Rodzaje działalności gospodarczej. Jakie istnieją?

Planujesz założenie własnej firmy? Wybór odpowiedniej formy prawnej prowadzenia działalności gospodarczej jest bardzo ważny. Dowiedz się, jakie rodzaje działalności gospodarczej uwzględniają polskie przepisy prawne!

Rodzaje działalności gospodarczej – podstawowy podział

Warto zastanowić się nad tym, czym właściwie jest działalność gospodarcza. Jej definicję można znaleźć w Ustawie z dnia 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców. Zgodnie z nią, działalność gospodarcza to zorganizowana działalność zarobkowa wykonywana we własnym imieniu i w sposób ciągły.

Rodzaje działalności gospodarczej najczęściej klasyfikowane są według ich formy prawnej. Zgodnie z tym podziałem jest to:

• jednoosobowa działalność gospodarcza,
• spółka cywilna,
• spółka z ograniczoną odpowiedzialnością,
• spółka akcyjna,
• spółka jawna,
• spółka partnerska,
• spółka komandytowa,
• spółka komandytowo-akcyjna.

Każda z tych form prowadzenia działalności gospodarczej charakteryzuje się innymi cechami. Przed wyborem konkretnego rodzaju działalności, warto zapoznać się z nimi bliżej.

Rodzaje działalności gospodarczej jednoosobowej – jakie są opcje?

Najczęściej spotykaną formą prowadzenia firmy w Polsce jest jednoosobowa działalność gospodarcza. Jest ona także najprostsza pod wieloma względami. Aby założyć taką firmę, wystarczy złożyć wniosek CEIDG-1 w Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej. Sam wniosek jest intuicyjny, a jego wypełnienie zajmuje dosłownie kilkanaście minut. Można go złożyć na jeden z trzech sposobów: 

• online za pośrednictwem rządowej strony,
• osobiście w dowolnym urzędzie miasta lub gminy,
• za pomocą listu poleconego nadanego na poczcie.

Rejestracja jednoosobowej działalności gospodarczej jest całkowicie bezpłatna.

Założenie jednoosobowej działalności gospodarczej nie wymaga wniesienia wkładu własnego. Każdy właściciel takiej firmy odpowiada jednak za jej zobowiązania całym swoim majątkiem. Odpowiedzialność ta co do zasady dotyczy także współmałżonka – chyba że w związku małżeńskim została ustanowiona rozdzielność majątkowa. 

Przedsiębiorca prowadzący jednoosobową działalność gospodarczą może wybrać jedną z trzech form jej opodatkowania:

• skala podatkowa, 
• podatek liniowy,
• ryczałt ewidencjonowany.

Wyboru dokonuje się podczas wypełniania wniosku CEIDG-1. Formę opodatkowania można zmienić raz do roku – do 20. dnia kolejnego miesiąca po uzyskaniu pierwszego w danym roku przychodu. Jednoosobowe działalności gospodarcze mogą prowadzić księgowość uproszczoną w formie podatkowej książki przychodów i rozchodów lub ewidencji ryczałtu.

Jakie są rodzaje działalności gospodarczej? Spółka cywilna

Spółka cywilna nie jest spółką w rozumieniu Kodeksu spółek handlowych. Jest to forma współpracy między co najmniej dwoma wspólnikami, która jest regulowana przez Kodeks cywilny. Wspólnikami spółki cywilnej mogą być zarówno osoby fizyczne prowadzące jednoosobowe działalności gospodarcze, jak i osoby prawne. Nie muszą oni wnosić żadnego kapitału, gdyż spółka cywilna nie dysponuje swoim majątkiem. Każdy z jej wspólników ma także prawo do równego udziału w zyskach.

Spółka cywilna nie posiada osobowości prawnej i sama w sobie nie jest przedsiębiorstwem. Przedsiębiorcami są jej wspólnicy. W zależności od wysokości dochodów, w spółce cywilnej może być prowadzona uproszczona lub pełna księgowość. Jej największą wadą jest kwestia odpowiedzialności – za ewentualne długi spółki solidarnie odpowiadają wszyscy jej wspólnicy.

Cele i rodzaje działalności gospodarczej – na czym polegają spółki kapitałowe?

Spółki kapitałowe posiadają osobowość prawną. Oznacza to, że są one odrębnymi podmiotami, a ich właściciele nie odpowiadają swoim majątkiem za zobowiązania spółki. Do założenia spółki kapitałowej wymagany jest minimalny kapitał, a wspólnicy i akcjonariusze spółki odpowiadają za zobowiązania spółki tylko do wysokości wniesionych wkładów. Spółki kapitałowe wymagają prowadzenia pełnej księgowości.

Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością

Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością (z o.o.) to najpopularniejsza w Polsce forma spółki. Może być założona w każdym dopuszczalnym prawnie celu przez jednego lub więcej wspólników – nie może jednak zostać utworzona wyłącznie przez inną jednoosobową spółkę z o.o.. 

Do założenia spółki z o.o. wymagany jest kapitał w wysokości co najmniej 5000 zł. Może on zostać wniesiony w formie wkładów pieniężnych lub niepieniężnych. Kapitał zakładowy określany jest szczegółowo w umowie spółki, która jest aktem regulującym podstawowe kwestie jej funkcjonowania. Umowa spółki jest niezbędna do zawiązania spółki i wpisania jej przez sąd do KRS.

