Każdy kierowca wie, że jazda w złych warunkach atmosferycznych ma znaczenie dla komfortu prowadzenia samochodu. W szczególności wzmożone opady deszczu, śniegu czy mgła, znacząco utrudniają manewry oraz ograniczają widoczność. Nawet wieloletnim kierowcom, przy dużej prędkości, może zdarzyć się poślizg i utrata kontroli nad pojazdem. W rezultacie powstaje wtedy zjawisko aquaplaningu.
W poniższym artykule odpowiemy na kluczowe pytania związane z tym niezwykle niebezpiecznym zjawiskiem, występującym podczas jazdy po mokrej nawierzchni drogi. Między innym:
- Co to jest aquaplaning?
- W jaki sposób powstaje zjawisko aquaplaningu?
- Jak zapobiec negatywnemu działaniu aquaplaningu?
Czym jest aquaplaning?
Aquaplaning (akwaplancja) jest bardzo niebezpiecznym zjawiskiem, którego główną przyczyną jest zbyt szybka prędkość jazdy po mokrej nawierzchni. W przypadku, gdy na drodze znajduje się wyjątkowo duża warstwa wody, może dojść do utraty przyczepności opony z podłożem. Dokładniej spowodowane jest to utworzeniem się warstwy wody pomiędzy ogumieniem a nawierzchnią. W rezultacie auto zaczyna unosić się na tzw. poduszce wodnej i nie jest w stanie skutecznie reagować na manewry układu kierowniczego, hamulców i pedału gazu.
Aquaplaning jest o tyle niebezpieczny, że zwykle powoduje nagły brak kontroli nad pojazdem wskutek czego stwarza zagrożenie na drodze. Należy przyjrzeć się bliżej temu, jak dokładniej aquaplaning powstaje i co do niego prowadzi, aby potem móc poradzić sobie z jego skutkami.
Jak powstaje zjawisko aquaplaningu?
Jeśli wiemy już, czym jest aquaplaning, możemy teraz wyjaśnić w jaki sposób do niego dochodzi.
Utrata przyczepności do podłoża jest zazwyczaj skutkiem szybkiej jazdy w ulewnym deszczu lub spowodowana ,,wpadnięciem'' w dużą warstwę wody na drodze. Aquaplaning występuje dokładniej w momencie, w którym ciśnienie hydrodynamiczne wody znajdującej się pomiędzy oponą a nawierzchnią jest większe, niż nacisk na drogę generowany przez pojazd. Opona, która nie jest w stanie odepchnąć wody spod czoła opony, zaczyna ją kierować do przodu - w ten sposób tworzy się tak zwany klin wodny. Wtedy też samochód, który traci przyczepność zaczyna poruszać się na tzw. poduszce wodnej, co znacząco utrudnia stabilizację jego toru jazdy.
Można więc zastanawiać się dlaczego opona nie jest w stanie sobie z tym poradzić? Odpowiadamy - opona, skonstruowana jest w taki sposób, że rowki bieżnika nie odpompowują wody spod opony, tylko ją pochłaniają. Dlatego też, jeśli mamy do czynienia z jej nadmiarem i wysoką prędkością poruszania się pojazdu, może dojść do zjawiska aquaplaningu.
Przyczyny braku przyczepności auta na mokrej nawierzchni
Przede wszystkim, największe ryzyko aquaplaningu występuje w przypadku złego stanu opon. Jest to najbardziej narażony element samochodu, ponieważ odpowiada on za kontakt pojazdu z nawierzchnią (generując ciśnienie hydrodynamiczne wody), a więc w dużej mierze za przyczepność i ochronę przed akwaplanacją.
Czynniki, które mogą mieć bezpośredni wpływ na utratę kontroli nad pojazdem to:
- szerokość opony - mamy tu na myśli lepsze ogumienie, które im szersze tym teoretycznie powinno pomagać przy skuteczniejszym odprowadzaniu wody. Zdarzają się producenci, którzy mają na uwadze to, aby zwiększać szerokość rowków kątowych oraz lameli o optymalnej wysokości, w celu minimalizowania skutków aquaplaningu.
- głębokość (wysokość) bieżnika - rowki bieżnika pochłaniają wodę, ale jej nie odprowadzają, dlatego zgodnie z tą zasadą - im więcej rowków tym mniejszy wpływ na powierzchnię styku opony z nawierzchnią i pogorszenie stabilności samochodu na drodze.
