPK są regularnie powiększane przez wpłaty zarówno od pracownika, jak i pracodawcy, inwestowane w fundusze wybierane pod kątem wieku uczestnika PPK. W długoterminowym ujęciu na koncie PPK można zgromadzić spore sumy – czasami jednak potrzebna będzie wcześniejsza wypłata środków.
Należy podkreślić, że środki zgromadzone na rachunku PPK są prywatną własnością uczestnika. Oznacza to, że można nimi gospodarować w dowolny sposób, co obejmuje także możliwość wypłaty w wybranym przez siebie momencie, jednak należy pamiętać o pewnych istotnych zasadach.
W poniższym artykule dowiesz się m.in.:
- Z czym wiąże się wypłata środków z konta PPK?
- Co odróżnia wypłatę środków od rezygnacji z dalszego oszczędzania w PPK?
- Jak wypłacić pieniądze z PPK krok po kroku i czy warto to zrobić przed przejściem na emeryturę?
Wypłata środków z PPK – czy jest możliwa?
Rachunek PPK jest z definicji prywatną własnością pracownika dokonującego wpłat w pracowniczych planach kapitałowych. Oznacza to, że niezależnie od wysokości zarobków czy konkretnej sytuacji zatrudnienia środki mogą być wypłacone w dowolnym czasie. Wiąże się to jednak z pomniejszeniem oszczędności zgromadzonych na koncie PPK m.in. o część środków z wpłat pracodawcy i o środki z dopłat ze strony państwa. Aby wypłacić pieniądze z PPK na standardowych zasadach, nie trzeba podawać żadnego konkretnego powodu. Co do zasady, wypłata środków z PPK oznacza wypłatę całej kwoty zgromadzonej na rachunku.
Warto także pamiętać, że przepisy dotyczące PPK wyróżniają również tzw. szczególne sytuacje życiowe. W określonych przypadkach uczestnik dokonuje wypłaty bez potrąceń, jednak wiąże się to ze ściśle ustalonymi wymaganiami i zasadami wypłat. Aktualnie taka opcja jest dostępna w dwóch przypadkach:
- choroba uczestnika PPK, jego małżonka lub dziecka – wypłata maksymalnie 25% zgromadzonej kwoty, bez potrąceń i bez obowiązku zwrotu;
- pokrycie wkładu własnego przy zaciąganiu kredytu hipotecznego przed 45. rokiem życia – w takiej sytuacji uczestnik może wypłacić wszystkie zgromadzone środki, ale jest zobowiązany do zwrócenia ich przed upływem 15 lat od dokonania wypłaty.
Jakie konsekwencje wiążą się z wypłatą środków z rachunku PPK?
Chcąc wypłacić środki z rachunku PPK, należy mieć na uwadze konsekwencje tej czynności, które wiążą się z podjęciem tej decyzji. Co najważniejsze, kwota wypłaty zostaje pomniejszona o:
- podatek od zysków kapitałowych wypracowanych podczas oszczędzania – kwota podatku wynosi w tym przypadku 19% od zysku;
- środki pochodzące z dopłat od państwa – dodatek powitalny w wysokości 250 zł i późniejsze dopłaty roczne w kwocie 240 zł za każdy kolejny rok oszczędzania;
- 30% środków z wpłat pracodawcy, które następnie są przekazywane na konto ZUS ubezpieczonego i zaliczane na poczet składki emerytalnej z miesiąca wypłaty środków.
Powyższe zasady mają zastosowanie jedynie wobec uczestników PPK przed ukończeniem 60. roku życia. Po przekroczeniu tego wieku wypłata środków nie jest objęta żadnymi potrąceniami, oprócz podatku od zysków kapitałowych – uczestnik programu może wtedy skorzystać z całej zgromadzonej kwoty, wraz z dopłatami państwa i pracodawcy.
Wypłata środków a rezygnacja z PPK
Obok wypłaty środków z PPK należy wyróżnić także procedurę rezygnacji z dalszego oszczędzania. Co ważne, te dwie czynności nie są tożsame ze sobą: wypłata nie musi oznaczać wycofania się z PPK, z kolei rezygnacja nie oznacza automatycznie wypłaty. Rezygnacja polega na złożeniu stosownego oświadczenia do pracodawcy. Jeśli pracownik nadal nie chce uczestniczyć w PPK, po 4 latach od wniosku będzie musiał ponownie przekazać oświadczenie. Wiąże się to z brakiem kolejnych wpłat pobieranych z pensji pracownika, a także z brakiem dopłat od pracodawcy i od państwa. Środki jednak domyślnie pozostają nadal dostępne na koncie PPK uczestnika. Do oszczędzania w PPK można w każdym momencie wrócić: również w tym przypadku odbywa się to na podstawie wniosku składanego do pracodawcy. Po ukończeniu 70. roku życia ponowny zapis do PPK nie jest możliwy.