Spółka akcyjna

Spółka akcyjna to forma prowadzenia działalności gospodarczej przeznaczona raczej dla dużych przedsiębiorstw. Jej założycielem może być jeden lub większa ilość osób fizycznych i prawnych – jednak spółka akcyjna nie może być założona przez spółkę z o.o. jako jedynego jej akcjonariusza. Spółka akcyjna charakteryzuje się możliwością pozyskiwania kapitału przez emisję akcji. 

Do założenia spółki akcyjnej wymagany jest kapitał w wysokości 100 000 zł. Niezbędna jest także umowa założycielska, na którą składają się:

• statut spółki,
• jednostronne oświadczenia o przystąpieniu do spółki,
• zgoda na brzmienie statutu oraz objęcie akcji.

Odpowiedzialność akcjonariuszy w spółce akcyjnej jest ograniczona tylko do wartości posiadanych akcji. Oznacza to, że nie odpowiadają oni za zobowiązania spółki. Spółka akcyjna zapewnia także anonimowość akcjonariuszy.

Rodzaj planowanej działalności gospodarczej – czym są spółki osobowe?

Spółki osobowe to podmioty nieposiadające osobowości prawnej. Mają one jednak zdolność prawną – mogą posiadać majątek, zaciągać zobowiązania i pozywać oraz być pozywane. Najważniejszą rolę w spółkach osobowych odgrywają wspólnicy, a także ich osobiste zaangażowanie w działalność spółki. Spółki osobowe są jednak strukturami odrębnymi od wspólników pod względem organizacyjnym oraz majątkowym. Co ważne, w spółkach osobowych nie ma wymogu wnoszenia kapitału zakładowego (z wyjątkiem spółki komandytowo-akcyjnej).

Spółka jawna

Spółka jawna jest najprostszą formą spółki osobowej. Przeznaczona jest dla wspólników prowadzących działalność na zasadach zbliżonych do jednoosobowej działalności gospodarczej, ale w formie współpracy. Wspólnikami spółki jawnej mogą być osoby fizyczne i prawne, a także jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej. Nie można zawrzeć jednoosobowej spółki jawnej, a jej wspólnikiem nie może być spółka cywilna. Wspólnicy spółki jawnej ponoszą pełną odpowiedzialność za zobowiązania spółki całym swoim majątkiem.

Spółka partnerska

Spółka partnerska może zostać założona przez co najmniej dwie osoby fizyczne. Jest ona przeznaczona tylko dla przedstawicieli wolnych zawodów – takich jak adwokaci, aptekarze, architekci, fizjoterapeuci, księgowi, lekarze, notariusze, pielęgniarki, radcy prawni, czy też tłumacze przysięgli. Celem spółki partnerskiej jest wspólne prowadzenie działalności zawodowej przy jednoczesnym ograniczeniu odpowiedzialności za błędy zawodowe pozostałych wspólników. Za zobowiązania spółki odpowiadają oni jednak całym swoim majątkiem.

Spółka komandytowa

Spółka komandytowa może być utworzona przez co najmniej dwóch wspólników. Jeden z nich jest komplementariuszem i ponosi pełną odpowiedzialność za zobowiązania spółki całym swoim majątkiem, a drugi komandytariuszem, który odpowiada za jej zobowiązania tylko do wysokości wniesionego wkładu. Ta forma prowadzenia działalności jest głównie przeznaczona dla wspólników, z których jeden aktywnie angażuje się w sprawy spółki, a drugi wnosi jedynie wkład finansowy.

Spółka komandytowo-akcyjna

Spółka komandytowo-akcyjna łączy elementy spółki komandytowej z cechami spółki akcyjnej. Może być utworzona przez co najmniej dwóch wspólników. Jeden z nich jest komplementariuszem i ponosi nieograniczoną odpowiedzialność za zobowiązania spółki, a drugi akcjonariuszem, który wnosi kapitał i odpowiada za zobowiązania spółki tylko do wysokości wniesionych wkładów, czyli posiadanych akcji. Minimalny kapitał zakładowy spółki komandytowo-akcyjnej to 50 000 zł. 

Firmove.pl:
Jak założyć jednoosobową działalność gospodarczą - Firmove.pl
Formy prawne działalności gospodarczej – poznaj je wszystkie - Firmove.pl
Czym jest Polska Klasyfikacja Działalności (PKD)? - Firmove.pl
Podatki przedsiębiorców – jaką formę opodatkowania wybrać? - Firmove.pl

ING Księgowość:
Jak założyć działalność gospodarczą? - INGKsiegowosc.pl
Działalność nierejestrowana - kto może skorzystać i kiedy? - INGKsiegowosc.pl
Działalność gospodarcza w mieszkaniu. Kto może ją prowadzić? - INGKsiegowosc.pl
Sposoby rozliczania firmy. To warto wiedzieć - INGKsiegowosc.pl

ING Księgowość - usługi:
Zakładanie firmy
Fakturowanie
Biuro rachunkowe
Samodzielna księgowość