- ciśnienie powietrza w oponach - przy słabo napompowanych oponach, ryzyko wystąpienia aquaplaningu jest jeszcze wyższe - szczególnie przy niskiej prędkości. Przednie koła pojazdu, tocząc się po mokrej nawierzchni, wytwarzają przed sobą klin wody, przez co niedostatecznie napompowane opony nie są w stanie skutecznie odepchnąć napierającej wody.
Oprócz tego, prawdopodobieństwo wystąpienia zjawiska, jakim jest aquaplaning może wzrastać, ze względu na czynniki zewnętrzne, takie jak: stan i rodzaj nawierzchni, głębokość przeszkód, obecność kolein, oraz wewnętrzne, czyli masa samochodu lub zbyt duża prędkość jazdy.
Czym różnią się - aquaplaning wzdłużny oraz aquaplaning poprzeczny
Wiemy już, że do aquaplaningu dochodzi, gdy wody na drodze jest za dużo lub prędkość na mokrej nawierzchni jest zbyt wysoka. Aquaplaning w zależności od sytuacji na drodze i ustawienia kół samochodu może przybierać różne formy:
Aquaplaning wzdłużny, występuje przy jeździe na wprost oraz dotyczy zazwyczaj jednej strony auta lub koła pojazdu - tego, które ma bezpośredni kontakt z wodą w koleinie.
Aquaplaning poprzeczny jest zjawiskiem bardziej niebezpiecznym, ponieważ dochodzi do niego w przypadku, gdy koła samochodu są skręcone (np. przy wyprzedzaniu lub zakręcie). W wyjątkowych sytuacjach, może zdarzyć się, że poduszka wodna oderwie od nawierzchni wszystkie cztery koła.
Co robić w przypadku wystąpienia aquaplaningu?
Aquaplaning jest stosunkowo częstą przyczyną wypadków na drodze, dlatego warto dowiedzieć się, jak skutecznie reagować w sytuacji jego wystąpienia.
Przede wszystkim, zachowanie spokoju stanowi podstawę kontroli nad pojazdem. Prawdopodobieństwo wystąpienia aquaplaningu zwiększa się poprzez gwałtowne ruchy kierownicą, które są niekorzystne dla korekty toru jazdy. Gwałtowna reakcja kierowcy na mokrej nawierzchni może spowodować jeszcze większy brak kontroli ze strony układu kierowniczego. Zaleca się również, aby unikać gwałtownego hamowania. Najlepiej będzie puścić pedał gazu, w ten sposób samochód będzie spokojnie wytracał prędkość i wracał do prawidłowej pracy.
W przypadku aquaplaningu poprzecznego, pomocne jest w trakcie skrętu pojazdu, zmniejszyć kąt kierownicy i delikatnie popuścić pedał gazu. Podobnie jak przy zwykłym poślizgu, samochód powinien wrócić do swojego prawidłowego kierunku jazdy.
W jaki sposób zmniejszyć ryzyko wystąpienia aquaplaningu?
Ciężko jest przewidzieć ryzyko wpadnięcia w poślizg, a samo zjawisko aquaplaningu występuje nagle i nieoczekiwanie. Najważniejszą rzeczą, na którą możemy mieć wpływ, w celu uniknięcia utraty przyczepności, jest posiadanie odpowiedniego stanu i konstrukcji opony.
W ciągu roku, odpowiednio do występującej pory roku, należy zaopatrzyć się w opony zimowe lub letnie, najlepiej z wysokiej półki cenowej. W celu zwiększenia możliwości opony w zakresie odprowadzania wody, warto zwracać uwagę na rowki opony kierunkowej. Głębokość bieżnika opon obecnie dostępnych na rynku oscyluje w granicach 7-8 mm. Ciężko jest również ocenić głębokość kałuży, która w rezultacie może być głębsza niż nam się wydaje. Jedynym parametrem, który jesteśmy w stanie kontrolować jest jednak prędkość, dlatego zaleca się, w celu uniknięcia zjawiska, jakim jest aquaplaning, odpowiednio ją zmniejszyć, zważając na niekorzystne warunki na drodze.
Zobacz też:
Lamele ścienne - nowoczesny pomysł na aranżację wnętrza
Czym jest loggia? Jak ją zaaranżować i czym różni się od balkonu?
Balustrady na schody - jak wybrać odpowiedni model?
