Wymeldowanie członka rodziny lub lokatora to temat, który budzi wiele emocji i kontrowersji. Czy można wymeldować kogoś bez jego zgody? Jakie kroki należy podjąć, aby przeprowadzić ten proces zgodnie z prawem? Zapraszamy do lektury, w której wyjaśniamy, kiedy i jak można wymeldować kogoś z domu, oraz jakie są konsekwencje takich działań.
Kiedy można wymeldować członka rodziny – okoliczności i przepisy
Obowiązek meldunkowy leży zarówno na Polakach – pełnoletnich i niepełnoletnich czy nieposiadających pełnej zdolności do czynności prawnych, wobec których obowiązków meldunkowych dokonuje ich przedstawiciel ustawowy. Również cudzoziemcy tymczasowo przebywający na terenie naszego kraju, mają obowiązek dokonać meldunku.
Ewidencja ludności służy zbieraniu informacji w zakresie danych o miejscu zamieszkania i pobytu osób, a więc rejestracji stanu faktycznego, a nie stanu prawnego. Nie jest ona formą kontroli nad legalnością zamieszkania i pobytu – ogłosił w 2002 roku Trybunał Konstytucyjny (wyrok o sygnaturze akt K. 20/01).
Przy współczesnej mobilności nie tylko na terytorium kraju, ale i kontynentu czy całego globu, obowiązek meldunkowy jawi się jako przykry relikt przeszłości. Pomimo tego, choć jak wskazuje wcześniej cytowany wyrok Trybunału Konstytucyjnego, obowiązek meldunkowy nie jest formą kontroli legalności pobytu, to pozwala organom w odpowiedni sposób rejestrować stan faktyczny, a co za tym idzie – przynajmniej w teorii – ułatwić sprawowanie władzy.
Nim odpowiemy na pytanie kiedy można wymeldować członka rodziny, warto przypomnieć pokrótce, czym jest obowiązek meldunkowy. Wyróżniamy dwa rodzaje meldunku:
- na pobyt stały;
- na pobyt czasowy.
Określenia te z łatwością pozwolą zrozumieć różnicę, jaka zachodzi pomiędzy oboma typami zameldowania obywatela. W pierwszym mówimy o rzeczywistości, w której zamierza on traktować dane miejsce pobytu jako stały dom. Jeśli natomiast regularnie wyjeżdża, studiuje lub pracuje w innym miejscu, lepszym rozwiązaniem będzie zameldowanie na pobyt czasowy. Co ważne, w tym samym momencie można zarejestrować jedynie jedną lokację dla pobytu stałego oraz jedną dla czasowego. Natomiast praktyka pokazuje, że obowiązek meldunku czasowego nie jest skrupulatnie przestrzegany przez znaczną część obywateli, a i sama władza przymyka na to oko.
Obowiązku meldunkowego należy dokonać samodzielnie, a do wniosku dołącza się dokument, który potwierdzi prawo do wykorzystywania danego lokalu (przykład – umowa najmu). Na wypełnionym formularzu znajdują się zaś takie informacje jak:
- nazwisko;
- imię (imiona);
- PESEL;
- datę miejsce urodzenia;
- miejsce poprzedniego zamieszkania;
- aktualny adres.
Osoba podlegająca obowiązkowi meldunkowemu ma obowiązek samodzielnego złożenia wniosku o zameldowanie. W przypadku meldunku na pobyt czasowy, ten automatycznie wygaśnie po upływie terminu. W przypadku chęci przedłużenia, konieczne będzie złożenie nowego wniosku od początku.
Wymeldowanie z pobytu stałego – jakie są wymagania?
Co do zasady wyróżniamy dwa sposoby wymeldowania. Pierwszy – składając wniosek o wymeldowanie. Drugi zaś – meldując się w nowym miejscu. Wymeldowania dokonać można w sposób stacjonarny w przeznaczonym do tego urzędzie. Opcjonalnie można wymeldować się przez internet.
Wypełnienie urzędowego druczku nie powinno sprawić większych problemów. Jak natomiast wygląda internetowa procedura?
