Jaka działalność wymaga zezwolenia i czym różni się od koncesji?

Nie każdy pomysł na biznes to tylko złożenie wniosku do CEiDG lub KRS. O ile oczywistym jest, że sprzedaż alkoholu wymaga dodatkowych zezwoleń, to jakie inne działalności i potencjalne pomysły na biznes potrzebują dodatkowych uprawnień? Jakie warunki trzeba spełnić i kto je wydaje? Przeczytaj nasz artykuł, aby wiedzieć więcej.

Z artykułu dowiesz się między innymi:
✔ czym jest działalność reglamentowana,
✔ jakie rodzaje pozwoleń występują w polskim prawie,
✔ czym jest koncesja,
✔ czym jest zezwolenie,
✔ czym jest wpis do rejestru działalności regulowanej.

Osoby, które zakładają działalność gospodarczą mają obowiązek zarejestrowania jej w CEiDG lub KRS. Właściwie to mogłoby to być wszystko, jednak niektóre z rodzajów działalności wymagają spełnienia przez przedsiębiorcę poszczególnych warunków. Wtedy prowadzona przez niego działalność jest nazywana działalnością reglamentowaną.

Działalność reglamentowana

Warunki konieczne do spełnienia zazwyczaj związane są z konkretnym rodzajem działalności i jej przedmiotem. Przepisy dotyczące działalności reglamentowanej określają, jaki rodzaj działalności objęty jest reglamentacją, jakie warunki są wymagane, aby prowadzić dany rodzaj działalności czy też jakie informacje muszą być zawarte przy składaniu wniosku o rozpoczęcie tego typu działalności.

Przepisy określają także, jaki organ będzie decydował o wydaniu decyzji. W zależności od rodzaju działalności może być to urząd gminy lub miasta, starostwo powiatowe, urząd marszałkowski, urząd wojewódzki czy też jedno z ministerstw.

Odpowiednie artykuły określają także zakres i formę kontroli na etapie podejmowania oraz wykonywania danej działalności, podstawy odmowy udzielenia reglamentacji, a także jej ograniczenia i podstawy cofnięcia.

Aby prowadzić działalność reglamentowaną potrzebne jest specjalne pozwolenie, które z reguły jest odpłatne. W zależności od przedmiotu działalności może to być:
• koncesja,
• zezwolenie,
• wpis do rejestru działalności regulowanej.

Każdy z wyżej wymienionych rodzajów zezwolenia pozwala na prowadzenie działalności gospodarczej na terenie całej Polski przez czas nieokreślony. W szczególnych przypadkach może obowiązywać przez czas określony.

Szczegółową listę uprawnień niezbędnych do rejestracji działalności, wraz ze wskazaniem organu, który ją wydaje, symbolu uprawnienia i podstawy prawnej do jego udzielenia znajdziemy w pliku.

Przykłady rodzajów zezwoleń działalności reglamentowanych:
• Zezwolenie na sprzedaż napojów alkoholowych,
• Zezwolenie na prowadzenie schronisk dla bezdomnych zwierząt,
• Koncesja na wydobywanie kopalin ze złóż,
• Rejestr przechowawców akt osobowych i płacowych,
• Zezwolenie na prowadzenie giełd towarowych,
• Koncesja na wykonywanie usług ochrony osób i mienia w formie zabezpieczenia technicznego.

Koncesja

Koncesja to najbardziej rygorystyczny rodzaj zezwolenia związanego z prowadzeniem działalności gospodarczej. Dotyczy firm, które mają wpływ na bezpieczeństwo państwa lub obywateli albo ważny interes publiczny.

Koncesja dotyczy tylko tych rodzajów działalności, które nie mogą być wykonywane jako wolne od zezwoleń dodatkowych,po uzyskaniu zezwolenia lub wpisaniu do rejestru działalności regulowanej.

Zgodę na koncesję wydaje najczęściej ministerstwo związane z tego rodzaju działalnością. Uzyskuje się ją w trybie postępowania administracyjnego w formie decyzji. Urząd który ją wydaje może także ją ograniczyć, odmówić jej wydania czy odmówić zmian w koncesji.

Każdy przedsiębiorca przed wydaniem koncesji sprawdzany jest pod kątem tego, czy spełnia warunki wydania pozwolenia oraz czy daje gwarancję prawidłowego – zgodnego z prawem – jej wykorzystania.

Do odmowy wydania koncesji (lub zmian w niej) może dojść, jeśli organ, który przeprowadza rozprawę stwierdzi, że przedsiębiorca nie spełnia wszystkich wymagań. Taka decyzja może także zostać podjęta, gdy zachodzi obawa o zagrożenie obronności lub bezpieczeństwa państwa i obywateli.

