Składka zdrowotna to jeden z najważniejszych składników potrąceń, które każdy przedsiębiorca musi uwzględnić w swoich finansach. Na przestrzeni ostatnich dwóch lat zasady związane z naliczaniem zryczałtowanej składki zdrowotnej uległy dużej zmianie i dzisiaj, w 2024 roku zależna jest ona przede wszystkim od formy opodatkowania. Przedstawiamy najważniejsze informacje o sposobie wyliczenia składki zdrowotnej dla różnych biznesów w 2024 roku.
Z artykułu dowiesz się:
- Czym jest zryczałtowana składka zdrowotna?
- W jaki sposób obliczyć składkę zdrowotną dla różnych form opodatkowania działalności gospodarczej?
- Jak odliczyć koszty składki zdrowotnej w 2024 roku?
Czym jest zryczałtowana składka zdrowotna?
Składka zdrowotna, jako jedna z danin opłacanych przez przedsiębiorców każdego miesiąca uprawnia do korzystania z usług Narodowego Funduszu Zdrowia bez konieczności uiszczania dodatkowych opłat z tytułu leczenia czy rehabilitacji. Na przestrzeni lat sposób, w jaki składka zdrowotna powinna być regulowana i wartość tej składki ewoluowały, rozróżniając przede wszystkim formę opodatkowania, ale też wysokość osiąganych przez firmę dochodów.
Zryczałtowana składka zdrowotna to miesięczna stała opłata, która uzależniona jest ściśle od przychodu firmy. O szczegółach wyliczania zryczałtowanej kwoty składki zdrowotnej opowiemy nieco później - teraz jednak warto pamiętać, że wpływ na finalną wartość ma również wskaźnik średniego wynagrodzenia obliczany przez GUS.
Wyliczenie składki zdrowotnej przy opodatkowaniu na zasadach ogólnych
Zacznijmy jednak od najpopularniejszej formy opodatkowania działalności gospodarczej - zasadach ogólnych. W jaki sposób obliczana jest wartość składki zdrowotnej? Przede wszystkim istotne jest, by przedsiębiorca obliczył wartość swojego dochodu, czy różnicy pomiędzy przychodami a kosztami. Na bazie tego obliczenia możemy łatwo dojść do tego, ile powinniśmy zapłacić składki zdrowotnej.
Wartość składki zdrowotnej w przypadku opodatkowania na zasadach ogólnych wynosi 9% wypracowanego w poprzednim miesiącu dochodu. Jeśli zatem dochód z prowadzenia działalności gospodarczej wyniósł 5,000 zł, wartość składki zdrowotnej wyniesie 450 złotych. Czy niski dochód oznacza niską składkę? Niestety niekoniecznie. Składka zdrowotna nie może być przy tym jednocześnie niższa, niż 9% wartości minimalnego wynagrodzenia. Oznacza to, że przedsiębiorcy osiągający dochód niższy niż minimalne wynagrodzenie wciąż są zobowiązani do zapłaty minimum 381,78 zł tytułem składki zdrowotnej. Utrzymując jednolite zasady obliczania składki zdrowotnej w następnych latach, możemy łatwo spostrzec, że wartość minimalnego wynagrodzenia będzie wzrastać, co wpłynie również na wzrost miesięcznej składki zdrowotnej.
Co w przypadku, gdy przedsiębiorca rozliczający się na zasadach ogólnych nie osiągnął w danym miesiącu dochodu i nie zawiesił działalności? Nawet w takim przypadku składką musi zostać zapłacona. Ponadto nie przewidziano górnej granicy wartości składki zdrowotnej, co oznacza, że w praktyce może być ona sporym wydatkiem dla przedsiębiorców, którzy osiągają wysokie dochody z tytułu działalności gospodarczej opodatkowanej na zasadach ogólnych.
Obliczenie składki zdrowotnej przy podatku liniowym w 2024 roku
Czy podatek liniowy zapewnia większe korzyści w zakresie płacenia niskich składek zdrowotnych? W tym przypadku miesięczna wartość składki to 4,9% wartości wypracowanego w poprzednim miesiącu dochodu. Dochód obliczamy w sposób identyczny, pomniejszając przychód o koszty i potencjalne inne składki społeczne regulowane do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Warto jednak pamiętać, że tak samo, jak w przypadku przedsiębiorstwa rozliczanego na zasadach ogólnych, tak samo liniowcy muszą liczyć się z minimalnym pułapem składki w wysokości 381,78 zł, stanowiącej 9% minimalnego wynagrodzenia. Jeśli więc firma w danym miesiącu osiąga niezadowalające dochody, nieprzekraczające wartości minimalnego wynagrodzenia, musimy liczyć się z koniecznością zapłaty wyższej składki. W praktyce możemy stwierdzić, że przedsiębiorca, który osiąga dochód nieprzekraczający wartości 7,791.30 zł, będzie zobowiązany do regulowania najniższej możliwej składki zdrowotnej przeznaczonej dla liniowców.