Jak wypłacić pieniądze z PPK po rezygnacji? Proces pozostaje bez zmian, niezależnie od tego, czy pracownik nadal uczestniczy w PPK. Aby wypłacić środki, należy zalogować się w portalu instytucji prowadzącej rachunek PPK i złożyć dyspozycję przelewu. Co więcej, wypłata środków z PPK może być wykonywana wielokrotnie – nie ma żadnego limitu, który ogranicza liczbę przelewów. Należy jednak mieć na uwadze, że każda wypłata przed ukończeniem 60. roku życia wiąże się z potrąceniami.
Jak sprawdzić stan konta w PPK przed wypłatą?
Przed podjęciem decyzji o wypłacie środków z PPK warto także zweryfikować, jaka suma uzbierała się już na koncie. Jak to zrobić? Od 2022 roku dla uczestników pracowniczych planów kapitałowych dostępny jest specjalny portal MojePPK, w którym znajdują się bieżące informacje dotyczące stanu rachunków. Sporą zaletą tego rozwiązania jest fakt, że dane dla wszystkich rachunków znajdują się w jednym miejscu – z uwagi na fakt, że różne firmy korzystają ze wsparcia różnych instytucji finansowych przy prowadzeniu PPK, przed powstaniem portalu MojePPK uczestnicy musieli niekiedy logować się na kilka portali, by sprawdzić stan kont.
Aby zalogować się na portalu MojePPK, można wykorzystać profil zaufany lub założyć konto w serwisie. Na głównym panelu znajduje się podsumowanie zgromadzonych środków wraz z wykresem, który zapewnia szybki podgląd na aktualną sytuację na koncie, a w szczególności – obecny stan konta. Oprócz tego dostępne są bardziej szczegółowe informacje, które pozwolą dokładnie wyliczyć wysokość wypłaty.
Jak wypłacić pieniądze z PPK?
Dokładny proces może się różnić w zależności od tego, jaka instytucja finansowa odpowiada za obsługę rachunków PPK w danej firmie. Całokształt jest jednak zawsze bardzo podobny – oto krótka instrukcja, jak wypłacić pieniądze z PPK krok po kroku:
- Zaloguj się na swoje konto PPK w banku lub instytucji, która prowadzi rachunek. Aby uzyskać dodatkowe informacje na ten temat, możesz sprawdzić dane w portalu MojePPK lub zapytać swojego pracodawcy.
- Złóż dyspozycję wypłaty środków. Najczęściej ma ona postać krótkiego wniosku, podczas którego musisz podać m.in. numer rachunku bankowego, na który mają zostać przekazane środki.
- Jeśli dana instytucja finansowa oferuje taką opcję, wybierz formę, w jakiej chcesz otrzymać swoje oszczędności.
- Poczekaj na przelew – w standardowych sytuacjach jest on realizowany przed upływem 7 dni. W niektórych przypadkach (np. wypłata środków w razie choroby uczestnika) termin może wynieść 14 dni.
Czy warto wypłacić pieniądze z PPK przed emeryturą?
Warto mieć na uwadze, że wypłata pieniędzy z PPK przed 60. rokiem życia zawsze wiąże się ze stratą części zgromadzonych środków. W momencie przelewu potrącane są: kwota podatku od zysków kapitałowych, 30% dopłat pracodawcy, a także wszystkie dopłaty ze strony państwa. Jednocześnie należy pamiętać, że środki, które pozostają na koncie, są na bieżąco inwestowane, dzięki czemu stopniowo zwiększają swoją wartość. W pewnych przypadkach jest to jednak bardzo przydatne rozwiązanie, które pozwoli pokryć większe lub mniejsze wydatki czy prywatne inwestycje. Odpowiedź na pytanie, czy warto wypłacić środki z PPK przed emeryturą, zależy zatem w dużej mierze od indywidualnej sytuacji danego uczestnika – przed 60. rokiem życia należy jednak liczyć się z potrąceniami, które mogą znacznie pomniejszyć łączną kwotę.
