Elastyczny czas pracy – jak działa i w jakich zawodach warto go wdrożyć?

Elastyczny czas pracy to rozwiązanie, z którego korzysta coraz więcej firm. Dowiedz się jakie skutki dla pracownika i pracodawcy niesie elastyczny czas pracy. Przykłady branż, w których warto go wdrożyć – tego i wiele więcej dowiesz się z naszego artykułu. 

Z tego artykułu dowiesz się:

  • na czym polega elastyczny czas pracy,
  • jakie korzyści niesie za sobą elastyczny czas pracy,
  • czy elastyczny czas pracy to dobre rozwiązanie dla rodziców,
  • co powinien zawierać wniosek o elastyczny czas pracy,
  • przykłady branż, w których warto zastosować elastyczny czas pracy. 

Na czym polega elastyczny czas pracy?

Czym jest elastyczny czas pracy? Kodeks Pracy, a dokładnie artykuł 140 reguluje to rozwiązanie. Zgodnie z nim elastyczny czas pracy polega na umożliwieniu pracownikowi rozpoczęcia i zakończenia pracy wybranych przez siebie godzinach, uwzględniając przy tym z góry określony przedział czasowy. 

Jak elastyczny czas pracy działa w praktyce? Przedział czasu ustala pracodawca, a pracownik samodzielnie decyduje o godzinie rozpoczęcia pracy. Musi jednak przepracować 8 godzin na dobę. To pierwsze – najczęściej spotykane rozwiązanie. 

Drugi ze sposobów wdrożenia elastycznego czasu pracy polega na tym, że pracodawca wyznacza swoim pracownikom tygodniową normę, którą muszą wypracować. Najczęściej jest to 40 godzin tygodniowo. Pracownik sam organizuje sobie czas pracy. Jednego dnia może spędzić w biurze 10 godzin, a drugiego 6. Ważne jest, aby w przeciągu 5 dni roboczych przepracował wyznaczone 40 godzin. 

Elastyczny czas pracy w 2023 i w 2024 roku – trendy

Współczesny rynek pracy jest w ciągłym ruchu. Podlega nieustającej ewolucji pod wpływem zmieniających się potrzeb pracowników, pracodawców i na skutek ciągle postępującej globalizacji. Coraz większą popularnością cieszy się elastyczny czas pracy. 2023 i 2024 to lata, które, w których pojawia się coraz więcej benefitów dla pracowników, a elastyczny czas pracy to jeden z nich.

W 2023 roku wprowadzono kilka zmian w Kodeksie Pracy. Zgodnie z nowymi uregulowaniami pracownik może pracować zdalnie na umowę o pracę, wykorzystując przy tym elastyczny czas pracy. 2024 rok to również czas wielkich zmian. Coraz więcej przedsiębiorców i polityków chce, aby wprowadzić 35-godzinny tydzień czasu pracy. Co więcej, w niektórych branżach i firmach planowane jest wprowadzenie systemu, w którym część załogi pracuje od poniedziałku do czwartku, a część od wtorku do piątku.

Ruchomy czas pracy to inicjatywa, która może być wprowadzona na wniosek pracodawcy bądź na wniosek pracownika i może działać każdym systemie czasu pracy. Możliwe jest również ustalenie godzin nadliczbowych, np. w czasie podróży służbowej.

Korzyści związane z elastycznym czasem pracy

Elastyczny czas pracy to benefit dla pracowników, którzy cenią sobie niezależność, swobodę, a także samodzielną organizację pracy. Jednak zalet takiego rozwiązania jest o wiele więcej. Pierwszą z nich jest zwiększenie efektywności pracowników. Zatrudnieni mogą wykonywać pracę w godzinach, które najbardziej im odpowiadają. Ma to pozytywny wpływ na ich komfort psychiczny – nie muszą stresować się, czy dojadą do pracy na godzinę 7 rano. Mogą rozpocząć ją o godzinie 10. 