Na uwagę zasługuje również możliwość odliczenia kosztów składki zdrowotnej do limitu 11,600 zł. Tutaj jednak warto pamiętać o obniżeniu podstawy składki zdrowotnej, która ma miejsce przy wrzuceniu tego wydatku w koszty.
Wysokość składki zdrowotnej a ryczałt od przychodów ewidencjonowanych
Co w przypadku przedsiębiorców rozliczających się na zasadzie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych? W przypadku takich biznesów składka zdrowotna jest ustalana na bazie dwóch zmiennych - przeciętnego wynagrodzenia wyliczanego przez Główny Urząd Statystyczny oraz przychodów, jakie generuje przedsiębiorca.
W jaki sposób obliczyć składkę zdrowotną u ryczałtowców? Pod uwagę możemy wziąć 3 różne stawki:
- Gdy roczne przychody przedsiębiorcy nie przekraczają 60,000 zł, składka zdrowotna wynosi 60% od kwoty 9% przeciętnego wynagrodzenia.
- Gdy roczne przychody przedsiębiorcy mieszczą się w przedziale od 60,000 zł do 300,000 zł, składka zdrowotna wynosi 9% przeciętnego wynagrodzenia.
- Gdy roczne przychody przedsiębiorcy przekraczają kwotę 300,000 zł rocznie, składka zdrowotna wynosi 190% od 9% wartości przeciętnego wynagrodzenia.
Przedsiębiorca, obliczając swój przychód powinien pomniejszyć go o inne składki społeczne przy założeniu, że nie zaliczono ich do kosztów uzyskania przychodu. Warto przypomnieć, że są to zasady ważne na rok 2024, a istnieją przesłanki ku temu, że wyliczanie składek zdrowotnych w kolejnym roku będzie zmodyfikowana.
Składka zdrowotna ryczałt powinna być także odpowiednio monitorowana w ciągu roku w celu potencjalnej modyfikacji stawki, według której przedsiębiorca zobowiązany jest regulować zobowiązanie. O co dokładnie chodzi? Przedsiębiorcy rozliczający się na zasadzie ryczałtu nie sumują przychodu z roku poprzedniego, a z obecnego, co znaczy, że w momencie, gdy przychody przekroczą pierwszy pułap, niezbędne będzie od tego miesiąca uiszczać składkę w wyższym wymiarze, a ponadto zadbać o uregulowanie różnicy w miesiącach poprzednich. Oznacza to, że każdy przedsiębiorca rozliczający się na bazie ryczałtu jest zobowiązany do stałego monitorowania poziomu przychodów rocznych i zareagowania w momencie, w którym pierwszy pułap uprawniający do opłacania najniższej składki zdrowotnej zostanie przekroczony.
Karta podatkowa i zryczałtowana składka zdrowotna w 2024 roku
Karta podatkowa to niezwykle prosta i łatwa w zrozumieniu forma opodatkowania działalności gospodarczej, która wykorzystywana jest 12 różnych branżach. Przedsiębiorca musi jednocześnie spełnić kilka dodatkowych warunków, takich jak
- funkcjonowanie firmy na terenie Polski;
- brak innej działalności gospodarczej;
- profil firmy wykluczający wytwarzanie wyrobów opodatkowanych na podstawie akcyzy;
- brak osób zatrudnionych w firmie;
- współmałżonek nie prowadzi działalności gospodarczej w tym samym zakresie.
Spełnienie tych warunków umożliwia skorzystanie z karty podatkowej, a a co za tym idzie, regulowanie składek zdrowotnych według najprostszych zasad. Na czym one polegają? Składka zdrowotna w przypadku działalności opodatkowanych na bazie karty podatkowej wynosi równowartość 9% minimalnego wynagrodzenia, które w 2024 roku wynosi 4,424 zł. Miesięczna składka zdrowotna dla przedsiębiorcy na karcie podatkowej wynosi więc w 2024 roku 381,78 zł.
Zawieszenie działalności gospodarczej a obowiązek składkowy
Jak dobrze wiemy, wiele przedsiębiorstw prowadzi swój biznes w oparciu o sezonowość swoich usług lub sprzedawanych produktów, dlatego powszechnym działaniem jest zawieszanie działalności w okresie obniżonej aktywności. Co wtedy należy zrobić z obowiązkiem uiszczania składki zdrowotnej?
W tym wypadku obowiązek składkowy nie istnieje, a okres zawieszenia nie zalicza się do czasu, w którym sumuje się przychody lub dochody stanowiące bazę do wyliczania wartości składki zdrowotnej. Jednocześnie Prawo przedsiębiorców jasno wskazuje, że okres zawieszenia firmy uprawnia przedsiębiorców do przyjmowania należności i regulowania zobowiązań powstałych przed zawieszeniem firmy, a także zbywać środki trwałe i wyposażenie.