Po otrzymaniu koncesji urzędy mogą kontrolować przedsiębiorcę i sprawdzać, czy prowadzi swoją działalność zgodnie z jej treścią i warunkami. Oczywiście, w przypadku niespełniania wymogów, zezwolenie może zostać cofnięte, wstrzymane lub ograniczone.

O koncesję może wystąpić każdy nowy przedsiębiorca, a także taki, który prowadzi już działalność gospodarczą. Jeśli właściciel firmy spotkał się z odmową, ma prawo do ponownego wystąpienia o koncesję.

Przykłady działalności wymagającej koncesji:
• wytwarzanie i obrót materiałami wybuchowymi, bronią, amunicją, produktami o przeznaczeniu wojskowym i policyjnym,
• wytwarzania, przetwarzania, magazynowania, transportowania i sprzedaży paliwami i energią,
• ochrony osób i mienia, czyli działalność tzw. agencji ochrony,
• rozpowszechniania programów radiowych i telewizyjnych.

Zezwolenie

Zezwolenie to kolejny rodzaj działalności reglamentowanej, który wymaga spełnienia odpowiednich warunków. Podobnie jak koncesja, wydawane jest na drodze postępowania administracyjnego, jednak decyzję, w zależności od rodzaju działalności, może je wydać odpowiedni urząd (choć niektóre zezwolenia wydaje dedykowane ministerstwo).

Zezwolenie jest wydawane po sprawdzeniu, czy przedsiębiorca jest w stanie wykonywać wybraną przez siebie działalność – ma ku temu możliwości techniczne lub organizacyjne.

Organ może odmówić wydania koncesji, jeśli ma wątpliwości co do spełnienia warunków do jej uzyskania. W przypadku zezwolenia, jeśli przedsiębiorca spełnia wszystkie wymagania wykonywania określonej działalności, to organ jest zobowiązany do udzielenia zezwolenia.

Przykłady działalności wymagającej zezwolenia:
• sprzedaż hurtowa i detaliczna napojów alkoholowych,
• prowadzenie giełdy towarowej,
• instalacje lub naprawa określonych rodzajów przyrządów pomiarowych, w tym m.in. tachografów cyfrowych,
• wykonywanie rybołówstwa morskiego.

Wpis do rejestru działalności regulowanej

Ten rodzaj reglamentacji jest najprostszą formą zezwolenia na działalność i wymaga jedynie spełnienia przez przedsiębiorcę określonych w przepisach warunków jej prowadzenia.

Rejestry działalności prowadzone są, w zależności od rodzaju działalności, przez odpowiednie urzędy. Są one jawne i każdy w danej jednostce ma wgląd do wpisu w rejestrze. Dostępne tam dane to numer NIP oraz inne dane ujawnione na wniosek organu, ale tylko te, które są zgodne z przepisami o ochronie danych osobowych.

W przeciwieństwie do koncesji, aby otrzymać wpis do rejestru działalności regulowanej, trzeba być już zarejestrowanym przedsiębiorcą. Do wniosku w odpowiednim urzędzie należy dołączyć oświadczenie o spełnianiu warunków wymaganych prawem do wykonywania tej działalności.

Należy pamiętać, że przy działalności regulowanej przedsiębiorca musi przechowywać wszystkie dokumenty potwierdzające spełnianie warunków do wykonywania działalności regulowanej.

Wpis otrzyma każdy przedsiębiorca, który spełnia warunki, a odmowa jest możliwa tylko wtedy, gdy:
• wydano prawomocne orzeczenie zakazujące przedsiębiorcy wykonywania działalności gospodarczej objętej wpisem,
• wykreślono przedsiębiorcę z rejestru tej działalności regulowanej w wyniku wydania decyzji o zakazie wykonywania działalności, w okresie 3 lat poprzedzających złożenie wniosku,
• w przypadkach określonych w szczegółowych przepisach.

Jeśli przedsiębiorca chce zaprzestać wykonywania działalności określonej rejestrem, musi wnioskować o wykreślenie z niego. Jeśli planuje całkowicie zamknąć swą działalność wystarczy wyrejestrowanie w CEiDG lub KRS.

Przykłady działalności wymagających wpisu do rejestru działalności regulowanej:
• przechowywanie dokumentacji osobowej i płacowej pracodawców o czasowym okresie przechowywania, rejestr prowadzi marszałek województwa
• prowadzenie indywidualnej praktyki lekarskiej, indywidualnej specjalistycznej praktyki lekarskiej, grupowej praktyki lekarskiej
• prowadzenie stacji kontroli pojazdów
• organizowanie imprez turystycznych.

Porównanie rodzajów działalności reglamentowanych