Czym jest crowdfunding?

Od pomysłu do realizacji – wydaje się proste, ale często ciężkie do zrealizowania. Główną przeszkodą zazwyczaj bywa kapitał niezbędny do realizacji. Warto mieć wsparcie inwestora, dlatego dziś na blogu opowiemy wam, jak znaleźć wielu “małych” inwestorów, którzy pomogą w realizacji pomysłu.

Z artykułu dowiesz się między innymi:

✔ Czym jest crowdfunding i jak się narodził
✔ Jak działa taka forma wsparcia
✔ Jak wygląda sytuacja prawna crowdfundingu w Polsce
✔ Jakie projekty powstały dzięki crowdfundingowi

Crowdfunding – czym jest i jak się narodził?

Crowdfunding to finansowanie społecznościowe – rodzaj finansowania przez wirtualną społeczność, która jest organizowana wokół projektu.

Historia tego typu zbiórek sięga nawet XVIII wieku, kiedy to twórcy ogłaszali projekty powstania książki lub utworu, a chętni deklarowali swoje zainteresowanie tym przedsięwzięciem. Po zebraniu wystarczającej ilości subskrybentów twórca decydował się na wydanie swojego dzieła, mając tym samym pewność, że nie przyniesie on strat. W ten sposób swoje wczesne utwory wydawał Ludwig van Beethoven.

Tego typu wsparcie to nie do końca to samo co crowdfunding – rzeczywisty przypływ pieniędzy wspierających miał bowiem miejsce po wydaniu dzieła. Taka forma tworzyła jednak swego rodzaju gwarant przypływu.

Obecna forma finansowania społecznościowego ma swoje początki w Stanach Zjednoczonych. Od początków dotyczyła środowiska artystycznego. W 1997 roku fani brytyjskiego zespołu Marillion zebrali 60 tysięcy dolarów w internetowej zbiórce na pokrycie kosztów trasy koncertowej po USA. Później zespół wykorzystał internetowe zbiórki pieniędzy jako metodę finansowania swoich albumów studyjnych.

Również w 1997 niezależny scenarzysta i reżyser, Mark Tapio Kines, rozpoczął zbiórkę na niedokończony wtedy film “Korespondenci zagraniczni”. By zrealizować swój projekt, stworzył stronę internetową i już w 1999 roku zebrał 125 000 dolarów, które pozwoliło mu ukończyć swoje dzieło.

Pierwszą firmą, która zajęła się tym modelem wsparcia była strona ArtistShare.com, działająca od 2001 r. Ma ona na swoim koncie nagrodę Pulitzera. Z jej wsparcia korzystali między innymi autorzy nominowani do Oscara czy też zwycięzcy nagrody Grammy.

Obecnie platform crowdfundingowych jest mnóstwo. Najbardziej znaną jest chyba Kickstarter, powstały w 2009 roku. W Polsce tego formy wsparcia możemy szukać na portalach polakpotrafi.pl, wspieram.to czy też siepomaga.pl.

Jak działa crowdfunding?

Idea wydaje się prosta – twórca przedstawia swój pomysł, a społeczność wspiera go w jego realizacji. Jaką jednak pewność co do realizacji po osiągnięciu celu mają wspierający dany projekt?

Wszystko zależy od charakteru płatności, jakiej dokonują wspierający. Możemy za tym podzielić crowdfunding ze względu na formę finansowania:

finansowanie nieudziałowe – może mieć ono formę darowizny, są to głównie zbiórki charytatywne, a wpłacający nie otrzymuje świadczenia zwrotnego. Ta forma finansowania często oferuje wpłacającym nagrody rzeczowe, na przykład podziękowania wideo, ujęcie wpłacającego w podziękowaniach w gotowym dziele (książka, film).
finansowanie udziałowe – w zamian za wsparcie twórca oferuje udziały, prawa do zysków lub inną formę materialnego świadczenia.