To istotna informacja dla przedsiębiorców, którzy planują sprzedać elementy aktywów w nadchodzącym czasie. Jeżeli taka sprzedaż będzie miała miejsce w trakcie zawieszenia przedsiębiorstwa, przychód z tego tytułu nie zostanie zaliczony do sumy będącej podstawą wyliczenia składki zdrowotnej. Zawieszenie działalności to niezwykle prosty proces, który każdy przedsiębiorca może zrealizować w ciągu jednego dnia, wskazując jednocześnie datę zawieszenia działalności.
Składka zdrowotna dla wspólników wybranych rodzajów spółek
Obowiązek składkowy występuje również w przypadku wspólników pewnych spółek. Przykładem może być akcjonariusz prostej spółki akcyjnej, komplementariusz spółki komandytowo-akcyjnej, właściciel spółki z ograniczoną odpowiedzialnością liczącej jedną osobę a także wspólnik spółki komandytowej.
Dla wszystkich powyższych osób składka zdrowotna wyliczana jest na bazie przeciętnego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw i wynosi odpowiednio 9% tej podstawy. W 2024 roku wspólnicy spółek mają więc obowiązek uiszczania miesięcznej składki zdrowotnej w kwocie 699.11 złotych.
Dobrą wiadomością jest fakt, iż składka zdrowotna, choć musi być wpłacana z tytułu każdej firmy, w której jest się wspólnikiem, to nie dochodzi do zbiegu tytułów, jak w zwyczaju ma to miejsce w przypadku ubezpieczenia społecznego. Więcej o prowadzeniu kilku działalności i odprowadzeniu składki zdrowotnej już za chwilę.
Prowadzenie kilku działalności a naliczanie składki zdrowotnej
Coraz częściej przedsiębiorcy decydują się na prowadzenie kilku działalności gospodarczych, zapewniających wyższe dochody przy jednoczesnym zmniejszonym poziomie energii niezbędnej do zarządzania kilkoma podmiotami jednocześnie. Takie wyzwanie ma w sobie szereg plusów, ale także niesie za sobą wyzwania związane z odpowiednim zarządzaniem i terminowym regulowaniem zobowiązań każdego podmiotu osobno.
W jaki sposób podejść do kwestii regulowania składki zdrowotnej, jeśli prowadzimy kilka firm jednocześnie? W takim wypadku składkę zdrowotną należy odprowadzać od każdej z prowadzonych firm. Takie wyliczenia są łatwe, jeżeli forma opodatkowania wszystkich tych podmiotów będzie identyczna. Jeśli jednak jesteśmy w sytuacji, w której przedsiębiorca stosuje różne formy opodatkowania, składka powinna zostać obliczona od podstawy wymiaru ustalonego osobno dla każdej działalności.
Warto przy okazji wspomnieć o sytuacji, w której składka zdrowotna ZUS ryczałt odprowadzana jest od jednoosobowej działalności gospodarczej, ale przedsiębiorca jest dodatkowo wspólnikiem w spółce. W takim wypadku składka zdrowotna za prowadzoną firmę powinna zostać opłacona osobno, podobnie jak kwota 699.11 zł, będąca składką zdrowotną dla wspólnika w spółce.
Możliwość odliczenia zryczałtowanej składki zdrowotnej w 2024 roku
Na przestrzeni lat dużą popularnością cieszyła się możliwość odliczenia składki zdrowotnej, co pozwalało zaoszczędzić niemałe pieniądze na koniec roku. Nowy Ład jednak wprowadził modyfikację niekorzystne dla przedsiębiorców, toteż 1 lipca 2022 roku wdrożono rozwiązanie mające załagodzić ten negatywny efekt wprowadzenia nowych zasad.
Składka zdrowotna ryczałt może pomniejszyć przychód w wymiarze nawet do 50% opłaconych składek zdrowotnych. W przypadku przedsiębiorców rozliczających się na zasadzie podatku liniowego od dochodu można odliczyć kwotę 11,600 zł w ciągu roku, a przedsiębiorcy rozliczający się kartą podatkową mają możliwość obniżenia podatku o równowartość 19% opłaconych składek zdrowotnych. Nie da się ukryć, że w tej modyfikacji ustaleń znanych z Polskiego Ładu składka zdrowotna 2024 ryczałt wydaje się najbardziej łaskawym rozwiązaniem.
A co z przedsiębiorcami rozliczającymi się na zasadach ogólnych? Niestety tutaj nie wprowadzono żadnych modyfikacji i jest to przykład formy opodatkowania, która nie przewiduje odliczeń składki zdrowotnej w 2024 roku.