- Wejdź na stronę epuap.gov.pl;
- W zakładce „katalog spraw” wybierz opcję „zgłoszenie wymeldowania z pobytu stałego”. Potwierdź wybór, klikając przycisk „załatw sprawę” – przeniesiesz się wówczas na stronę login.gov.pl;
- Wybierz tam sposób logowania i zaloguj się;
- Zaadresuj formularz, wypełnij go, podpisz i wyślij;
- Po wysłaniu formularza otrzymasz urzędowe potwierdzenie złożenia go.
I tak jak meldunku dokonuje się osobiście, tak wymeldowanie może nastąpić przez pełnomocnika. Wcześniej obywatel musi jednak udzielić mu pełnomocnictwa i podpisać je w sposób elektroniczny.
Jak wymeldować lokatora – procedury i kroki prawne
Kiedy można wymeldować członka rodziny albo innego wynajmującego? Za zasadny można uznać przypadek, gdy osoba zameldowana w danym miejscu opuści je i nie dopełni odpowiednich formalności – niezależnie czy w deklarowanym miejscu zameldowała się na pobyt stały, czy czasowy.
Jeśli rozstajemy się w pozytywnych relacjach, umowa najmu została zakończona, a lokator w cywilizowany sposób pożegnał się i opuścił mieszkanie, wówczas warto skorzystać ze wspomnianej wcześniej opcji wymeldowania przez pełnomocnika. Nie przysporzy to problemów żadnej ze stron, a cały proces można przeprowadzić przez internet, udzielając jedynie odpowiednich pełnomocnictw.
Nie zapomnij, że za otrzymanie dokumentu musimy zapłacić. To koszt opłaty skarbowej, dokonywanej na rachunek urzędu gminy, w której zostanie użyty. Wynosi ona 17 złotych. Następnie pełnomocnictwo dołączyć należy do wniosku. Za darmo zostanie ono udzielone:
- małżonkowi;
- rodzeństwu;
- zstępnemu (dziecku, wnukowi, prawnukowi);
- wstępnemu (któremuś z rodziców, dziadków, pradziadków).
Czy można kogoś wymeldować bez jego zgody? Aspekty prawne
Natomiast czy można wymeldować członka rodziny bez jego zgody? Podobnie jak w przypadku wymeldowania lokatora – teoretycznie tak. Procedura bowiem jest taka sama. Właściciel lokalu lub inna osoba posiadająca tytuł prawny do lokalu może złożyć stosowny wniosek. Wskazywane są w nim następujące informacje:
- dane osoby zameldowanej;
- dane właściciela lokalu;
- PESEL;
- datę i miejsce urodzenia;
- adres dotychczasowego miejsca pobytu;
- adres poczty e-mail lub numer telefonu komórkowego;
- informację o wyrażeniu zgody na przekazanie danych do rejestru danych kontaktowych osób fizycznych;
- okoliczności potwierdzające opuszczenie lokalu przez osobę zameldowaną.
Aby przyspieszyć cały proces i uzyskać satysfakcjonującą decyzję, najlepiej od razu dołączyć dokumenty potwierdzające, że osoba, którą próbujemy wymeldować, w rzeczywistości opuściła lokal i już nie przebywa tamże.
Wymeldowanie z mieszkania – proces i konsekwencje
Wiemy już, kiedy można wymeldować członka rodziny lub niechcianego lokatora. Czy na złożeniu wniosku sprawa się kończy? Otóż nie. Gdy wniosek zostanie złożony poprawnie, stosowny organ gminy przeprowadza postępowanie wyjaśniające, zgodnie z Kodeksem postępowania administracyjnego. W jego trakcie powołać może obie strony postępowania, przesłuchać świadków (na przykład sąsiadów, aby upewnić się, czy wymeldowani rzeczywiście nie pojawiają się w lokalu) albo nawet dokonać oględzin (aby na własne oczy przekonać się, czy kwestionujący wymeldowanie nie pozostawił rzeczy sugerujących brak stałego opuszczenia miejsca meldunkowego).
Wyznaczony organ ma za zadanie zweryfikować, czy opuszczenie lokalu miało miejsce na stałe i nastąpiło w sposób dobrowolny. W ostatnich bowiem latach coraz częściej słyszymy, jak wbrew prawu lokatorzy są wyrzucani na bruk przez właścicieli mieszkań. Nic więc dziwnego, że urzędnicy poważnie podchodzą do problemu.