Ruchomy system pracy to również wizytówka dla przedsiębiorstwa. Wprowadzając ruchome godziny pracy, firma prezentuje się jako innowacyjny zakład, który jest otwarty na potrzeby swoich podwładnych, zwłaszcza na młodych rodziców stawiających na karierę zawodową. Dzięki takiej formie pracy rodzice mogą swobodnie odebrać dziecko ze żłobka czy przedszkola i nie martwić się nagłą wizytą u lekarza bądź chorobą. 

Elastyczny czas pracy dla rodziców – czy to dobre rozwiązanie?

Elastyczny czas pracy dla rodziców dzieci do lat 8 pozwala na łączenie obowiązków zawodowych z życiem rodzinnym. Zgodnie z Art. 188 (1). Kodeksu pracy pracownik wychowujący dziecko, do ukończenia przez nie 8 roku życia, może złożyć wniosek w postaci papierowej lub elektronicznej o zastosowanie do niego elastycznej organizacji pracy. Wniosek składa się w terminie nie krótszym niż 21 dni przed planowanym rozpoczęciem korzystania z elastycznej organizacji pracy.

W przypadku rodziców małych dzieci, opcja ta jest niesamowicie wygodna. Sztywne godziny pracy są częstą przeszkodą w podjęciu etaty przez świeżo upieczoną mamę. Kobieta po zakończonym urlopie macierzyńskim ma łatwiejszy powrót do pracy, szczególnie w połączeniu z opcją pracy zdalnej. 

Zgodnie z obecnymi przepisami rodzice w ramach elastycznego systemu pracy mogą korzystać z pracy zdalnej. Kodeks pracy przewiduje także system przerywanego czasu pracy, w którym w ustalonym harmonogramie pracy, obowiązuje więcej, niż jedna przerwa w pracy w ciągu doby. Udogodnieniem jest również system skróconego tygodnia pracy, czy system pracy weekendowej, w których pracownik pracuje wyłącznie w piątki, soboty, niedziele i święta. 

Wniosek o elastyczny czas pracy i formalności związane z przepisami w kodeksie pracy

Jak już wspomnieliśmy, pracownik może złożyć wniosek o elastyczny czas pracy. W takim dokumencie musi zawrzeć następujące informacje:

  • miejscowość i datę;
  • dane wnioskodawcy, jak imię nazwisko, dział oraz zajmowane stanowisko;
  • nagłówek o przykładowej treści „Wniosek w sprawie wprowadzenia ruchomego/elastycznego czasu pracy”;
  • motywacje pracownika, czyli dlaczego wnioskuje o elastyczny czas pracy;
  • podpis pracownika składającego wniosek,
  • miejsce na podpis przełożonego, pieczątkę oraz informację o ewentualnej zgodzie bądź odmowie.

Wniosek powinien być złożony co najmniej na 21 dni przed planowanym rozpoczęciem korzystania z elastycznego czasu pracy. Odpowiedź ze strony pracodawcy powinna zostać udzielona być w ciągu 7 dni od daty otrzymania wniosku. 

Elastyczny czas pracy – przykłady branż, w których warto wdrożyć rozwiązanie

Elastyczny czas pracy wprowadziło wiele urzędów w tym:

  • Ministerstwo Finansów, 
  • Kancelaria Prezesa Rady Ministrów, 
  • Wyższy Urząd Górniczy, 
  • Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Warszawie. 

Na to rozwiązanie decyduje się coraz więcej przedsiębiorstw prywatnych, zwłaszcza z branży gastronomicznej i hotelowej. Tam liczy się stała, często całodobowa obsługa gości, która ze względu na braki pracownicze i ciągłe rotacje, jest trudna do zapewniania. 

Na wprowadzenie ruchomego czasu pracy w firmie decyduje się coraz więcej przedsiębiorców firm transportowych. Częste podróże po kraju i za granicę uniemożliwiają funkcjonowanie w tradycyjnym modelu czasu pracy.

Czytaj także