O ile w przypadku oferowania jakichś dóbr tworzy się stosunek prawny, który zapewnia bezpieczeństwo transakcji, to w przypadku darowizn nie zawsze zapewniona jest odpowiednia ochrona wspierających, gdyż zbierający nie ma obowiązku realizacji danego projektu i wysyłki oferowanych dóbr.

Jak się do tego zabrać? Przede wszystkim pomysł!

Z crowdfundingu może korzystać każdy: od osób prywatnych po przedsiębiorstwa. Te ostatnie często decydują się na finansowanie społecznościowe, by rozwijać swoje firmy, a w związku z brakiem środków własnych w taki sposób szukają inwestorów.

Poszczególne portale wspierające crowdfunding mają określone formy opisu projektu, ale bez względu na to jest kilka elementów wspólnych dla wszystkich portali:

Tytuł – powinien być chwytliwy i nakreślający, na czym polega projekt, ale również nie za długi.
Opis – wspierający muszą wiedzieć, na czym polega projekt, jak zostanie zrealizowany, jakie jest doświadczenie autora. Warto dodać także zdjęcia, ewentualne grafiki czy przykładowe fragmenty – wszystko jest zależne od tego, co autor będzie tworzył w ramach swojego projektu. Może także nagrać film przedstawiający nasz pomysł.
Cel finansowy – minimalna kwota potrzebna do zrealizowania projektu bez obniżania jego jakości.
Nagrody – twórcy często oferują nagrody w zamian za wsparcie projektu. Mogą być jednakowe dla wszystkich, na przykład podziękowania na płycie, lub być zależne od wysokości wpłaconej kwoty.

Założenie projektu na odpowiednim portalu to nie wszystko. Nie oszukujmy się, dziś wiele osób szuka wsparcia swych pomysłów właśnie w ten sposób. Warto zaplanować działania promocyjne i wykorzystać potencjał social mediów, gdzie operując małymi kwotami autor projektu może umieszczać posty sponsorowane.

Sytuacja prawna crowdfundingu w Polsce

Crowdfunding nie jest uregulowany w polskim prawie, co nie oznacza, że jest nielegalny. Tego typu zbiórki są legalne i zazwyczaj stosuje się wobec nich znowelizowane przepisy ustawy z 14 marca 2014 r. o zasadach prowadzenia zbiórek publicznych (Dz. U. 2014 poz. 498 z późn. zm.). Nie do końca jednak odpowiada ona idei crowdfundingu.

Jeśli autor pomysłu decyduje się na szukanie wsparcia projektu czy też biznesu, powinien skorzystać z usług portali finansowania społecznościowego, które zapewniają dużą ochronę i mają sprawdzony model prawny.

Jakie projekty powstały dzięki crowdfundingowi?

Istnieje wiele projektów znanych i popularnych, które powstały dzięki crowdfundingowi. Poniżej przykłady kilku z nich

Dzięki zbiórce na Kickstarterze kwoty 5,7 mln dolarów, producenci filmu “Veronica Mars” zebrali odpowiednie środki na jego realizację

Grę karcianą Exploding Kittens możemy znaleźć w wielu sklepach w Polsce. Jej twórca zebrał 8,8 mln dolarów na jej realizację.

Zegarki Pebble to hit Kickstartera. Pierwsza zbiórka w 2012 roku uzyskała ponad 10 milionów dolarów, a wspierający otrzymali swoje egzemplarze w 2013 roku – były to pierwsze zegarki z ekranem e-ink. Kolejna zbiórka to ponad 20 milionów dolarów i zegarek Pebble Time – poważna konkurencja dla zegarków Apple. Obecnie firma prowadzi kolejne zbiórki, mające pomóc w wypuszczeniu na rynek kolejnych zegarków i innych gadżetów.

Gra planszowa Nemesis stworzona przez wrocławskie studio Awaken Realms zebrała na Kickstarterze ponad 3 miliony funtów – było to finansowe wsparcie od 30 553 osób. Gra została przygotowana w języku angielskim, hiszpańskim, włoskim, francuskim, niemieckim i polskim.